BES Teminatı Olarak Gösterilen Fon Tutarı 9 Ayda Yaklaşık 3 Katına Çıktı
AHAR YAKAR/MAHMUT ÇİL - Türkiye Hayat Emeklilik Hazine ve Emeklilik Operasyonları Genel Müdür Yardımcısı Gürol Sami Özer, "Önümüzdeki süreçte hem farkındalığın artması hem de bankalarla yapılan işbirliklerinin yaygınlaşmasıyla birlikte BES teminatlı kredilere yönelik talebin daha da yükselmesini bekliyoruz." dedi.
Uygulamanın Kapsamı
Haziran 2024'te hayata geçirilen uygulamayla, katılımcılar gönüllü BES ve otomatik katılım hesaplarındaki birikimlerini konut alımı ve düğün gibi önemli harcamalar için teminat göstererek bankalardan kredi kullanabiliyor. Bu düzenleme sayesinde BES birikimleriyle ilgili kazanılmış haklar korunurken bireysel finansman ihtiyaçları karşılanabiliyor.
Resmi Veriler
Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) verilerine göre, eylül sonu itibarıyla bankalar tarafından emeklilik şirketlerine iletilen kredi başvuru sayısı 2 bin 767, gösterilen teminat tutarı ise 570,7 milyon lira oldu. Emeklilik şirketleri, 2 bin 446 kredinin 496,9 milyon liralık teminatına onay verirken, en fazla kredi talebi Aktif Bank aracılığıyla geldi. Bu bankayı Türkiye İş Bankası ve Türk Ekonomi Bankası izledi.
Başvuruların yüzde 85,52 bin 366 kredinin işlemi kesinleşirken, merkezi alacağın devri fonuna aktarılan teminat tutarı 480,2 milyon lira olarak kayıtlara geçti. Geçen yılın sonunda 921 olan bankalar tarafından iletilen kredi sayısı, bu yıl eylül sonu itibarıyla 2 bin 767'ye yükseldi. Aynı dönemde teminat tutarı da 207,3 milyon liradan 570,7 milyon liraya çıkarak yaklaşık üç katına ulaştı. Öte yandan ortalama teminat tutarı 221,9 bin liradan 203 bin liraya gerileyerek yüzde 8,5 düşüş gösterdi.
Uzman Değerlendirmesi
AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Türkiye Hayat Emeklilik Hazine ve Emeklilik Operasyonları Genel Müdür Yardımcısı Gürol Sami Özer, BES teminatlı kredi uygulamasının, BES katılımcılarının birikimlerini bozmadan krediye erişebilmesini sağlayan yapısıyla, sektör açısından önemli bir dönüm noktası olduğunu söyledi.
Özer, uygulamanın bireysel tasarrufların sürekliliğini korurken aynı zamanda finansal kapsayıcılığı güçlendiren yenilikçi bir mekanizma oluşturduğunu belirtti. Merkezi alacağın devri fonlarının kısa sürede kaydettiği büyüme performansının bu ihtiyacın ne kadar yerinde bir adım olduğunu açıkça gösterdiğini ifade eden Özer, "Katılımcılar, sistemden çıkış yapmadan kredi kullanabiliyor, diğer yandan birikimleri merkezi alacağın devri fonu aracılığıyla finansal piyasalarda değerlenmeye devam ediyor. Bu durum, hem bireylerin finansal esnekliğini artırıyor hem de sistemin sürdürülebilirliğini destekliyor." diye konuştu.
Türkiye Hayat Emeklilik olarak gelişmeleri yakından takip ettiklerini söyleyen Özer, 9 Ekim itibarıyla faizsiz planda TMN kodlu merkezi alacağın devri fonunun yılın başına kıyasla yüzde 36,65 getiri sağlayarak enflasyonun üzerinde performans gösterdiğini, faizli planda ise 5 Şubat'ta ihraç edilen MDE kodlu merkezi alacağın devri fonunun yüzde 26,84 getiriyle ön plana çıktığını belirtti.
Gelecek Beklentileri ve Strateji
Özer, uygulamanın sisteme duyulan güveni ve katılımı artırma potansiyeline dikkat çekerek, "Türkiye'de yatırım davranışları genel olarak kısa ve orta vadeli hedefler etrafında şekilleniyor. Konut, araç alımı veya düğün gibi önemli yaşam harcamaları, bireylerin tasarruflarını yönlendirmelerinde belirleyici oluyor. Bu çerçevede, BES'te birikimlerin teminat olarak kullanılabilmesi veya belirli durumlarda kısmi çekim hakkı sağlanması, katılımcılar açısından büyük güven unsuru oluşturuyor. Bu uygulama sayesinde bireyler, sistemden çıkış yapmadan ihtiyaç duydukları finansmana erişebiliyor." dedi.
Gürol Sami Özer, küresel ölçekte kamu emeklilik sistemlerinin demografik dönüşümün getirdiği yapısal baskılarla karşı karşıya olduğunu belirterek, özel emeklilik sistemlerine olan ilginin artarak devam etmesini beklediklerini söyledi. Özer, kamu otoritesinin hayata geçirdiği 18 yaş altı BES imkanı ve kısmi çekiş hakkı gibi reformların kapsayıcılığı artırdığını, finansal okuryazarlığın güçlenmesinin de tasarruf ve uzun vadeli yatırım alışkanlıklarını olumlu etkilediğini vurguladı.
Katılımcı sayısında yükseliş eğiliminin süreceğini öngören Özer, "Orta Vadeli Program'da yer alan Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) hedefi de katılımcı sayısı açısından büyük önem taşıyor. TES'in planlandığı şekilde hayata geçmesiyle birlikte sistemin kısa sürede 25 milyon ve üzeri katılımcı düzeyine ulaşabileceğini öngörüyoruz." ifadelerini kullandı.
Gençlere ve Ailelere Yönelik Hamleler
Özer, Türkiye Hayat Emeklilik olarak 7'den 70'e geniş bir katılımcı profiline hitap ettiklerini belirterek gençlere özel BES planları ve tamamlayıcı sağlık sigortası çözümleriyle erken yaşta tasarruf bilinci kazandırmayı hedeflediklerini söyledi. 2025'in "Aile Yılı" ilan edilmesiyle uyumlu kampanyalar kapsamında yeni evli çiftlere ve genç ailelere yönelik sağlık ve kasko kampanyaları sunulduğunu ifade etti.
Farklı yaş gruplarının yatırım davranışlarını dikkate alan model portföylerle katılımcıların doğru zamanda doğru fon dağılımında yer almasının desteklendiğini belirten Özer, "Sektörde yalnızca Türkiye Hayat Emeklilik tarafından sunulan Yaşam Döngüsü Fonları, yatırımcıların yaşı ve risk tercihi dikkate alınarak oluşturuldu." dedi.
Türkiye Hayat Emeklilik'in hedefinin sadece katılımcı sayısını artırmak olmadığını, farklı yaş, sosyoekonomik ve kültürel grupları sisteme dahil ederek daha kapsayıcı ve sürdürülebilir bir emeklilik kültürü oluşturmak olduğunu sözlerine ekledi.
Türkiye Hayat Emeklilik Hazine ve Emeklilik Operasyonları Genel Müdür Yardımcısı Gürol Sami Özer, açıklamalarda bulundu.
