Akdeniz Bölgesi Keçi Çalıştayı sonuç raporu açıklandı
Antalya Tarım Konseyi, Antalya Ticaret Borsası ve Antalya İl Tarım ve Orman Müdürlüğü iş birliğinde 19 Eylül’de düzenlenen Akdeniz Bölgesi Keçi Çalıştayı’nın sonuç raporu kamuoyuna sunuldu. Çok sayıda akademisyen, kamu ve sivil toplum temsilcileri ile birlik yöneticileri, yetiştiriciler ve çobanların katıldığı çalıştayda keçi yetiştiriciliğinin ve çobanlık geleneğinin ekonomik, sosyal ve kültürel önemi vurgulandı.
Çalıştayda öne çıkan tespitler
Rapor, keçi yetiştiriciliğinin orman ekosisteminin doğal bir unsuru olduğu görüşünü benimsedi ve mera sorunları, vahşi hayvan saldırıları, çobanlık mesleğinin geleceği, veteriner hizmetleri ve hastalıklar, pazarlama, örgütlenme, damızlık materyali, genç ve kadın girişimciliği gibi başlıklarda sorunlar ve çözüm önerileri ortaya koydu.
Mera ve yayla baskısı
Rapor, meraların yapılaşma, maden ve enerji yatırımları nedeniyle daraldığını ve su kaynaklarına erişimin zorlaştığını belirtti. Yaylalarda yapılaşmanın önlenmesi, mera ıslah çalışmalarının artırılması, ormanlık alanların kontrollü otlatmaya açılması ve göç yollarının düzenlenmesi gerektiği kaydedildi. Ayrıca ağaçlandırmadan itibaren 10-15 yılı aşmış ormanlık alanların kontrollü otlatmaya açılmasının yangını önlemeye katkı sağlayacağı ifade edildi.
Rapor buna ek olarak mera vasfını kaybetmiş alan tanımının kullanılmaması ve bunun yerine mera vasfı kazandırılmış alanların hayvancılığın hizmetine sunulması gerektiğini vurguladı.
Su ve yerel yönetim düzenlemeleri
Köy ve mahalle merkezlerinde hayvanların su ihtiyacının şebeke suyundan karşılanmasının su tüketimini artırdığı ve maliyetleri yükselttiği belirtildi. Bu nedenle köy ve mahalle merkezlerinde hayvancılıkta kullanılan suyun fiyatlandırılmasında indirim uygulanması önerildi.
Rapor ayrıca Büyükşehir Yasası’nın hayvansal üretimi doğrudan ve dolaylı olarak olumsuz etkilediğini belirterek kırsal alan mevzuatında değişiklik yapılması, mahalleye dönüştürülen köylerin üretimi etkileyen kısıtlarının kaldırılması ve tarımsal üretim yapanlara öncelik tanınması gerektiğini kaydetti.
Yabani hayvan saldırıları ve sigorta
Halk arasında canavar diye adlandırılan kurt saldırıları nedeniyle sürü kayıplarının önemli bir sorun olduğu, domuz popülasyonundaki artışın keçiler için tehdit teşkil ettiği belirtilerek yabani hayvan popülasyonunun tespit edilmesi, çoban ailelerinden oluşturulacak bölgesel kontrol mekanizmaları, başıboş köpeklerin kısırlaştırılması ve barınaklara alınması önerildi. Ayrıca TARSİM sigortasının yaygınlaştırılması ve devlet desteklerinin artırılması tavsiye edildi.
Çobanlık mesleğinin geleceği
Rapor, çobanlık mesleğine yönelik olumsuz algının yaygın olduğunu, çobanların evlenmekte zorluk yaşadığını ve gençler ile kadınların mesleği tercih etmediğini belirtti. Bu nedenle çoban istihdam desteğinin artırılması, kadınların sosyal güvenlik primlerinin devletçe ödenmesi, çoban çiftlere düğün ve çeyiz desteği verilmesi ve genç kadınların işletme sahibi olmasının teşvik edilmesi önerildi.
Hastalıklarla mücadele ve veteriner hizmetleri
Son dönemde artan hayvan hastalıkları ve şap vakalarının pazarları olumsuz etkilediği, ilaç ve hizmet maliyetlerinin yüksek olması nedeniyle yetiştiricilerin zorlandığı raporda belirtildi. Koruyucu hekimliğin güçlendirilmesi ve üniversitelerle ortak projeler geliştirilmesi önerildi.
Pazarlama ve tüketim algısı
Keçi etine yönelik kokar önyargısının tüketimi azalttığı, restoran menülerinde keçi ve oğlak etine yeterli yer verilmediği raporda ifade edildi. Tadım etkinlikleri, keçi etinin sağlık değerinin medyada anlatılması, agroturizm ve sosyal medya kampanyalarının artırılması, izlenebilirlik ve sertifikasyon sistemlerinin kurulması ve bölgesel marka ürünler geliştirilmesi önerildi. Özellikle Toros Oğlağı gibi bölgesel marka çalışmaları vurgulandı.
Eğitim, taşıma ve kırsal hizmetler
Kırsalda yaşamın devamı için eğitim ve sağlık hizmetlerine erişimin önemine dikkat çekilen raporda taşımalı eğitimin yeniden uygulanması gerektiği belirtildi. Küçük aile işletmelerine özel destekler, sağım makinelerinin desteklenmesi ve kulak küpe kalitesinin yükseltilmesi gibi talepler de bildirildi.
Keçiyi yaşatacak 13 öneri
1. Taşımalı eğitim yeniden uygulanmalıdır.
2. Küçükbaş hayvancılıkta kontrolsüz melezleme var; yayım ve eğitim faaliyetleri artırılmalıdır.
3. İllerde damızlık havuzları oluşturulmalıdır.
4. Halk elinde koruma sürülerinin sayısı artırılmalıdır.
5. Kadınların ve genç çiftçilerin işletme sahibi olması teşvik edilmelidir.
6. Kulak küpeleri kaliteli üretilmelidir.
7. Örgütlenme yetersiz; örgütler yetiştiricilerin taleplerine odaklanmalıdır.
8. Sağım makinelerinin kullanımı yaygınlaştırılmalı ve destek verilmelidir.
9. Kırsalda Bereket projesine benzer sistemlerle hayvan sayısı az olan aile işletmelerinin hayvan sayısı ve ekonomik durumu desteklenmelidir.
10. Uzun yıllar hayvancılık yapan işletmeler ile yeni başlayanlar arasında destek ve teşvik farklılaştırılmalı; uzun yıllar hayvancılık yapanlara daha düşük faizli kredi sağlanmalıdır.
11. Bölgesel test istasyonları kurularak en iyi erkek materyalin seçilmesine yönelik projeler rutine dönüştürülmelidir.
12. Kurban bayramlarında satılamayan hayvanlar kamu tarafından alınarak Et ve Süt Kurumu tarafından değerlendirilmelidir.
13. Merkezi ve yerel yönetimlerce çobanların sosyal aktivitelere dahil edilmesi sağlanmalı; yetiştirici birlikleriyle ortak faaliyetler düzenlenmelidir.
Rapor, bu önerilerin uygulanması halinde keçi varlığının korunması, artırılması ve ekonomiye kazandırılmasında önemli adımlar atılacağını belirtiyor.
KEÇİ
