İsrailli uzmanlar: Filistin'i tanımak yetmez, sahada somut adımlar şart
Uluslararası tanıma önemli ama yeterli değil
İsrailli uzmanlar, çok sayıda ülkenin Filistin Devleti'ni tanıma kararını "önemli" bulurken, bunun iki devletli çözüm için tek başına yeterli olmadığı görüşünde. Haberi değerlendiren isimler arasında eski diplomat Ilan Baruch ile sivil toplum kuruluşu Zazim Direktörü Raluca Ganea bulunuyor.
Baruch: Tanıma geç alındı, şimdi sahada somut adımlar gerekiyor
Eski diplomat Ilan Baruch, tanımanın özellikle Avrupa ülkeleri tarafından gecikmeli alındığını belirterek, "Filistin daha erken tanınsa birçok çatışmanın ve 7 Ekim'in yaşanmamış olacağını" söyledi. Baruch, tanımanın bir değişim işareti olduğunu ve "şimdi yeni bir durumun ortaya çıktığını" vurguladı.
Baruch, İsrail ile Batı ülkeleri arasındaki ilişkilerin hızla bozulduğunu ifade ederek, "İsrail yıllarca uluslararası insancıl hukuka aykırı davrandı ve Filistinlilere karşı ayrımcılık yaptı, fakat hiçbir tepki görmedi. Ancak şimdi bu durum değişiyor." dedi.
Baruch, ilhak tehdidinin bölgesel anlaşmaları ve aktörleri etkileyebileceğine dikkat çekerek, "İlhak, Birleşik Arap Emirlikleri ve belki de Abraham Anlaşması'nın diğer ortaklarının anlaşmadan çekileceği anlamına gelir" ifadesini kullandı. Ayrıca ABD-İsrail ilişkilerine dair, "Bu, (İsrail Başbakanı Binyamin) Netanyahu'nun Washington'a yapacağı ziyarette (ABD Başkanı Donald) Trump'tan ne duyacağına bağlı" değerlendirmesinde bulundu.
Baruch: Uluslararası toplum pratik adımlar atmalı
Baruch, Tel Aviv'in işgal altındaki topraklarda somut bir Filistin Devleti kurulmasını engellemek için çaba göstereceğini belirterek, uluslararası toplumun Filistin Devleti fikrini somutlaştırmak üzere pratik adımlar atması gerektiğini savundu. Ayrıca Fransa ve Birleşik Krallık'ın tanıma kararlarını, ABD'yi daha izole hale getiren bir gelişme olarak nitelendirdi.
Ganea: Sembolik tanıma önemli ama yeterli değil
Zazim Direktörü Raluca Ganea, Filistin Devleti'ni tanıma kararını "Sembolik bir jest, önemli, ancak yeterli değil" sözleriyle değerlendirdi. Ganea, Avrupa ve uluslararası toplumun "Gazze'deki savaşı durdurmak, Gazze'yi yeniden inşa etmek ve iki devletli çözümü uygulamaya yardımcı olmak için daha fazlasını yapması" gerektiğini vurguladı.
Ganea, tanımanın Filistinlilere "insanlıklarını geri kazandırdığını" söyleyerek özellikle Gazze ve Batı Şeria'da yaşanan kayıplara dikkat çekti. Ayrıca, bazı ülkelerin tanımayı "Gazze'ye saldırıların durdurulması" gibi koşullara bağlamasını eleştirerek, bunun yanlış bir yaklaşım olduğunu belirtti: "Filistinlilerin kendi devletlerine sahip olmaları gerekiyor."
Sivil toplumun hamlesi ve iç kamuoyu
Zazim'in İsrailli aktivistleri, Filistin Devleti'nin tanınması için 10 bin imza toplayıp New York'ta Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'a teslim ettiklerini açıkladı. Ganea, İsrail hükümetinin Filistin Devleti'ni destekleyenleri "İsrail karşıtı, antisemitik" olarak yaftaladığı propagandaya inanmadıklarını söyledi.
Ganea, ayrıca İsrail ana akım medyasının Gazze'deki olayları gerektiği gibi yansıtmadığını, bunun sonucunda ortalama bir İsraillinin Gazze'de neler olduğuna dair Tel Aviv yönetiminin anlatısına dayanarak fikir edindiğini belirtti ve liderlerin bu korkuyu yenmede rol oynaması gerektiğini ifade etti.
Sonuç
Her iki uzman da, birçok ülkenin Filistin'i tanıma kararının uluslararası politikada yeni bir sayfa açtığını kabul ederken, sahada somut adımlar ve uluslararası girişimlerin olmadan bu tanımanın kalıcı bir çözüme dönüşmeyeceği uyarısında bulunuyor.
