Yapay zeka destekli 4 dakikalık tarama ile kalpte erken tanı mümkün
Yapay zeka destekli hızlı kalp tarama cihazı, vektör kardiyografi temelli teknolojiyle hastaya herhangi bir ilaç veya girişim uygulanmadan, klasik EKG’ye benzer bir yöntemle yaklaşık 4 dakika içinde tarama yaparak riskleri ortaya koyuyor.
Nasıl çalışıyor?
Cihaz, non-invaziv bir yaklaşımla çalışıyor; hastadan hazırlık gerektirmeden düz yatar pozisyonda kayıt alınıyor. Yapay zeka algoritmaları, 2-3 dakika içinde 7 sayfalık rapor üretiyor ve bu raporda damar tıkanıklığı ihtimali, ritim bozuklukları ve yapısal kalp anomalileri gibi bulgular yer alıyor.
Uzman görüşü
Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Serhat Sığırcı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, dünyada ölüm nedenlerinin başında kardiyovasküler hastalıkların geldiğini ve bu yöntemin yaygınlaşmasıyla pek çok hastanın daha kolay tanı aldığını belirtti. Sığırcı, koruyucu hekimliğin önemine vurgu yaparak şunları söyledi:
"Kalp hastalığı geçiren 3 kişiden biri o anda hayatını kaybedebiliyor. En kritik nokta erken tanı koymak. Artık erken tanı koymak çok basit. Elimizde çok fazla materyal var. Eskiden bu kadar çok yoktu, bir efor testiyle tanı koymaya çalışıyorduk. Non-invaziv yani hastaya hiçbir girişim yapmadan gerçekleştirdiğimiz testler var. Yapay zekayla hastaları değerlendirebiliyoruz veya biraz daha şüphelendiğimiz, risk faktörleri daha fazla olan hastalarda da sanal anjiyo dediğimiz bir işlemimiz var. Hastanın 2 dakika içerisinde damarlarını görebiliyoruz. Erken tanı koyduğumuzda tedavi de çok basit olabiliyor. Hastalar hiçbir hasar almadan hayatlarına devam edebiliyorlar. Yapay zeka işimizi artık oldukça kolaylaştırdı, bence gelecekte daha çok kolaylaştıracak. Dakikalar içerisinde hastaya hiçbir hazırlık gerektirmeden düz yatıp EKG çeker gibi, kalpte bir hasar var mı, ritim bozukluğu ya da damar tıkanıklığı var mı, yok mu görebiliyoruz. Bu müthiş bir kolaylık."
Belirtiler ve risk faktörleri
Sığırcı, kalp hastalıklarında en önemli risk faktörünün ailesel olduğunu, beslenme tipiyle ilişkili risklerin yanı sıra kolesterol yüksekliği, sigara, şeker, tansiyon ve stres gibi etkenlerin de rol oynadığını vurguladı. Ayrıca kalp hastalığı yaşının dünyada gerilediğine dikkat çekerek, ortalama yaşın 60'lardan 50'lere indiğini söyledi.
Hastalığın çoğunlukla belirti verdiğini söyleyen Sığırcı, en sık bulgunun göğüs ağrısı olduğunu belirtti ve göğüs ağrısının niteliğine dikkat edilmesi gerektiğini aktardı. Sığırcı, göğüs ağrısının örnek tanımlamasını şöyle paylaştı:
"Bu göğüs ağrısı eğer eforla geliyorsa, dinlenmekle geçiyorsa, istirahat halinde olmuyorsa ya da istirahat halinde olan ağrı eforla birlikte daha da şiddetleniyorsa göğüs ortasında yaygın baskı, yanma, ezilme tarzında oluyorsa, sırta, kola, çeneye, dişlere vuruyorsa burada uyanık olması lazım."
Şeker hastalarında sinir uçları hasarlandığı için ağrının hissedilemeyebildiğini, ileri yaş ve kemoterapi gören ileri onkolojik hastalarda da göğüs ağrısının net tarif edilemeyebildiğini belirterek "sessiz kalp krizi" tablosunun bu üç başlıkta değerlendirildiğini ifade etti.
Hastanın deneyimi
60 yaşındaki Ali Genç, hızlı tarama cihazı sayesinde hayata yeniden bağlandığını anlattı. Genç, yaşadıklarını şöyle aktardı:
"Bazı hastanelere gittim, 'kalbinde sorunun var' denildi. Özel bir hastanede bu yapay zeka cihazıyla işlemlerim yapıldı. İki şah damarımda sorunlarım olduğu ortaya çıktı. Ardından stent takıldı. Daha önce şah damarımda sorun olduğu hiç anlaşılmamıştı. Bu cihaz sayesinde teşhis net bir şekilde konuldu, sonrasında ameliyat oldum. Şimdi gayet iyiyim, kontrollerimi de hiç aksatmıyorum. Bu çok güzel bir buluş. Baygınlık geçirme evremden önce senede bir de olsa kontrollerimi yaptırmış olsaydım daha önceden tespit edilmiş olurdu, baygınlığı da geçirmezdim. Direkten döndüm, zor günlerdi."
Teknolojinin yaygınlaşması ve doğruluk oranları
Medikal sektörü çalışanı Turabi Aydemir, Almanya merkezli cihazın Türkiye'ye gelmesini desteklediğini belirterek şu bilgileri paylaştı:
"Yaklaşık 2-3 dakikada da 7 sayfalık bir rapor veriyor. Bu rapor içerisinde damar tıkanıklığı riski, yapısal kalp bozukluğu ve ritim bozukluğunuz olup olmadığını veriyor. Tam tarama testi yapıyor. Bütün insanların kullanması gereken bir cihaz."
Aydemir, cihazla elde edilen verilerin normalde 4-5 gün içerisinde raporlandığını, ancak bu teknolojiyle toplam 10 dakikada sonuç alınabildiğini söyledi ve cihazın şu özelliklerine dikkat çekti: taşınabilme, ilaç veya iğne gerektirmemesi, ev ve iş yerlerinde kullanıma uygunluğu. Ayrıca cihazın yazılım olduğu için sürekli geliştiğini ve erkeklerde doğruluk oranı yüzde 90, kadınlarda yüzde 92 olduğunu belirtti.
Sonuç: Yapay zeka destekli hızlı kalp tarama cihazları, non-invaziv ve kısa sürede elde edilen raporlarla erken tanıda önemli bir araç olarak öne çıkıyor; uzmanlar erken taramanın hayati önem taşıdığını vurguluyor.
