AHAR YAKAR/MÜCAHİT ENES SEVİNÇ - Türkiye'de Zorunlu Deprem Sigortası'nda tablo kritik
Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) verilerine göre, Türkiye genelinde 20 milyon 32 bin konuttan yalnızca 11 milyon 491 bin konutta Zorunlu Deprem Sigortası poliçesi bulunuyor. Bu verilerle ülke genelinde sigortalılık oranı %57 seviyesinde kalıyor.
Depremler sigortanın önemini tekrar hatırlattı
17 Ağustos 1999 Marmara Depremi'nin ardından geçen 26 yılda Türkiye, birçok büyük ve küçük deprem yaşadı. Son yıllarda Kahramanmaraş merkezli depremler ile 23 Nisan'da İstanbul ve Balıkesir'in Sındırgı ilçesinde meydana gelen sarsıntılar, Zorunlu Deprem Sigortası'nın önemini yeniden gündeme taşıdı.
Bölgeler ve sigortalılık oranları
Zorunlu Deprem Sigortası ilgi bakımından Marmara Bölgesi öne çıktı. Türkiye'de en yoğun kentleşmenin yaşandığı Marmara Bölgesi, %65 ile 6 milyon 840 bin poliçeyle en yüksek sigortalılık oranına sahip oldu. Bölge bazında diğer oranlar ise şöyle:
Doğu Anadolu: %61
Ege: %57
Güneydoğu Anadolu: %57
Akdeniz: %56
İç Anadolu: %50
Karadeniz: %45
İl bazında uç noktalar
En yüksek sigortalılık oranları Bolu %91, Düzce %90, Yalova %85, Muğla %84 ve Sakarya %84 olarak belirlendi. En düşük oranlar ise Gümüşhane %30, Rize %33, Bayburt %35 ve Kırıkkale %36 şeklinde kayda geçti.
Balıkesir Sındırgı depremi ve DASK müdahalesi
10 Ağustos'ta Balıkesir'in Sındırgı ilçesinde meydana gelen 6,1 büyüklüğündeki deprem sonrası ilk hasar ihbarı yaklaşık bir saat içinde alındı; ertesi sabaha kadar DASK'a ulaşan toplam ihbar sayısı 15 oldu ve tüm ihbarlara hızlıca eksper atamaları gerçekleştirildi. Balıkesir'de sigortalılık oranı %64 ile ülke ortalamasının üzerinde bulundu.
DASK'ın mali gücü ve ödemeler
DASK'ın toplam ödeme gücü 355 milyar liraye ulaşmış durumda ve aynı yıl içinde meydana gelebilecek iki ayrı deprem için dahi teminat sunabilecek kapasitede olduğu bildirildi. Kurumun kuruluşundan bu yana gerçekleştirdiği toplam hasar ödemesi ise 41 milyar lirayı buluyor; bu tutarın en büyük kısmı Kahramanmaraş merkezli 2023 depremlerine ilişkin.
Kahramanmaraş depremleri sonrası DASK'a 629 bin 203 hasar ihbarı ulaştı; bunların yüzde 99'unda inceleme kısa sürede tamamlanarak 526 binin üzerinde hasar dosyası için toplam 39 milyar 343 milyon lira ödeme yapıldı.
Diğer büyük hak edişler arasında İzmir 2020: 472 milyon lira, Elazığ 2020: 458 milyon lira, Malatya-Kale 2024: 391 milyon lira ve İstanbul 2025: 155 milyon lira yer alıyor.
Deprem sonrası sigortalılık artışları ve yenileme teşvikleri
Sarsıntıların ardından sigortalılık oranlarında yerel yükselişler gözlendi: Elazığ'da 2020 öncesi %35 olan oran, bir yıl içinde %52'ye çıktı; İzmir'de oran %56,8'den %63'e yükseldi. Ege Bölgesi genelinde oran %54'ten %59'a, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde ise Kahramanmaraş depremleri sonrası %50'den %57'ye çıktı.
Ağustos 2025 itibarıyla poliçelerin genel yenileme oranı %60 olarak kaydedildi. Yenileme motivasyonunu artırmak amacıyla, poliçelerini düzenli olarak yenileyen sigortalılara %20 yenileme indirimi uygulanıyor.
Sonuç
DASK ve sigorta şirketlerinin yürüttüğü kampanyalara rağmen, ülke genelindeki %57'lik sigortalılık oranı uzmanlarca yetersiz bulunuyor. Sigortalılık oranının istenen düzeye çıkarılması için çalışmalar sürüyor.
