TCMB Başkan Yardımcıları Karahan ve Akçay soruları yanıtladı
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan'ın 2023/24 3. Enflasyon Raporu tanıtımı kapsamında İstanbul Finans Merkezi'ndeki TCMB Yerleşkesi'nde düzenlenen bilgilendirme toplantısında Başkan Yardımcıları Hatice Karahan ve Osman Cevdet Akçay gelen soruları yanıtladı.
Hatice Karahan: Konkordato, sanayi ve istihdam değerlendirmesi
Hatice Karahan, konkordato ilan eden firmaların ekonomideki etkisine ilişkin olarak, 2024 başından bu yana bu firmaların istihdamdaki payının binde beş civarında olduğunu söyledi. Karahan, ihracattaki paylarının da binde yedi civarında olduğunu belirterek, "Genel ekonomik görünüme burada bir risk olduğunu değerlendirmiyoruz" dedi.
Karahan, bu firmaların doğrudan paylarının küçük olduğunu ancak tedarikçi bağlantılarının da incelendiğini ve tedarikçilerin istihdam, ihracat ve satışlardaki paylarının yine binde oranlarla düşük olduğunu vurguladı. Ayrıca, konkordato başvurularının finansal stres altındaki şirketlerin başvurduğu bir yöntem olduğunu ifade etti ve 2018-2019 dönemine kıyasla şu anki etki ve payların çok daha düşük olduğuna dikkat çekti.
Hatice Karahan: Rezerv biriktirme ve göstergeler
Rezerv biriktirme politikasına ilişkin soruya Karahan, rezervlerin dış şoklara karşı direnç için biriktirildiğini ve rezerv yeterliliğinin rezerv/ithalat, rezerv/M2, rezerv/kısa vadeli borç gibi uluslararası göstergelerle düzenli ölçüldüğünü anlattı. Karahan, son dönemde rezervlerde ciddi bir yükselme başladığını ve bazı göstergelerde yeterli eşiğin aşıldığını söyledi.
Karahan, rezerv biriktirme politikasının piyasa koşullarına bağlı olarak devam edeceğini, aktarım mekanizması ve likidite koşullarının olumsuz etkilenmemesine dikkat ederek trade-off'ların dengeleneceğini belirtti.
Hatice Karahan: Beklenti anketleri ve iletişim stratejisi
Beklenti anketlerine eklenen sorulara değinen Karahan, amaçlarının iletişim stratejisinin etkinliğini artırmak olduğunu, piyasanın sıkılığı nasıl algıladığını ve iletişimin etkisini anlamaya çalıştıklarını söyledi. Anketlerdeki ek bilgilerin ve piyasa katılımcılarının notlarının, yapılan revizyonların nedenlerini anlamada fayda sağladığını ifade etti.
Sanayi görünümü
Sanayideki sorunlara ilişkin olarak Karahan, rekabetçilik, arz sorunları ve istihdam olmak üzere birkaç boyut bulunduğunu belirtti. Dış talepteki zayıf görünümün ihracatı etkileyen temel unsur olduğunu, artan korumacı eğilimler, kur ve finansman maliyetinin de rol oynadığını aktardı. Ancak Avro cinsinden ihracatın payı ve üretici fiyatları karşılaştırıldığında rekabet gücünde belirgin bir düşüş gözlenmediğini, bu yılın 7 ayında ihracatın yüzde 25 arttığını hatırlattı.
İstihdam tarafında sanayi ile hizmetler arasında geçişlerin olabileceğini, otomasyon ve verimlilik artışlarının katma değer sağlasa da istihdama yansımasının sınırlı olabileceğini belirtti.
Osman Cevdet Akçay: Enflasyon, reel getiri ve para politikası
Başkan Yardımcısı Osman Cevdet Akçay, aylık enflasyon azaldıkça reel getiriler üzerinde aşağı yönlü baskının devreye girdiğini, enflasyonun düşmesiyle geçişkenlik ve kurdan enflasyona geçişin azaldığını anlattı. Bu nedenle kur artışının enflasyon üzerindeki etkisinin de azaldığını söyledi.
Akçay, önümüzdeki dönemde oynaklık ve enflasyon düzeyinin azalmasını beklediklerini ve belli pencerelerde TL'nin düşük miktarda değerlenmesi veya değersizleşmesi görülebileceğini, ancak para politikası sıkılığının yerel para cinsi varlıklara cazibeyi koruduğu sürece bunun sorun oluşturmayacağını vurguladı. Akçay, "Sıkı para politikası önümüzdeki dönemde devrede olacak" ifadesini kullandı ve 2026 çerçevesi ile mevcut dönemin bağlantılı olduğunu belirtti.
Don ve kuraklığın rekolte zararlarının enflasyona yansımasına ilişkin soruya Akçay, bu risklerin öngörülen rakamlar içinde yer aldığını, sadece çok uç durumların hedefte değişikliğe yol açacağını söyledi ve "Bu varsayımlar içinde 16'yı koruyacağımız" değerlendirmesini paylaştı.
Toplantıda ayrıca iletişim, rezerv politikası ve sıkı para politikası makro politika çerçevesinin birbiriyle ilişkilendiği ve ihtiyaç duyuldukça bu politikaların dengelenerek uygulanacağı vurgulandı.
