Eğirdir'de Yılda 20 Bin Steril Tıbbi Sülük Üretiliyor
Eğirdir Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü, Türkiye'nin ilk kamuya ait Tıbbi Sülük Araştırma ve Üretim Merkezi ile sağlık alanına katkı sunmaya devam ediyor. Enstitü, kontrollü ve steril üretim koşullarında yetiştirilen sülükleri bilimsel araştırma ve tıbbi uygulamalar için temin ediyor.
Merkezin tarihçesi ve hedefleri
Eğirdir Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü (SAREM), 1987 yılında Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından Isparta'nın Eğirdir ilçesinde kuruldu. Enstitü, balık, kerevit, tıbbi sülük ve su kirliliği alanlarında yürüttüğü çalışmalar kapsamında iç sularda 21 ile teknik destek sağlıyor. Tıbbi sülük çalışmalarına yönelik popülasyon araştırmaları 2000'li yılların başında başladı; bu çalışmalar 2021'de merkezin teşkilatlanarak yetiştiricilik izni almasıyla kurumsallaştı.
Üretim ve araştırma faaliyetleri
Enstitü bünyesinde yaklaşık 15 yıldır Hirudo verbana türü tıbbi sülüklerin yetiştiriciliği yapılıyor. Su Ürünleri Yüksek Mühendisi Mehmet Pazar merkezde yılda yaklaşık 20 bin adet tıbbi sülük yetiştirildiğini belirtti. Tesiste biyoloji, ekoloji, genetik, popülasyon dinamikleri, mikrobiyota ve hastalıklar üzerine araştırmalar yürütülüyor; üretilen sülükler kontrollü ve steril sistemlerde yetiştirilerek hem bilimsel araştırmalarda hem de tıbbi uygulamalarda kullanılıyor.
Steril üretim ve sektör işbirlikleri
Merkezin amaçları arasında tıbbi sülük popülasyonlarını izlemek, ortaya çıkan azalışların nedenlerini araştırmak ve yetiştiriciliğe katkı sağlayarak popülasyonların korunmasını desteklemek yer alıyor. Üretilen sülüklerin bir kısmı perakende satışa sunuluyor. Ayrıca enstitü, üniversitelerin veterinerlik, kimya, tıp ve eczacılık fakülteleri ile özel sektör ortaklı AR-GE çalışmaları yürütüyor ve düzenlenen çalıştaylara akademisyenler katılıyor.
Uluslararası katılımlı çalıştay
SAREM, 15–16 Nisan 2025 tarihlerinde Isparta'da Uluslararası Katılımlı Tıbbi Sülük Çalıştayı düzenledi. Çalıştaya Türkiye ve yurt dışından bilim insanları, sektör temsilcileri ve kamu kurumları katıldı; sülük biyolojisi, yetiştiricilik teknikleri, ticaret ve yasal düzenlemeler ele alındı.
Türler ve mevzuat
Dünya genelinde Hirudinea alt sınıfında 800'den fazla sülük türü bulunuyor; bunlardan 15'i tıbbi amaçlarla kullanılıyor. Türkiye sularında Hirudo verbana ve Hirudo suliki türleri tespit edilmiştir. 2014 yılında yayımlanan Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliği kapsamında sülük tedavileri belirli kurallar çerçevesinde ve yalnızca yetkili merkezlerde uygulanabiliyor. Resmî verilere göre, Türkiye'de tıbbi sülük avcılığı kota ile düzenleniyor ve yetiştiricilik faaliyetleri bakanlık onayı ile yürütülüyor.
ISPARTA'NIN EĞİRDİR İLÇESİNDE FAALİYET GÖSTEREN EĞİRDİR SU ÜRÜNLERİ ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ, TÜRKİYE'NİN İLK KAMUYA AİT TIBBİ SÜLÜK ÜRETİM MERKEZİNDE YÜRÜTTÜĞÜ ÇALIŞMALARLA SAĞLIK ALANINA YÖNELİK FAALİYETLERİNİ SÜRDÜRÜYOR.
