İRİZ ÖZBAKIR - Türkiye'nin 1990-2025 kuraklık verileri dijital ortamda erişime açıldı
İklim değişikliğinin etkileri tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de belirginleşirken, 1990-2025 dönemine ait il ve ilçe bazlı kuraklık verilerini harita üzerinde anında gösteren yeni bir platform kullanıma sunuldu. Platform, özellikle tarım, su yönetimi ve afet önleme alanlarında çalışan uzmanlar, akademisyenler ve vatandaşlar için veri temelli analiz imkânı sağlıyor.
Kuraklık Türkiye'de su döngüsünü bozuyor
Türkiye, iklim değişikliğinden en çok etkilenen ülkeler arasında yer alıyor. Sıcaklık artışlarının yanı sıra yağışların düzensizleşmesi, uzun süreli kuraklıklar, ani sel olayları, yeraltı sularında azalma ve su kalitesinde bozulma krizinin doğrudan sonuçları arasında gösteriliyor.
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) ARI Teknokent bünyesindeki Alkazar şirketinin kurucusu, mikroiklim uzmanı Güven Fidan, AA muhabirine yaptığı açıklamada Türkiye'nin düzensiz yağışlar ve uzayan kurak dönemlerle karşı karşıya olduğunu vurguladı. Fidan, gerekli önlemler alınmazsa baraj doluluk oranları, yeraltı suları ve tarımsal üretimde ciddi sorunlar yaşanabileceğini, dolayısıyla ülkenin şiddetli kuraklıklarla karşılaşabileceğinin öngörüldüğünü söyledi.
Platformun öne çıkan özellikleri
Fidan, projenin detaylarını şu sözlerle aktardı: "Kuraklıkla ilgili geçmişten günümüze durumu gözler önüne seren interaktif bir haritayı ücretsiz olarak erişime açtık. Türkiye'nin kuraklık durumunu renkli bir harita üzerinde anında gösteren, bir ile tıklayınca o şehrin ilçelerini açıp her ilçe için dağılım tablosu ve 1990-2025 eğilim grafiğini veren, hızlı ve etkileşimli bir platform geliştirdik. Türkiye'de ilk kez il ve ilçelerinin 1990'dan bu yana geçmiş kuraklık değerlerini, sınıf yüzdeleri ve uzun dönem trendini aynı ekranda akıcı bir etkileşimle sunan bir harita hazırladık."
Platform, kullanıcılara "Nerede, ne kadar ve ne süredir kuraklık var?" sorusuna tek bakışta yanıt verme amacıyla tasarlandı. Sistem; harita üstünde renkli gösterim, il ve ilçe düzeyinde dağılım tabloları ve uzun dönem eğilim grafikleri sunuyor.
Kullanıcı kitlesi ve erişilebilirlik
Fidan, platformun özellikle tarım, su yönetimi ve afet önleme alanlarındaki uzmanlar ile akademik çalışmalara ve halka fayda sağlayacağını belirtti. "Bütün vatandaşların rahatça harita üzerinden genel Türkiye veya merak ettikleri il ve ilçe hakkında kuraklık değerleri hakkında bilgi sahibi olmasını hedefledik." dedi.
Veri kaynağı ve yöntem
Fidan, verilerin global bir tedarikçiden temin edildiğini ve analiz, hesaplamalar ile görselleştirme süreçlerinde yapay zekâdan faydalanıldığını aktardı. Harita, kullanıcıların geçmiş ile güncel durumu doğrudan karşılaştırmasına olanak tanıyor.
Gelecek hedefleri
Projeyi geliştirmeye devam edeceklerini belirten Fidan, hedeflerini şöyle özetledi: "Projeyi diğer meteorolojik parametrelerle güçlendirerek, kullanıcıya daha yüksek çözünürlükle, daha detaylı analizler sunmayı hedefliyoruz. Bunun yanında tarımsal kuraklık anlamında, bölgede yetiştirilen tarım ürününe ait detaylı analizler yaparak, o ürünün hangi şartlardan nasıl etkilendiğine dair, ürün bazlı kuraklık skoru geliştirmeyi hedefliyoruz. Bu sayede çiftçiler, ektikleri ürününün iklimsel olarak nasıl etkilendiğini görebilme fırsatı bulmuş olacaklar."
Platformun ücretsiz ve etkileşimli yapısı, bölgesel kuraklık risklerinin daha görünür hale gelmesini sağlayarak politika yapıcılar, üreticiler ve toplum için karar destek aracı olması amacıyla tasarlandı.
İklim değişikliğinin etkileri tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de etkisini artırırken, ülkenin kuraklık durumunu 1990'dan bu yana il ve ilçe olarak harita üzerinde anında gösteren platform kullanıma açıldı. Alkazar şirketinin kurucusu, mikroiklim uzmanı Güven Fidan, konuya ilişkin açıklamalarda bulundu.
