Şi Cinping Sincan Ziyaretinde Ne Dedi?
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin kuruluşunun 70. yılı kapsamında bölgeye bir ziyaret gerçekleştirdi. Çin ajansı Xinhua tarafından verilen bilgiye göre, Şi öğle saatlerinde beraberinde Çin Komünist Partisi (ÇKP) Siyasi Bürosu Daimi Komitesinin iki üyesiyle bölgenin idari merkezi Urumçi'ye ulaştı.
Ziyarette Şi, bölge halkının tüm etnik gruplar ve sosyal kesimlerden temsilcileriyle bir araya geldi. Ayrıca bölge yönetimi, yarı askeri idari yapı olan Sincan İmalat ve İmar Kolordusu'nun farklı düzeylerindeki görevliler, güvenlik yetkilileri, dini liderler, dini çalışma yürüten örgütler ve bölgede görevli askerlerle görüşmeler yaptı.
Ziyaretin Mesajı: Etnik Birlik ve Modernleşme
Resmi haberde, ziyaretin parti liderliğinin Sincan'daki çalışmalara verdiği önemi gösterdiği vurgulandı. Şi'nin, "Çin'in modernleşme sürecinde güzel bir Sincan'ın inşa edilebilmesi için ortak çaba sarf edilmesi" çağrısında bulunduğu aktarıldı.
Ziyarete, parti protokolünde 4. ve 5. sırada yer alan Daimi Komite üyeleri ile Çin Halk Siyasi Halk Danışma Konferansı Başkanı Vang Huning ve ÇKP Merkez Komitesi Birinci Sekreteri ve Genel Ofisi Direktörü Say Çi eşlik etti.
Kuruluş Yıldönümü ve Tarihsel Bağlam
Şi, bölgeyi kuruluş kutlaması için ziyaret eden ilk Çin lideri oldu; daha önce yıl dönümü törenlerine ÇKP merkez yönetiminden daha düşük seviyede isimler katılıyordu. Çin Halk Cumhuriyeti, iç savaşın ardından 1949'da bölgede kontrolü ele geçirdikten sonra 1 Ekim 1955'te Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin kuruluşunu ilan etmişti.
Sincan, Uygur Türkleri ile diğer Müslüman azınlıkların yoğun yaşadığı ve Çin'in beş özerk bölgesinden biri olarak bilinen bir bölge. Şi, bölgeyi en son Temmuz 2022'de ziyaret etmişti.
Artan "Etnik Birlik" Vurgusu ve İdari Atamalar
Şi'nin ziyareti, Pekin yönetiminin azınlık grupların Çin ulusal aidiyeti ile daha güçlü bağ kurmasını talep eden "etnik birlik" vurgusunu artırdığı bir döneme denk geldi. Politika, tekil etnik ve dini aidiyetler yerine Çin ulusal kimliğinin öne çıkarılmasına odaklanırken, devlet denetimini güçlendiren ve "dinin Çinlileştirilmesi" gibi kavramları gündeme getiren uygulamalarla ilişkilendiriliyor.
Bu doğrultuda, etnik işlerin yönetimiyle bağlantılı görevler üstlenen bir ÇKP yetkilisi Çın Şiaociang'ın 1 Temmuz'da Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin Komünist Parti Sekreterliğine atanması önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Çın, 2020-2023 yıllarında Devlet Etnik İşler Komisyonu Başkanlığı yapmış ve bu göreve getirilen ilk Han Çinlisi olmuştu; öncesinde 60 yıl boyunca Komisyon başkanlığını etnik azınlıklardan parti yetkilileri yürütmüştü.
Ayrıca Çın, bu görevin ardından 2023-2025 yıllarında ÇKP'nin Birleşik Cephe Çalışma Dairesi'nde İdari Başkan Yardımcılığı görevini üstlenmiş; burada etnik işlerin denetiminde ve ülke içi-dışı siyasi, ticari, dini ve akademik etki ağlarının ilişkilerinde rol aldığı bildirildi.
Öne çıkan noktalar: Şi'nin ziyaretinin zamanlaması, Sincan'daki yönetim önceliklerini ve "etnik birlik" politikasının güçlenmesini gösteriyor; bölge tarihsel, demografik ve idari değişikliklerle dikkat çekiyor.
