Kastamonu Üniversitesi Sağlık Turizmi ve Kapsayıcı Sağlık Yaklaşımlarını Tartıştı
Kastamonu Üniversitesi, Merkez Kütüphane Cemil Meriç Salonu'nda düzenlenen sempozyuma ev sahipliği yaptı. Sempozyumda yaşlı ve engelli bireylerin sağlık hizmetlerine erişimi, kapsayıcı sağlık uygulamaları ve Kastamonu'nun sağlık turizmi potansiyeli kapsamlı şekilde ele alındı. Etkinliğe Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Abdülkadir Tuna, Tosya Meslek Yüksekokulu Müdürü Dr. Öğretim Üyesi Orçun Çağlar Kurtuluş, akademisyenler ve öğrenciler katıldı.
Açılışta bütüncül sağlık vurgusu
Tosya Meslek Yüksekokulu İş Sağlığı ve Güvenliği Programı öğretim üyesi Dr. Öğretim Üyesi Ayşe Özdemir sempozyumun açılışında, yaşlı ve engelli bireylerin sağlığının korunması ve geliştirilmesinin yalnızca tıbbi hizmetlerle sınırlı olmadığını; sosyal, çevresel ve insani boyutları da içeren bütüncül bir yaklaşım gerektirdiğini belirtti. Özdemir, Kastamonu'nun tarihi ve doğal zenginlikleri ile gelişen sağlık altyapısının bu alanda önemli bir potansiyel sunduğunu vurguladı.
Oturumlar: Üniversite sorumluluğu ve disiplinlerarası yaklaşımlar
İlk oturum Prof. Dr. Nimet Ovatoylu ve Doç. Dr. Filiz Özel Çakır başkanlığında yapıldı. Prof. Dr. Ovatoylu, yaşlı ve engelli bireylerin sağlık hizmetlerinden etkin yararlanmasının sosyal devlet anlayışının temel unsurlarından biri olduğunu belirterek üniversitelerin sorumluluğuna dikkat çekti. Doç. Dr. Filiz Özel Çakır ise sağlık, sosyal hizmetler ve turizm alanlarının disiplinlerarası bir yaklaşımla ele alınmasının önemine vurgu yaptı.
Prof. Dr. Ayşe Gül Kale, "Yaşlılık, Değişen Yaşam Dinamikleri ve Huzurevleri" başlıklı sunumunda yaşlı bireylerin değişen ihtiyaçlarını aktardı. Ardından Doç. Dr. Ayla Demirtaş, "Yaşlı Bireylerin Güçlendirilmesinde Hemşirelik Uygulamaları" sunumunda koruyucu ve destekleyici hizmetlerin önemini vurguladı ve güç temelli hemşirelik yaklaşımının yaşam kalitesini artırmaya odaklandığını ifade etti.
Engellilik ve sağlık hizmetlerine erişim
İkinci oturum Prof. Dr. Özlem Ovayolu başkanlığında, Dr. Öğretim Üyesi Ayşe Özdemir oturum başkan yardımcılığında gerçekleştirildi. Doç. Dr. Havva Kaçan toplumsal yapının güçlendirilmesine ilişkin değerlendirmeler yaparken; Prof. Dr. Gülendam Karadağ güncel sağlık yaklaşımlarını paylaştı.
Karadağ, Türkiye'de 2 milyon 511 bin 950 engelli bulunduğunu belirtti. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı 2022 verilerine göre yapılan çalışmalarda sağlık hizmetlerine erişim oranının yüzde 25,4 olduğu, bu katılımcıların yaklaşık dörtte üçünün yani yüzde 74,6'sının sağlık hizmetlerine erişimde en az bir engel yaşadığı tespit edildiğini aktardı. Ülkedeki erişim sıkıntılarına ilişkin olarak fiziksel engel oranının yüzde 61,5, tıbbi ekipmanla ilgili engelin yüzde 62,7 ve iletişim engelinin yüzde 59,3 olduğu ifade edildi. Ayrıca diş hizmetlerine erişimdeki güçlükler ve down sendromlu çocukların ilk diş muayenelerini büyük oranda 6 yaş ve üzeri yaptırdıkları paylaşıldı (down sendromlu çocuklar için yüzde 47, fiziksel engelliler için yüzde 37).
Sağlık turizmi, demografi ve Kastamonu potansiyeli
Son oturum Prof. Dr. Serap Parlar Kılıç başkanlığında yapıldı. Dr. Öğretim Üyesi Hakkı Çılgınoğlu Kastamonu'nun doğal kaynakları, iklim özellikleri ve sağlık altyapısının sunduğu fırsatları değerlendirerek ilin sağlık turizmi potansiyeline dikkat çekti. Dr. Öğretim Üyesi Zeynep Arabacı ise yaşlı bireyler için sağlık turizmi ve küresel demografik değişimler üzerine kapsamlı veriler sundu.
Arabacı, küresel ve ulusal nüfus projeksiyonlarına ilişkin şu verileri paylaştı: Dünya nüfusunun yaşlanmasıyla ilgili tahminler 2070'lerin sonlarına doğru 65 yaş ve üzeri nüfusun 2,2 milyar seviyelerine ulaşacağını, 2050 yılına kadar dünyadaki her altı kişiden birinin 65 yaş üstü olacağını ve 2030'ların ortalarında 80 yaş ve üzeri birey sayısının 265 milyon olacağını gösteriyor. Türkiye verilerine göre ise 2024 yılında yaşlı nüfus 9 milyon 112 bin 298 kişi; yaşlı nüfus oranı 2019 yılında yüzde 9,1 iken 2024'te yüzde 10,6 olarak gerçekleşti. 2024'te yaşlı nüfusun yüzde 44,6'sı erkek, yüzde 55,4'ü kadın; yaşlı bağımlılık oranı 2024'te yüzde 15,5 oldu. Projeksiyonlarda yaşlı bağımlılık oranının 2030'da yüzde 19,5, 2040'ta yüzde 26,5, 2060'ta yüzde 45,5, 2080'de yüzde 61,9 ve 2100'de yüzde 61,6 olacağı öngörülüyor.
Arabacı, hane verilerinden örnekler de paylaştı: 2024'te Türkiye'de toplam 26 milyon 599 bin 261 hane içinde 6 milyon 726 bin 583 hanede en az bir yaşlı fert bulunduğu, bunun hanelerin yüzde 25,3'üne denk geldiğini aktardı. Türkiye'de 1 milyon 750 bin 900 yaşlının tek başına yaşadığı, tek yaşayan yaşlıların yüzde 74,0'ının kadın, yüzde 26,0'sının erkek olduğu belirtildi. Görmede ciddi güçlük yaşayan yaşlıların oranı yüzde 10,1, yaşlı nüfusun 2023'te yüzde 57,7'si tarım sektöründe çalıştı ve Alzheimer hastalığı nedeniyle ölen yaşlıların oranı 2023'te yüzde 3,2 olarak paylaşıldı.
Doç. Dr. Kerim Güney ise Kastamonu doğasında uygulanan doğa temelli sağlık yaklaşımlarının yaşlı ve engelli sağlığına katkılarını aktardı. Sempozyum soru-cevap bölümünün ardından konuşmacılara teşekkür belgeleri takdim edilerek sona erdi.
KASTAMONU ÜNİVERSİTESİ TARAFINDAN "SAĞLIK TURİZMİ VE KAPSAYICI SAĞLIK YAKLAŞIMLARI" SEMPOZYUMU DÜZENLENDİ.
