Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'nın 2026 Bütçe Sunumu TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, bakanlığın 2026 yılı bütçesini TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda sundu. Sunumda yollar, havalimanları, limanlar ve haberleşme altyapısında sağlanan ilerlemeler ile planlanan yatırım hedefleri detaylandırıldı.
Genel Değerlendirme
Bakan Uraloğlu, Türkiye'nin ulaştırma ve altyapı yatırımlarıyla çehresinin değiştiğini belirterek, 2025'te toplam yatırım tutarı 189 milyar lira olan 44 projenin tamamlanarak hizmete sunulduğunu kaydetti. Ayrıca 2003'ten bu yana 510 tarihi köprünün restore edildiğini ve bu yıl 11 köprünün daha ayağa kaldırıldığını ifade etti.
Kara Ulaştırması ve Otoyollar
Uraloğlu otoyol ağının genişletildiğini belirterek, mevcut otoyol uzunluğunun 3 bin 796 kilometreye çıktığını ve hedefin 2028 sonunda 4 bin 330 kilometre olduğuna vurgu yaptı. Marmara Bölgesi'ndeki ring yolunun yalnızca ulaşım değil, olası afetlerde hızlı müdahale ve güvenli tahliye için de kritik önemde olduğunu söyledi.
Kuzey Marmara Otoyolu'nda Nakkaş-Başakşehir kesiminde çalışmaların sürdüğünü; Sarıyer-Kilyos Tüneli ile boğaz çevresindeki trafik yoğunluğunun azalacağını ve alternatif ulaşım akslarının güçlendirileceğini aktardı. Ayrıca Çanakkale Otoyolu Kınalı-Malkara kesiminin 2028'de tamamlanarak Marmara'nın batısında güçlü bir ring oluşturulacağı ve Çeşmeli-Kızkalesi Otoyolu yapım çalışmalarının devam ettiği belirtildi.
Havacılık Yatırımları
Bakan Uraloğlu, hava yolu altyapısıyla Türkiye'nin küresel bir uçuş merkezi haline geldiğini vurgulayarak, havalimanı sayısının 58'e çıktığını ve 175 ülke ile havacılık anlaşması bulunduğunu söyledi. Türkiye'nin 2024'te 231 milyon yolcu ile Avrupa'da 3. ve dünyada 7. sırada yer aldığı bilgisi paylaşıldı.
Uraloğlu, İstanbul, Sabiha Gökçen, Antalya, Esenboğa, Adnan Menderes ve Dalaman havalimanlarının başarılarına değinerek, havalimanı sayısını Yozgat ve Bayburt-Gümüşhane havalimanlarıyla birlikte 60'a çıkaracaklarını bildirdi. 17 Nisan'da İstanbul Havalimanı'nda başlatılan üçlü bağımsız pist operasyonu sayesinde aynı anda üç uçağın iniş ve kalkış yapabildiği sistemlerin devreye alındığını, bununla Avrupa'da ilk, dünyada ABD'den sonra ikinci ülke konumuna gelindiğini söyledi.
Ayrıca dışa bağımlılığı azaltan yerli ve milli hava trafik yazılımının 7 havalimanında kullanıldığı ve hava trafiğinin daha güvenli hale getirildiği vurgulandı.
Denizcilik ve Limanlar
Denizcilikte Türkiye'nin önemli bir merkez haline geldiğini belirten Uraloğlu, yük elleçleme miktarının 456 milyon tonu aştığını, Ambarlı, Kocaeli, Tekirdağ ve Mersin limanlarına Aliağa Limanının eklendiğini söyledi. Filonun 2002'de bulunduğu 17. sıradan, 2025 yılının ilk yarısında 2 bin 203 gemiyle dünya deniz ticaretinde 10. sıraya yükseldiğini aktardı.
Montrö Sözleşmesi'ndeki güncellemelerle boğaz geçiş gelirlerinin son üç yılda 38 milyon dolardan 223 milyon dolara çıktığını, tersanelerde yıllık üretimin yaklaşık 300 bin dedveyt ton kapasiteye ulaştığını ve ihracat değerinin kilogram başına 20 dolar düzeyine yükseldiğini belirtti.
Dijitalleşme, Uydu ve Haberleşme
Uraloğlu, 5G teknolojisiyle Türkiye'yi dijital dünyanın merkezine taşıdıklarını, geniş bant ve mobil abone sayısının 97 milyon'a ulaştığını ve fiber altyapının 638 bin kilometre'ye çıktığını aktardı. e-Devlet Kapısı ile Birleşmiş Milletler e-Devlet Endeksi'nde 193 ülke arasında 27'nci sırada ve Avrupa'da ilk 10'da yer aldıklarını söyledi.
Geçen yıl fırlatılan yerli uydu Türksat 6A ile kendi uydusunu üreten 11 ülke arasına girildiği, Türksat 7A için çalışmaların başladığı ve aktif haberleşme uydu sayısının 6'ya çıktığı açıklandı. Bu sayede nüfusun üçte ikisine kadar kapsama sağlandığı ifade edildi.
5G ihalesinden elde edilen gelirin 3 milyar 534 milyon dolar olduğu, bu kaynağın altyapı yatırımlarını ve AR-GE çalışmalarını güçlendireceği belirtildi. Türk Telekom'un imtiyaz süresinin 2050'ye kadar uzatıldığı, toplam bedelin 20 milyar dolar olduğu ve bunun 3 milyar dolar'ının uzatma, 17 milyar dolar'ının yatırım olarak kararlaştırıldığı aktarıldı.
Bütçe, Denetim ve Kapanış Mesajı
Sayıştay denetiminde ortaya çıkan bulguların bakanlık birimlerince titizlikle ele alındığını söyleyen Uraloğlu, 2024 raporundaki 23 bulgunun 14'ünün çözüldüğünü, 9u için çalışmaların sürdüğünü bildirdi. 2026 yılı için bakanlık ve ilgili birimlerin toplam bütçe ödeneğinin 605 milyar lira olarak öngörüldüğünü ve bunun geçen yıla göre yaklaşık %13 artış anlamına geldiğini kaydetti.
Sunum sırasında muhalefet milletvekillerinin müdahaleleriyle sık sık kesintiler yaşandı; Uraloğlu, yatırımların vatandaşın vergileriyle yapıldığını ve verdiği rakamların her türlü otorite tarafından ölçülebilir olduğunu vurgulayarak sözlerini tamamladı.
