Uzman Uyardı: Salmonella ve Gıda Zehirlenmesinde Altın Kurallar
Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi (BAİBÜ) Sağlık Bilimleri Fakültesi Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı Öğretim Görevlisi Hacer Alpteker, gıda zehirlenmesi vakalarındaki artışa ilişkin mutfak hijyeninin önemini vurguladı. Alpteker, Salmonella enfeksiyonunun pek çok gizli kaynağı bulunduğunu ve vatandaşların basit ama etkili önlemler alması gerektiğini belirtti.
En temel bulaşma yolu: hijyen alışkanlıklarının kötü olması
Özellikle hijyene dikkat etmediğimiz her durumda Salmonella enfeksiyonu karşımıza çıkabilir. Toplumda Salmonella ile enfekte olmuş hasta kişiler eğer hijyen kurallarına dikkat etmezlerse, en basitinden tuvaletten çıktıktan sonra elleri yıkamamak gibi, kirli elleriyle ortak alanlara dokunmak gibi çok kolay insandan insana da bulaşabilir. Ayrıca Salmonella bakterisi çiğ süt ve süt ürünleriyle, iyi pişirilmemiş yumurtayla bulaşabilir ama en temel bulaşma yolu, hijyen alışkanlıklarının kötü olması, kanalizasyon sularıyla içme sularının kirlenmesi, yeterince uygun şekilde klorlanmaması, Salmonella bulaşmış sebze ve meyvelerin çiğ tüketilmesi gibi yollarla insandan insana ya da insanlara bulaşmasıdır
Salmonella, tek neden değil
Salmonella da pek çok neden arasında yer alıyor. Hacer Alpteker, gıda zehirlenmesi ve ishal yapan etkenlerin çok çeşitli olduğunu, Salmonella'nın bunlardan biri olduğunu, ancak tüm vakaların Salmonella'dan kaynaklandığını söylemenin doğru olmadığını ifade etti: Salmonella da bunlardan bir tanesi. Çok daha ciddi, tehlikeli olanları da var ama hepsinden Salmonella sorumludur diyemeyiz
Kimler daha riskli?
Hastalığın her yaş grubunda görülebileceğini belirten Alpteker, yaşlılar, bağışıklığı zayıf olan kişiler, bebekler ve çocukların Salmonella enfeksiyonlarından daha fazla etkileneceğini vurguladı. Diğer yaş gruplarında enfeksiyon genellikle ciddi yatış gerektirmeden iyileşebilirken, risk grubundaki kişilerde hastaneye yatış veya istenmeyen sonuçlar görülebilir.
Belirtiler
Enfeksiyon genellikle ateş, karın ağrısı, bulantı, kusma, kramp ve ishal ile kendini gösterir.
Korunma ve alınacak önlemler
Salmonella hastalığından korunmak için aslında çok basit önlemler alabiliriz. Bunların en başında, el yıkama ve hijyen alışkanlıklarına dikkat etmek gerekir. Mutlaka yemeklerden önce ve sonra ellerin sabunla beraber düzgünce yıkanması, tuvaletten önce ve tuvaletten çıktıktan sonra ellerin yine aynı şekilde yıkanması çok önemlidir. Güvenli olmadığını düşündüğümüz hiçbir suyu tüketmememiz gerekiyor, mutlaka güvenli su temin etmemiz gerekiyor. Evimizde sebze ve meyvelerimizi bol akarsu altında iyice yıkamamız gerekiyor. Eğer pişirilerek tüketilebilecek bir durum varsa mutlaka iyi pişirmemiz gerekiyor. Yine et ve et ürünlerinin iyi pişirilerek tüketilmesi, pastörize ya da steril süt tercih edilmesi gerekiyor. Hasta insanların, gerekiyorsa mutlaka tedavi olması ya da diğer insanlara bulaştırmayı önlemek için el yıkamaya dikkat etmesi, kirli elleriyle etrafa dokunmaması gerekiyor. Mutfakta çiğ yumurta tüketiminden uzak kalmak, bazen rafadan ya da az pişmiş yumurtalar tercih edilebiliyor fakat yumurtaları da bu anlamda iyi pişirerek tüketmek gerekiyor. Bir de evcil hayvanlardan da bir miktar Salmonella bakterisi bulaşabiliyor, bunu unutmamak lazım. Özellikle sürüngenler dediğimiz hayvanlar, kaplumbağalar, kuşlar gibi hayvanlardan da bulaşma söz konusu. Bunun için bu tür hayvanlar varsa onların temizliği ve bakımında da dikkatli olmamız gerekiyor.
Özetle: El hijyenine özen göstermek, güvenli su tüketmek, sebze ve meyveleri iyi yıkamak, et ve yumurtaları iyi pişirmek ile evcil hayvan bakımına dikkat etmek Salmonella ve diğer gıda kaynaklı enfeksiyonların önlenmesinde en etkili adımlardır.
GIDA ZEHİRLENMESİ VAKALARINDAKİ ARTIŞ SÜRERKEN, UZMANI SALMONELLA ENFEKSİYONUNUN MUTFAKTAKİ GİZLİ KAYNAKLARINA DİKKATİ ÇEKTİ.
