Trump, TikTok’un ABD operasyonlarının satışına onay verdi
ABD Başkanı Donald Trump, Çin merkezli sosyal medya platformu TikTok'un ülke içindeki operasyonlarının ABD’li yatırımcılara satışının önünü açan kararnameyi Oval Ofis'te imzaladı. Kararname, TikTok'un güvenlik gerekliliklerini yerine getirerek ülkede faaliyet göstermeye devam etmesini amaçlıyor.
Kararname ve Beyanatlar
Trump, kararnamede yaptığı değerlendirmede, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile 'çok iyi' bir görüşme gerçekleştirdiğini belirtti: 'Ona çok saygı duyuyorum. Umarım o da bana çok saygı duyuyordur. TikTok ve diğer konular hakkında konuştuk ve bize onay verdi.'
Trump, Dell Technologies CEO'su Michael Dell, Fox yöneticisi Rupert Murdoch ve Oracle’ın kurucusu Larry Ellison gibi 'ABD’yi seven' 4-5 yatırımcının sürece dahil olduğunu söyledi ve Oracle’ın güvenlik konusunda önemli bir rol üstleneceğini vurguladı.
Satış Planı ve Güvenlik Düzenlemeleri
Beyaz Saray tarafından paylaşılan plana göre, TikTok'un ABD'deki operasyonları ABD merkezli yeni bir ortak girişim tarafından yürütülecek. Ortak girişimin çoğunluğu Amerikalı yatırımcıların kontrolünde olacak; ByteDance ve bağlı şirketlerin payı yüzde 20'den az olacak.
Algoritmalar, veri depolama ve yazılım güncellemelerinin denetimi ABD'de kurulacak yeni yapının kontrolünde kalacak. Amerikalı kullanıcı verileri yalnızca ABD'li bir şirketin bulut ortamında saklanacak ve güvenlik ortakları tarafından denetlenecek.
Ayrıca, Adalet Bakanlığı kararname kapsamında 120 gün boyunca TikTok'un yasaklanmasının önünü açan yasayı uygulamayacak.
Siyasi ve Hukuki Süreç
ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, Çin tarafında belirli ölçüde direncin bulunduğunu belirtmekle birlikte TikTok'un ABD'de faaliyet göstermeye devam etmesini istediklerini söyledi. Vance, Amerikalıların veri gizliliğini yasaların gerektirdiği şekilde korumayı amaçladıklarını vurgulayarak, 'Bu anlaşma, Amerikalıların Tiktok'u geçmişte olduğundan daha güvenli bir şekilde kullanabileceği anlamına geliyor. Verileri güvende olacak ve vatandaşlarımıza karşı propaganda silahı olarak kullanılmayacak.' ifadelerini kullandı. Vance, şirketin yaklaşık 14 milyar dolar değerinde olacağını belirtti.
Üst düzey bir Beyaz Saray yetkilisi, hafta başında teknoloji devi Oracle ve özel sermaye şirketi Silver Lake'in TikTok'un ABD operasyonlarını kontrol edecek yatırımcı konsorsiyumu arasında yer alacağını açıklamıştı.
Tarihçe: Yasa ve Görüşmeler
ABD Temsilciler Meclisi, 13 Mart 2024'te yaptığı oylamada 'Amerikalıları Yabancı Düşmanlarca Kontrol Edilen Uygulamalardan Koruma Yasası' başlıklı tasarıyı büyük çoğunlukla kabul etmiş; tasarı, ABD Senatosu'ndan geçtikten sonra 24 Nisan 2024'te dönemin Başkanı Joe Biden tarafından imzalanmıştı. Yasaya göre, ana ortak konumundaki ByteDance firmasının, şirketin varlıklarının yüzde 80'ini ABD'li ortaklara devretmediği takdirde TikTok'un ABD'de yasaklanması öngörülüyordu.
Kongre, ByteDance'in 19 Ocak 2025'e kadar hisseleri devretmemesi halinde uygulamanın tüm ülkede yasaklanmasına karar vermişti; bu karar ABD Yüksek Mahkemesi tarafından da onanmıştı. Ancak 20 Ocak'ta göreve başlayan Başkan Donald Trump, son başkanlık kararnameleriyle son tarihi, sonuncusu 16 Eylül olmak üzere dört kez uzatmıştı.
Ayrıca, Trump ile Şi arasında 19 Eylül'de yapılan telefon görüşmesinde TikTok'un durumu ele alınmış; Trump, görüşme sonrası Truth Social hesabından Çin lideri ile 'verimli' bir görüşme yaptıklarını ve Şi'ye anlaşmaya onayı için teşekkür ettiğini duyurmuştu.
Sonuç
Kararnameyle birlikte TikTok’un ABD’deki geleceği, yerel yatırımcıların kontrolündeki yeni ortak girişim ve sıkı güvenlik denetimleri çerçevesinde şekillenecek. Süreçte Oracle, Silver Lake ve adı geçen önde gelen yatırımcıların rolü belirleyici olmaya devam edecek.
