AB'nin Doğu Kanadı Zirvesi Helsinki'de toplandı
Avrupa Birliği (AB) içinde yer alan Doğu Kanadı ülkelerinin liderleri, Finlandiya’nın başkenti Helsinki’de ilk kez düzenlenen "Doğu Kanadı Zirvesi"'nde bir araya geldi. Zirvede yayımlanan ortak bildiride, Rusya "bir numaralı, doğrudan ve uzun vadeli tehdit" ilan edildi.
Katılımcılar ve zirve vurguları
Zirveye katılan liderler arasında Finlandiya Başbakanı Petteri Orpo, İsveç Başbakanı Ulf Kristersson, Polonya Başbakanı Donald Tusk, Estonya Başbakanı Kristen Michal, Letonya Başbakanı Evika Silia, Litvanya Devlet Başkanı Gitanas Nauseda, Romanya Cumhurbaşkanı Nicuor Dan ve Bulgaristan Başbakanı Rosen Jelyazkov yer aldı.
Zirvenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuşan Finlandiya Başbakanı Petteri Orpo, "Rusya bugün de, yarın da ve öngörülebilir gelecekte de tüm Avrupa için bir tehdit olmaya devam ediyor. İşte bu nedenle iş birliğimizi güçlendiriyoruz." ifadelerini kullandı. Orpo, zirvede ortak bir bildiri üzerinde mutabık kalındığını ve doğu sınırının savunmasına odaklanan AB düzeyinde bir Karadeniz projesi için ortak bir konsept üzerinde çalışılmasının kabul edildiğini belirtti. Orpo, Finlandiya'nın bu projede öncü rol üstlenmeye hazır olduğunu açıkladı.
Üye ülkelerin mesajları
Estonya Başbakanı Kristen Michal, Avrupa güvenliğinin Ukrayna ile yakından bağlantılı olduğunu vurgulayarak, "Rusya, Ukrayna’da stratejik olarak yenilgiye uğramazsa, tehdit sınırlarımıza dayanacaktır." dedi. Michal, Brüksel’deki AB Liderler Zirvesi öncesi haftanın kritik olduğunu belirterek, Rusya’nın dondurulmuş varlıkları kullanılarak bir tazminat kredisiyle ilerleme konusunda anlaşılmasının önemine dikkat çekti.
Letonya Başbakanı Evika Silia, zirvede iş birliğinin nasıl yükseltileceğini ve farklı AB araçlarının nasıl kullanılacağını ele aldıklarını söyleyerek, kabul edilen ortak bildiride önceliklerin ortaya koyulduğunu belirtti. Silia, Doğu Kanadı formatının daha sık kullanılarak Avrupa’nın kuzeyinden güneyine halkların ve sınırların güvenliğinin sağlanması için eylem koordinasyonunun güçlendirileceğini ifade etti.
Romanya Cumhurbaşkanı Nicuor Dan, Ukrayna’da barış tesis edilse bile Rusya’nın kalıcı bir tehdit olmaya devam edeceğini belirtti ve hazırlıklı olunması gerektiğini vurguladı. Dan, toplantıların NATO ve AB programlarını operasyonel hale getirmeye odaklanacağını, Savunma Bakanlıkları düzeyinde ve teknik toplantılarla programların somut kabiliyetlere dönüştürüleceğini söyledi.
Polonya Başbakanı Donald Tusk ise Avrupa’nın doğu sınırlarının korunmasının artık ortak bir sorumluluk olarak anlaşıldığını, bunun yalnızca tek bir ülkenin görevi olmadığını vurguladı.
13 maddelik ortak bildiri
Zirve kapsamında liderler, 13 maddelik bir ortak bildiri yayımladı. Bildirinin ilk maddesinde, "Rusya, güvenliğimiz ve Avro-Atlantik bölgesindeki barış ve istikrar aleyhindeki bir numaralı, doğrudan ve uzun vadeli tehdittir." ifadeleri yer aldı. Bildiride ayrıca Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırganlığı ve bunun Avrupa güvenliği üzerindeki etkileri, artan hibrit saldırı ve sabotaj eylemleriyle mücadele, Ukrayna’da adil ve kalıcı barışın desteklenmesi ve NATO zirvesinde kabul edilen kararlarla uyumlu savunma harcamalarına bağlılık gibi konulara atıfta bulunuldu.
Doğu Kanadı'na öncelik çağrısı
Liderler mevcut durumu değerlendirerek AB’nin Doğu Kanadı’nı derhal önceliklendirmesi gerektiğini vurguladı. Ortak bildiride, AB’nin doğu sınırının savunulmasının yalnızca münferit kabiliyetlere dayanamayacağı, bunun yerine kapsamlı bir çerçeve ve güvenilir, çok alanlı bir kapasite gerektirdiği belirtildi. Ayrıca katılımcı devletlerin Avrupa’nın ortak savunma projeleri ve ortak savunma programına desteği de bildiride yer aldı.
AB'DEKİ DOĞU KANADI ÜLKELERİ İLK KEZ ZİRVE DÜZENLEDİ
