Uzman Uyarısı: Uyku Düzeni Bozukluğu Agresif Meme Kanseri Riskini Artırıyor
Texas A&M araştırması ve JAMA Oncology bulguları
Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Uğur Coşkun, uyku düzeninin bozulmasının yalnızca yorgunluk veya strese yol açmadığını; aynı zamanda agresif tip meme kanseri riskini artırabildiğini belirtti.
Prof. Dr. Coşkun, Texas A&M Üniversitesi’nde yürütülen ve JAMA Oncology dergisinde yayımlanan çalışmanın, sirkadiyen ritim bozukluğunun bağışıklık sistemini baskılayarak tümör gelişimi ve yayılmasına zemin hazırladığını gösterdiğini aktardı. Araştırmada bozulan biyolojik ritmin, meme dokusunun yapısını değiştirip bağışıklık savunmasını zayıflattığı ve bunun sonucunda tümörlerin daha hızlı ve daha agresif büyüdüğü vurgulandı.
Çalışmada laboratuvar modelleri iki gruba ayrıldı: biri normal gündüz-gece döngüsünde yaşarken, diğeri sirkadiyen ritimleri bozacak şekilde ışık döngülerine maruz bırakıldı. Normal döngüde tipik olarak 22’nci haftada kanser gelişirken, ritmi bozulan grupta kanser belirtileri yaklaşık 18’inci haftada ortaya çıktı. Bu modellerde daha agresif tümör gelişimi ve tümörlerin akciğerlere yayılma olasılığında artış gözlendi.
Araştırmacılar, bağışıklık tepkilerini baskılayıcı bir molekül olan LILRB4'ü odak noktasına aldı. Normalde iltihabı sınırlayan bu molekülün kanser ortamında aşırı aktifleşerek bağışıklığı daha da baskılayabildiği belirtildi. LILRB4 etkisi hedeflendiğinde, bağışıklık sistemi yeniden canlanarak hem tümör büyümesi hem de metastazın önemli ölçüde azaldığı görüldü.
Çalışmanın diğer kritik bulgusu, uzun vadeli sirkadiyen ritim bozukluğunun sağlıklı meme dokusunun yapısını değiştirerek bu dokuları tümör gelişimine karşı savunmasız hale getirmesiydi.
Prof. Dr. Coşkun, sonucu özetleyerek şu ifadeleri kullandı: “Uyku düzeninin bozulması sadece yorgunluğa veya strese sebep olmuyor. Aynı zamanda agresif tip meme kanseri riskini de artırabiliyor.”
Sonuç olarak araştırma, gece vardiyasında çalışmanın, sık sık seyahat etmenin veya geç saatlere kadar uykusuz kalmanın yalnızca yorgunluk değil, ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğini ortaya koyuyor. Bu çerçevede uzmanın önerileri arasında gece vardiyasında çalışan kadınların sağlık taramalarını aksatmaması, vardiya saatlerinin biyolojik ritimle uyumlu şekilde planlanması, vardiya sistemiyle çalışanların düzenli uyku alışkanlığı edinmesi ve karanlık ve sessiz ortamlarda uyuma gibi uyku hijyeni önlemleri yer alıyor.
Özetle, uyku ve dinlenme sürelerine özen göstermek, yaşam kalitesi ve hastalıklardan korunma açısından kritik öneme sahip.
GAZİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ TIBBİ ONKOLOJİ BİLİM DALI ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. UĞUR COŞKUN, "UYKU DÜZENİNİN BOZULMASI SADECE YORGUNLUĞA VEYA STRESE SEBEP OLMUYOR. AYNI ZAMANDA AGRESİF TİP MEME KANSERİ RİSKİNİ DE ARTIRABİLİYOR" DEDİ.
