Mirziyoyev'den TDT 12. Zirvesi'nde tarihi anlaşma çağrısı
Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Şevket Mirziyoyev, Türk Devletleri Teşkilatı'nın (TDT) yetkisini güçlendirmek ve teşkilatı etkili bir işbirliği platformu haline getirmek amacıyla, Türk devletleri arasında Stratejik Ortaklık, Ebedi Dostluk ve Kardeşlik Anlaşması'nın bir an önce uzlaşarak kabul edilmesini önerdi.
Zirve ve bölgesel değerlendirme
Mirziyoyev konuşmasını, Azerbaycan'ın Gebele şehrinde "Bölgesel Barış ve Güvenlik" temasıyla düzenlenen TDT Devlet Başkanları 12. Zirvesi'nde yaptı. Konuşmasının başında Azerbaycan ile Ermenistan arasında imzalanan Barış Bildirisi'ni "tüm Türk halklarının ortak zaferi" olarak nitelendirdi ve bunun ticaret, ekonomi, ulaştırma ile beşeri işbirliği için yeni fırsatlar yarattığını söyledi.
Güvenlik kaygıları ve uluslararası tutum
Mirziyoyev, dünyadaki karmaşık jeopolitik değişimler ve artan güvenlik tehditlerine dikkat çekerek Gazze Şeridi, Ukrayna çevresi, İran'ın nükleer programı ve Afganistan'ın istikrarının kendilerini endişelendirdiğini belirtti. Konuşmasında şunları vurguladı:
"Dünyanın güçlü ülkeleri tarafından adil bir dünya düzeni oluşturma, karşılıklı güven ve güvenliği sağlama yönündeki çabaları ve yeni planları memnuniyetle karşılıyoruz. Özellikle bizler Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın sorunları müzakereler yoluyla yapıcı bir şekilde çözmeyi amaçlayan pratik çabalarını takdir ediyor ve her açıdan destekliyoruz."
Kurumsal öneriler ve Somut adımlar
Mirziyoyev, TDT dışişleri bakanları ve istihbarat başkanlarının ortak toplantılarının düzenli hale getirilmesini önerdi ve ilk toplantının gelecek yıl Semerkant'ta yapılmasını teklif etti. Ayrıca teşkilat bünyesinde 35'ten fazla alanda işbirliği yürütüldüğünü ve ticaret hacminin 2030 yılına kadar iki katına çıkmasının beklendiğini hatırlattı.
Stratejik hedef olarak TDT'nin 2030 Kalkınma Stratejisi ve Yol Haritası'nın geliştirilmesini öneren Mirziyoyev, ülkeler arasındaki ticari-ekonomik ilişkilerin güçlendirilmesi ve endüstriyel işbirliğinin derinleştirilmesini ana hedef olarak gösterdi.
Ekonomik koordinasyon ve Taşkent teklifi
Türk Yatırım Fonu projelerini ve somut işbirliğini hızlandırmak için Başbakan Yardımcıları tarafından yönetilecek Türk Devletleri Ekonomik Ortaklık Daimi Konseyi'nin kurulmasını öneren Mirziyoyev, bu konsey için Taşkent'te yer tahsis etmeye hazır olduklarını açıkladı.
Mirziyoyev, konsey aracılığıyla Türk Sanayi İttifakı ile yeşil enerji, ileri teknolojiler ve stratejik mineraller alanlarında işbirliğini arttırmak amacıyla Yeşil Dönüşüm Konsorsiyumu'nun oluşturulmasını teklif etti.
Ulaştırma, gıda güvenliği ve dijital dönüşüm
Ulaştırma ve lojistikte koordineli bir politika gerektiğini vurgulayan Mirziyoyev, Orta Koridor'un rekabet gücünü artırmak için makul tarifeler ve dijital gümrük prosedürlerinin önemine işaret etti. Çin-Kırgızistan-Özbekistan demiryolu ile Trans Afgan demiryolunun Orta Koridor ile bağlantılı hale gelmesinin stratejik bir kara yolu sistemi oluşturacağını belirtti.
Gıda güvenliği alanında TDT ülkelerinin potansiyeline vurgu yaparak, organik ürünlerin gelecekte dünya pazarına tek bir marka altında girmesini hedefleyen bir uzman çalışma grubunun kurulmasını önerdi.
Yapay zeka, dijitalleşme ve yaratıcı ekonominin sürdürülebilir kalkınmada itici güç olduğunu söyleyen Mirziyoyev, bu alandaki ortak projeler için bir yol haritasının kabul edilmesini teklif etti.
Mirziyoyev'in önerileri arasında; TDT'nin statüsünün güçlendirilmesi, siyasi temelde kardeş halkları yakınlaştıracak bir ana belge olarak Stratejik Ortaklık, Ebedi Dostluk ve Kardeşlik Anlaşması'nın kabulü, 2030 yol haritası, Taşkent merkezli ekonomik konsey ve Orta Koridor başta olmak üzere ulaştırma projelerinin hızlandırılması yer aldı.
