Kültepe 2025 kazıları sezonunu verimli sonuçlarla tamamladı
Kültepe Kaniş-Karum Ören Yerinde yürütülen 2025 kazıları, arkeolojik veriye önemli katkılar sağladı. Kayseri tarihini 6 bin yıl öncesine dayandıran bulgular arasında doğuda geniş bir Helenistik yerleşim ve mozaik altyapısı izleri ilk kez dikkat çekti. Kazı başkanı Prof. Dr. Fikri Kulakoğlu, sezonun çok verimli geçtiğini açıkladı.
Kazı sezonu, ekip ve destek
Kazılar, 1948den beri aralıksız yürütülen çalışmanın 2025 sezonunu oluşturuyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı öncülüğünde ve Kayseri Büyükşehir Belediyesi destekleriyle devam eden çalışmalarda bu yıl geniş bir uluslararası ekip yer aldı. Kazıların yürütücüsü Prof. Dr. Fikri Kulakoğlu sezonu şu sözlerle değerlendirdi:
"2025 yılı Kültepe kazılarının sonuna geldik. Mayıs ayında başladığımız çalışmalar günümüze kadar devam etti. Kazılar 6 ayı aşkın süredir sürdü. Yapılan kazılarda bu sene özellikle belirli sorularımız vardı, bunlara yönelik olarak çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Kazılar zaten bir soruyu aydınlatmak için yapılır. Biz de bu manada bütün çalışmalarımızı bu şekilde sürdürüyoruz. Ekibimiz kalabalık bir ekipti, ortalama 40-45 kişi civarında ekip üyesi ile beraber çalıştık. Çeşitli ülkelerden ekip üyeleri katıldı. Türkiye’deki üniversitelerden gelen hoca ve öğrencilerin yanında aynı zamanda Almanya’dan, Amerika’dan, Avusturya’dan, Kore’den, Japonya’ya kadar giden geniş bir ekibimiz var. Bu sene ilk kez Kore Ulusal, Kültürel Miras Araştırma Enstitüsü ile kazılar yaptık. Bakanlıklar arası yapılan bir protokol gereğince bu kurum üyeleri kazılarımıza katıldı. Türk hoca ve öğrencilerle birlikte ortaklaşa bir çalışma yürüttük"
Doğu höyüğündeki yeni bulgular ve mozaik izleri
Bu yıl höyüğün doğu kısmında ilk kez yürütülen çalışmalarda, daha önce kazılmamış alanlarda geniş bir yerleşke tespit edildi. İlk kez mozaik altyapısının izleri görülmesi, bölgedeki beklenmedik mimari zenginliği işaret ediyor. Prof. Dr. Kulakoğlu konuyla ilgili şunları söyledi:
"Kültepe tarihi yaklaşık olarak Helenistik, Roma Çağları’ndan başlayarak 1. yüzyıldan başlayarak geriye 5 bin 500, 6 bin yıl öncesine kadar giden bir tabakamız var. Burada Helenistik dönemle ilgili olarak Koreli meslektaşlarla birlikte bir proje yürüttük. Höyüğün doğusuna yakın kısımda el değmemiş, daha önceki kazıcılar tarafından tahrip edilmemiş alanda ön çalışmalara başladık. Buna önümüzdeki yıllarda devam edeceğiz. Bu araştırmalar sırasında gerçekten Kültepe’nin doğu kısmında geniş bir Helenistik yerleşimle karşılaştık. İlk defa bu kadar geniş bir yerleşimle karşılaştık. Toprak altında ne olduğunu bilmek kolay değil ama bazı yerlerde mozaik altyapısının izlerini gördük. Önümüzdeki yıllarda burada mozaikli evleri bulma imkanı da olacaktır. Onun ötesinde bizim en başta gelen sorumuz Asurlu tüccarların geldiği döneme ilişkin veriler. Bunlarla ilgili olarak da hem Karum alanında kazılar yaptık, hem tepede yaşamış insanların evlerini kazmaya başladık. Oldukça ilginç sonuçlar ortaya çıktı. Daha önceki yıllarda tepede özel evlerin çok fazla olmadığına inanılmaktaydı. Bu sene yaptığımız kazılarda bir sokak, sokak etrafında bir yerleşimin varlığını tespit ettik. Bu anlamda güzel oldu"
Erken dönem anıtsal yapılar ve sarayın altındaki bulgular
Kazılarda, Asurlu tüccarlar öncesine tarihlenen anıtsal yapılara dair izler doğrulandı. Daha önce gün yüzüne çıkarılan sarayın altında bu yıl daha büyük yapıların izleri ortaya çıkmaya başladı. Prof. Dr. Kulakoğlu bu döneme ilişkin değerlendirmesinde şu ifadeleri paylaştı:
"Daha erken dönemleri de araştırıyoruz tabii ki. Tüccarlar gelmeden önce Anadolu nasıldı, Anadolu’yla beraber Kültepe nasıldı? Bunlara ışık tutan araştırmalarımız vardı. Bu sene de yine aynı soruyla ilgili olarak çalışmalarımızı sürdürdük. Gerçekten de Asurlu tüccarlar gelmeden öncesinde yaklaşık günümüzden 5 bin yıl öncesinde burada çok anıtsal yapıların varlığını bir kez daha doğruladık. Daha önceden açığa çıkardığımız saray yapısı vardı. Sarayın altında da Sümerler dediğimiz döneme ilişkin daha da büyük yapılar çıkmaya başladı. Tabii bunları hemen hepsini açamadık ama izlerini gördük. En azından bazı duvarlarını gördük. Anadolu’nun tüccarların gelmeden önceki çağda da güçlü krallıklarla yönetildiğini söylemek mümkün oldu. Kültepe’nin en erken dönemine ilişkin bilgimiz vardı, bilgilerimiz sınırlıydı. Bu erken tabakalara ilişkin çok veri elde edememiştik. Ama bu sene yaptığımız kazılarda büyük, kalın, kerpiç duvarlara sahip, yer yer 3,5 metre korunmuş yükseklikteki bu bina Kültepe’nin şu anda en erken dönemini oluşturmakta. Dönem olarak da günümüzden önce 6 bini geçmiş bir tarih söyleyebilirim. Dolayısıyla bu dönemki kazılar çok verimli geçti"
Laboratuvar çalışmaları ve gelecek planı
Kazı çalışmalarının ardından laboratuvarda yürütülen analizler de önemli veriler sağladı; paleobotanik bulgular erken döneme ışık tutuyor. Prof. Dr. Kulakoğlu laboratuvar çalışmaları hakkında şunları aktardı:
"Buradaki laboratuvar çalışmalarında da paleobotanik anlamında şimdiye kadar karşılaşmadığımız çeşitli bitkilere ait örneklerin tohumlarını ya da onların polenlerini tespit edebildik. Kültepe her dönemde, her kazı sezonunda muhakkak önemli sonuçlar doğuran bir kazıdır"
Kazı ekibi bulguları sonraki sezonlarda derinleştirerek, özellikle doğu höyüğündeki mozaikli yapıların ve sarayın altındaki erken dönem mimarisinin açığa çıkarılmasına odaklanacak.
KAYSERİ TARİHİNİ 6 BİN YIL ÖNCESİNE DAYANDIRAN ARKEOLOJİK BULGU VE BELGELERİN GÜN IŞIĞINA ÇIKARILDIĞI VE 'ANADOLU TARİHİNİN BAŞLADIĞI YER' OLARAK BİLİNEN KÜLTEPE KANİŞ-KARUM ÖREN YERİ'NDE 2025 YILI KAZILARI SONA ERERKEN, KAZI BAŞKANI PROF. DR. FİKRİ KULAKOĞLU SEZONUN ÇOK VERİMLİ GEÇTİĞİNİ SÖYLEDİ.
