OMÜ, Samsun-Sinop-Tokat’ta Kene Risk Haritası Hazırlıyor
Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Veteriner Fakültesi, Yaban Hayatı Araştırma Enstitüsü ve Samsun Veteriner Kontrol Enstitüsü işbirliğiyle yürütülen projede, Samsun, Sinop ve Tokat bölgelerinden doğadan toplanan keneler incelenerek bölgedeki kene kaynaklı hastalıkların risk haritası çıkarılıyor.
Araştırmanın kapsamı
Proje kapsamında 2024 yılı itibarıyla Lyme etkeniyle ilişkilendirilen "Ixodes" cinsi keneler başta olmak üzere anaplazmozis, riketsiyozis, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) ve TBE (Kene Ensefaliti) etkenlerinin tespiti için çalışmalar yürütüldü.
Dönemsel saha çalışmalarıyla toplanan keneler stereomikroskop altında tür düzeyinde tanımlanıyor; moleküler yöntemler ve PCR ile taşınan viral ve bakteriyel etkenler belirleniyor.
Bölgesel bulgular
Çalışmalarda Samsun'da özellikle Kızılırmak Deltası'nda "Ixodes Ricinus" türü keneler, Sinop'ta daha çok "Rhipicephalus" cinsi ve "Ixodes Ricinus", Tokat'ta ise KKKA'nın vektörü "Hyalomma Marginatum" türü keneler ağırlıklı olarak tanımlandı.
OMÜ Veteriner Fakültesi Öğretim Üyesi ve Yabani Hayvan Hastalıkları ve Rehabilitasyonu Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Özlem Büyüktanır Yaş, kene kaynaklı hastalıkların belirlenmesi için 10 yıla yakın süredir çalışma yürüttüklerini ve projenin yıl sonunda tamamlanmasının planlandığını söyledi.
Halk sağlığına etkileri ve öneriler
Prof. Dr. Yaş, Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti gibi göçmen kuşların yoğun olduğu alanların keneler için önemli rezervuar olduğunu vurguladı ve göçmen kuşların keneleri taşıdığını belirtti.
Saha çalışmalarında vatandaşlara yönelik verilen öneriler arasında beyaz renkli, kapalı kıyafetler giymek, çorapları pantolonların üzerine çekmek, dönüşte duş almak ve vücudu kontrol etmek yer alıyor. Keneyi gördüklerinde sağlık kurumuna başvurmaları gerektiğini; gidemiyorlarsa cımbızla deriye yakın kısmından çekerek çıkarabileceklerini, kesinlikle çıplak elle dokunmamaları gerektiğini ifade etti.
Prof. Dr. Yaş çalışmanın, kenelerin taşıdığı etkenlerin belirlenmesinin Sağlık Bakanlığı ve Tarım ve Orman Bakanlığı için strateji oluşturulmasında önem taşıdığını vurguladı.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Veteriner Fakültesinde yürütülen çalışma ile kenelerin hangi bölgelerde yoğunlaştığı, virüs ve bakteri kaynaklı ne tür hastalıklara yol açtığı araştırılıyor.
