Temmuz Sıcakları Türkiye'de Elektrik Tüketimini Rekora Taşıdı — 59 gigavatsaat
Türkiye, son 55 yılın en sıcak temmuz ayında artan klima kullanımıyla birlikte elektrik tüketiminde yeni bir rekora tanık oldu. Uluslararası enerji düşünce kuruluşu Ember'in analizine göre, sıcaklıkların yükselmesi soğutma talebini ciddi oranda artırarak şebeke üzerindeki baskıyı büyütüyor.
Klima kullanımı ve talep artışı
Analizde yer alan hesaplamalara göre, Türkiye'de her bir derece sıcaklık artışı 0,77 gigavat ek elektrik üretim kapasitesi ihtiyacı yaratıyor. Bu kapsamda, sıcaklığın 22 dereceden 32 dereceye çıkması halinde oluşacak ek talebi karşılamak için, Atatürk Hidroelektrik Santrali'nin üretim kapasitesine eşdeğer en az 3 yeni santralin devreye alınması gerekiyor.
Saatlik rekor ve soğutmanın payı
28 Temmuz'da kaydedilen saatlik rekor elektrik tüketimi 59 gigavatsaat olurken, bu talebin yüzde 18'i soğutmadan kaynaklandı. Ember'in raporu, yaz aylarında saat 12.00-18.00 aralığında soğutmanın payının sıklıkla yüzde 10'un üzerinde seyrettiğini ve bunun soğutmayı artık "lüks" değil, şebeke için temel bir yük unsuru haline getirdiğini vurguluyor.
Şebeke riskleri
Kısa süreli talep sıçramaları elektrik hatları, trafo merkezleri ve diğer şebeke bileşenlerinde anlık yüklenmelere yol açıyor; bu da arıza ve kesinti riskini artırıyor. Ember analizi, şebeke üzerindeki yükün yönetilememesi halinde hizmet kalitesi ve sürekliliğinin zarar görebileceğini belirtiyor.
Güneş enerjisi çözümü
Rapor, şebeke üzerindeki baskıyı azaltmanın en etkili yolunun güneş enerjisi olduğunu ortaya koyuyor. Güneş enerjisinin en yüksek üretim zamanlarının günün en sıcak saatleriyle örtüşmesi, artan soğutma talebini karşılamada doğal bir avantaj sağlıyor. Gerçekleşen üretim verilerine göre, güneş enerjisi 2024 yazında soğutmanın en yoğun olduğu saatlerde elektrik talebinin yüzde 20'sinden fazlasını karşıladı.
Gelecek projeksiyonları
Türkiye'de sadece alan soğutmasına bağlı elektrik tüketimi 2023-2024 döneminde yüzde 19 artışla 10 teravatsaat seviyesine ulaştı. Ember, bu miktarın Türkiye'deki mevcut elektrikli araç sayısının 15 katına denk gelen yaklaşık 4 milyon otomobilin bir yıllık şarj ihtiyacına eşdeğer olduğuna dikkat çekiyor. Mevcut eğilim sürerse, soğutma talebinin 2030'a kadar 2 katına, 2035'te ise 3,5 katına çıkması bekleniyor.
Uzman önerileri
Ember Enerji Analisti Bahadır Sercan Gümüş, artan soğutma talebini daha iyi yönetmek ve olumsuz etkilerini azaltmak için klima kullanımına yönelik kapsamlı bir envanter çalışması yapılmasını, enerji verimliliği politikalarının güçlendirilmesini ve şebeke esnekliği çözümlerinin yaygınlaştırılmasını öneriyor. Gümüş ayrıca, Türkiye'nin güneş enerjisinin günün en sıcak saatlerinde sağladığı üretim kapasitesi sayesinde artan soğutma talebini daha temiz ve sürdürülebilir biçimde karşılayarak şebeke üzerindeki baskıyı hafifletebileceğini vurguladı.
