Sardes Antik Kenti'ndeki Lidya Kalıntıları Ziyarete Açılıyor
AHMET BAYRAM - UNESCO Dünya Miras Listesi'ndeki Sardes Antik Kenti'nde, yaklaşık 120 yıldır süren arkeolojik çalışmalarda ortaya çıkan Lidya dönemi kalıntılarının ziyarete açılması için hazırlıklar sürüyor.
Manisa'nın Salihli ilçesindeki Sardes, tarihte devlet güvencesinde paranın ilk basıldığı yer olarak biliniyor. Kentte ziyaretçiler, çok tanrılı dinler dönemine ait Artemis Tapınağı, Antik Çağ'ın kayıtlara geçen en büyük sinagogu, Yuhanna İncili'nde bahsi geçen kilise ile Roma dönemine ait anıtsal hamam ve gimnazyum kalıntılarını görme fırsatı buluyor.
Kentin yüzeyinden derinliğe doğru Bizans, Roma, Helenistik ve Pers hakimiyeti ile Lidya dönemine ait izler üst üste yer alıyor. Bugüne dek ziyaretçilere ağırlıklı olarak Helenistik, Roma ve Bizans dönemine ait kalıntılar gösterildi; şimdi Pers tahribatı ve Lidya dönemine tarihlendirilen buluntular da gün yüzüne çıkarılacak. Çalışmaların gelecek yıl ortasına doğru tamamlanması ve alanın ziyarete açılması hedefleniyor.
Kazı Başkanı Prof. Dr. Nicholas Cahill: "Kazılarda Lidya seviyesine inmek zor"
Kazı Başkanı, Wisconsin-Madison Üniversitesi'nden Prof. Dr. Nicholas Cahill, AA muhabirine yaptığı açıklamada, daha önceki kazılarda açılan bazı bölümleri ziyaret rotasına eklemeye hazırlandıklarını söyledi. Cahill, gezi güzergâhına eklenecek en önemli buluntuların Pers işgali dönemi ve klasik Lidya dönemi yapıları olduğunu belirtti.
Cahill, alanda ortaya çıkan buluntular hakkında şunları aktardı: "Ziyarete açacağımız alanda bir Lidya mutfağı var. Yaklaşık 30 tabak, tabanda kalmış bir ocak, birkaç güveç ve kapağı, et kızartmak için demir bir şiş bulduk. Onun yanında evin sahibi olduğunu düşündüğümüz bir yaşlı insan iskeleti bulundu. Ayrıca bir cam fabrikası tespit ettik; ilginç bir cam tipi, saydam normal pencere camı gibi değil. Taş gibi kullanılmış, kan rengi kırmızı bir cam. O camlar o tarihlerde Yunanistan'da bulunmuyor, daha çok Mezopotamya'dan geliyor."
Cahill, Sardes'te Bizans, Roma ve Helenistik medeniyetlerin yapılarının üst üste olması nedeniyle Lidya seviyesine inmenin zor olduğunu vurguladı: "Roma, Helenistik kalıntılarını yok etmeden Lidya şehir kalıntılarını ortaya çıkaramıyoruz. Onun için sadece küçük bir alan kazabildik."
Koruma çalışmaları tamamlanan alanlarda ziyaret düzeni oluşturacaklarını söyleyen Cahill, projeyi şöyle özetledi: "Gezi patikası yapacağız. O, derin çukura yönelecek. Orada Lidya sur duvarının yıkıntısını görecekler, yanmış kerpiç seviyesini. Burada Lidya evlerini görecekler. İlk kez Lidya şehrini, kültürünü görecekler. Şu an Sardes, Lidya başkenti oldu ve Lidya kalıntıları kazıldı ama turistlere iyi, anlanan bir şekilde gözükmüyor. Şimdi bu sağlanacak."
UNESCO Dünya Miras Listesi'ndeki Sardes Antik Kenti'nde, yaklaşık 120 yıldır yürütülen arkeolojik kazılarda ulaşılan Lidya dönemi kalıntılarının ziyarete açılması amacıyla çalışmalar yürütülüyor.
