Ticaret Bakan Yardımcısı Mustafa Tuzcu Kocaeli Sanayi Odası'nda Konuştu
Ticaret Bakan Yardımcısı Mustafa Tuzcu, Kocaeli Sanayi Odası (KSO) eylül ayı meclis toplantısında küresel ticaretteki dönüşümü, Türkiye sanayinin konumlanmasını ve rekabetçi yapının güçlendirilmesi gerekliliğini değerlendirdi.
Küresel Model, Çin'in Yükselişi ve Yatırım Eğilimleri
Tuzcu, uluslararası kurallar temelinde 1940’larda kurulan ve 1995’te Dünya Ticaret Örgütü ile zemini sağlamlaştırılan modelin şu anda sarsıldığını belirtti. 2001'de Dünya Ticaret Örgütü'ne üye olduğunda Çin'in dünya ihracatındaki payının yüzde 3 olduğunu, bugün bunun yüzde 16-17 seviyelerine ulaştığını vurguladı.
Asya ülkelerinin dünya ekonomisindeki payının yüzde 40'lara yaklaştığını ve bu ülkelerin sadece nüfusla değil, teknoloji ve sanayi alanlarında da temel oyuncular hâline geldiğini söyledi.
Türkiye'nin 2002-2024 döneminde çektiği yabancı yatırımın toplamının 280 milyar dolar olduğunu, ancak son yıllarda bunun yıllık ortalamanın 7-8 milyar dolar düzeyine gerilediğini anlattı. Tuzcu, gelişmiş ülkelerin de yatırımların çıkışını sınırlayan politikalar uyguladığını belirtti.
Savunma Sanayisi: Katma Değerli İhracatta Ayrışma
Tuzcu, Türkiye imalat sanayisinin gelişimine rağmen son dönemde sanayi büyüme hızının ülke büyümesinin gerisinde kaldığını, bunun sebepleri arasında deprem, pandemi ve jeostratejik gelişmelerin bulunduğunu ifade etti. Ancak savunma sanayisinde son 3-4 yılda kaydedilen ilerlemeye dikkat çekti.
Konuşmasında savunma sanayisi için, "Savunma sanayisi bizim katma değerli ihracatımıza hem katkı koydu hem de ilişkili sektörleri geliştirdi" ifadesini kullandı ve savunma sanayisinin Türkiye için ayrışan bir alan olduğunu belirtti.
Otomotiv Sektöründe Yeni Rekabet Gerçekliği
Tuzcu, otomotivde küresel dönüşümün sürdüğünü ve rekabetin yoğunlaştığını söyledi. Konuşmasında, "Artık küresel düzeyde otomotiv oyunculuğumuz, eskiden bu rekabette payı olmayan Asya ülkeleri tarafında sınanacak. Özellikle Avrupa pazarlarında ciddi rekabet savaşına gireceğiz" uyarısında bulundu.
Tuzcu, Türkiye üretiminin yaklaşık 1,5 milyon araç olduğunu, Çin'in ise geçen yıl 35 milyon araç üretimine ulaştığını ve Çin'in en büyük markasının bu yıl 5,5 milyon araç üreteceğini hatırlattı.
İhracat, Jeopolitik Riskler ve Destek Politikaları
Tuzcu, Türkiye'nin bu yıl ihracatta 270 milyar doları aşacağını kaydederek, coğrafi ve jeopolitik risklerin dikkate alınması gerektiğini söyledi. Rekabetin yoğun olduğu pazarlarda alınan tedbirler ve teşvik programlarıyla sanayiye destek verileceğini belirtti.
Serbest Ticaret Anlaşmaları ve Koruma Politikaları
Tuzcu, 2000'lerin başında popüler olan serbest ticaret yaklaşımının bugün daha anakronik hâle geldiğini, ülkelerin piyasalarını daha fazla korumaya başladığını aktardı. Türkiye'nin 24 serbest ticaret anlaşması ve 23 tercihli ticaret anlaşması bulunduğunu söyledi.
Son dönemde yapılan anlaşmalarda belirli sanayi sektörlerinin dışarıda bırakılmasına çalışıldığını, örnek olarak Ukrayna anlaşmasında demir-çelik sektöründe taviz verilmediğini ve Japonya ile yapılan görüşmelerin demir-çelik ve otomotiv maddeleri nedeniyle tıkandığını ifade etti.
Çin Ürünleriyle Mücadele ve Antidamping Önlemleri
Tuzcu, düşük fiyatlı Çin ürünleriyle mücadelenin sadece Türkiye'nin değil, küresel bir sorun olduğunu belirtti. Geçen yıl Çin'den ithalatın yaklaşık 45 milyar dolar, bu yıl 50 milyar dolar seviyesine çıkabileceğini söyledi.
Bu alanda antidamping, vergi artışları, gözetim fiyatları ve ürün güvenliği denetimleri (TAREKS) gibi araçların aktif olarak kullanıldığını dile getirdi. Ancak Çin'in dünya cari fazlasının yüzde 17'sini Türkiye'den sağladığını, Çin'den gelen yatırımın sınırlı olduğunu ve turist sayısının düşük kaldığını vurguladı.
Tuzcu, geçen yılki 80 milyar dolarlık dış ticaret açığının yüzde 45'inin Çin'den kaynaklandığını belirterek, kural bazlı korumayı öncelemeye devam edeceklerini söyledi. Dünya Ticaret Örgütü'ne üye ülkelerin taahhüt ettikleri vergilerden daha yüksek vergi uygulayamaması nedeniyle kural sistemine sahip çıkmanın önemini vurguladı.
Kapanış: Sanayicilerin Soruları Yanıtlandı
Konuşmasının ardından Tuzcu, sanayicilerin sorularını yanıtladı ve sanayinin güçlendirilmesi, ihracatın katma değerinin artırılması yönündeki politikaların süreceğini belirtti.
Kocaeli Sanayi Odası (KSO) eylül ayı meclis toplantısına katılan Ticaret Bakan Yardımcısı Mustafa Tuzcu, burada konuşma yaptı.
