Bütçe Uygulama Sonuçları: Temmuz ve Ocak-Temmuz Verileri
Hazine ve Maliye Bakanlığı, temmuz ayı merkezi yönetim bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı. Açıklamaya göre; hem aylık hem de ocak-temmuz döneminde bütçe performansında belirgin artışlar kaydedildi.
Bütçe giderleri (Temmuz)
Merkezi yönetim bütçe giderleri Temmuz 2024'te 827 milyar 706 milyon lira iken bu yılın temmuz ayında yüzde 35,4 artışla 1 trilyon 120 milyar 775 milyon lira oldu. Böylece, 2025'te merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 14 trilyon 731 milyar 14 milyon lira ödeneğin yüzde 7,6'sı kullanılmış oldu.
Geçen yıl temmuzda 4 milyar 238 milyon lira faiz dışı açık verilirken, bu yılın aynı ayında 110 milyar 726 milyon lira faiz dışı fazla oluştu. Faiz hariç bütçe giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 34,1 artarak 986 milyar 188 milyon lira seviyesine yükseldi.
Temmuzda personel giderleri yüzde 30,7 artışla 322 milyar 88 milyon lira olurken, personel için öngörülen 3 trilyon 475 milyar 521 milyon lira ödeneğin yüzde 9,3'ü kullanıldı. Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri yüzde 28,8 artışla 37 milyar 593 milyon lira olarak gerçekleşti (ödeneğin yüzde 8,6'sı).
Mal ve hizmet alım giderleri temmuzda yüzde 36,1 artışla 80 milyar 115 milyon lira olurken, bu kalem için öngörülen 1 trilyon 23 milyar 745 milyon lira ödeneğin yüzde 7,8'i harcandı. Cari transferler ise yüzde 40,5 artarak 389 milyar 14 milyon lira seviyesine ulaştı (ödeneğin yüzde 6,7'si).
Temmuzda 116 milyar 963 milyon lira sermaye gideri, 14 milyar 957 milyon lira sermaye transferi ve 25 milyar 457 milyon lira borç verme gideri kaydedildi. Faiz giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 45,4 artarak 134 milyar 588 milyon lira oldu.
Bütçe gelirleri (Temmuz)
Merkezi yönetim bütçe gelirleri Temmuz 2024'te 730 milyar 930 milyon lira iken bu yılın aynı ayında yüzde 50,1 artışla 1 trilyon 96 milyar 914 milyon lira seviyesine çıktı. Bütçe tahminine göre temmuz ayı gelir gerçekleşme oranı geçen yıl yüzde 8,7 iken bu yıl yüzde 8,6 oldu.
Vergi gelirleri tahsilatı Temmuz 2024'e göre yüzde 55,3 artarak 949 milyar 836 milyon lira olarak gerçekleşti. Vergi dışı diğer genel bütçe gelirleri yüzde 23,8 artışla 122 milyar 446 milyon lira oldu. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 19 milyar 777 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 4 milyar 855 milyon lira olarak kaydedildi.
Vergi türleri itibarıyla temmuzda gelir vergisi yüzde 91,9, dahilde alınan KDV yüzde 59,5, ÖTV yüzde 34,6, BSMV yüzde 60,6, ithalde alınan KDV yüzde 38,3, damga vergisi yüzde 56,1, harçlar yüzde 69,4 ve diğer vergiler yüzde 46,7 artarken kurumlar vergisi yüzde 16,5 azaldı.
Ocak-Temmuz dönemi gerçekleşmeleri
Merkezi yönetim bütçe giderleri Ocak-Temmuz 2024 döneminde 5 trilyon 406 milyar 254 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 42,4 artışla 7 trilyon 699 milyar 834 milyon lira oldu. Buna göre 2025 ödeneğinin yüzde 52,3'ü kullanılmış durumda.
Faiz hariç bütçe giderleri bu dönemde yüzde 36,2 artarak 6 trilyon 453 milyar 806 milyon lira seviyesine çıktı; faiz hariç giderlerin ödeneklere göre gerçekleşme oranı yüzde 50,5 oldu.
Personel giderleri ocak-temmuz döneminde yüzde 35,1 artışla 2 trilyon 69 milyar 881 milyon lira olarak kaydedildi (ödeneğin yüzde 59,6'sı kullanıldı). Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri yüzde 32,9 artışla 249 milyar 851 milyon lira oldu (ödeneğin yüzde 57,4'ü).
Mal ve hizmet alım giderleri ocak-temmuz döneminde yüzde 49,2 artışla 493 milyar 303 milyon liraye ulaşırken, cari transferler yüzde 37,8 artışla 2 trilyon 901 milyar 331 milyon lira oldu. Aynı dönemde 549 milyar 325 milyon lira sermaye gideri, 65 milyar 277 milyon lira sermaye transferi ve 124 milyar 840 milyon lira borç verme gideri gerçekleşti. Faiz giderleri yüzde 86,8 artışla 1 trilyon 246 milyar 28 milyon lira olarak belirlendi.
Merkezi yönetim bütçe gelirleri ise geçen yılın ocak-temmuz dönemindeki 4 trilyon 562 milyar 295 milyon lira seviyesinden yüzde 46,8 artarak bu yıl 6 trilyon 695 milyar 494 milyon lira oldu. Gelirlerin ödeneklere göre gerçekleşme oranı 2024'te yüzde 54,1 iken bu yıl yüzde 52,3'e geriledi.
Vergi gelirleri tahsilatı ocak-temmuz döneminde yüzde 49,6 artışla 5 trilyon 721 milyar 293 milyon liraye ulaşırken, vergi dışı diğer gelirler yüzde 27,9 artışla 781 milyar 375 milyon lira olarak kaydedildi. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 148 milyar 700 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 44 milyar 126 milyon lira olarak belirlendi.
Vergi türleri itibarıyla ocak-temmuz döneminde gelir vergisi yüzde 95,5, kurumlar vergisi yüzde 14,7, dahilde alınan KDV yüzde 59,4, ÖTV yüzde 37,8, BSMV yüzde 70,5, ithalde alınan KDV yüzde 24,4, damga vergisi yüzde 55,6, harçlar yüzde 64,6 ve diğer vergi gelirleri yüzde 47,8 artış gösterdi.
(Bitti)
