Kızılırmak’ta antibiyotik direnci: Türler arası gen aktarımı tespit edildi
Bartın Üniversitesi nin düzenlediği Bilim Kafe etkinliğinde konuşan BARÜ Fen Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümünden Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Nakipoğlu, antibiyotik kullanımının artmasıyla etkinliğinin azaldığını vurguladı. Nakipoğlu, Kızılırmak Nehrinden alınan su örneklerinde yapılan analizlerde antibiyotik direnç genlerinin farklı türlere aktarıldığının tespit edildiğini açıkladı.
Etkinlik ve konuşmacılar
Bartın Üniversitesi nde YÖK Bilim İletişimi Ofisi koordinasyonunda düzenlenen söyleşi, Hastalıklarda Antibiyotiklerin Etkisiz Kaldığı Bir Dünyaya Ne Kadar Hazırız? başlığıyla uluslararası bir perspektifle gerçekleşti. Programda Londra Kingston Üniversitesinden Prof. Dr. Mouhamad Khoder, Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Nakipoğlu ve BARÜ Merkezî Araştırma Laboratuvarı Müdürü Prof. Dr. Cem Burak Yıldız konuşmacı olarak yer aldı.
BARÜ Rektörü Prof. Dr. Ahmet Akkaya, antibiyotik direncinin yalnızca sağlık açısından değil farklı boyutları olan küresel bir kriz olduğuna işaret ederek üniversitelere ve bilim insanlarına büyük sorumluluk düştüğünü belirtti. Prof. Dr. Yıldız ise atık sularda antibiyotik varlığı ve bunun bakteriler üzerinde direnç oluşturması nedeniyle oluşabilecek sorunlara dikkat çekti.
Çiftliklerde yoğun kullanım ve çevresel risk
Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Nakipoğlu, Türkiye nin antibiyotik tüketiminde OECD ülkeleri arasında üst sıralarda yer aldığını, en yaygın kullanım alanının ise hayvan çiftlikleri olduğunu söyledi. Nakipoğlu, kapalı ortamda yetiştirilen büyükbaş, küçükbaş ve kanatlı hayvan tesislerinde antibiyotiklerin ev ve hastane kullanımından daha yüksek dozlarda kullanıldığını vurguladı.
Antibiyotiklerin tam olarak sindirilmeden dışarı atılması nedeniyle yüzey sularında zamanla biriktiğini söyleyen Nakipoğlu, atık su arıtma tesislerinin yeterliliğinin kritik önem taşıdığını belirtti.
Kızılırmak çalışması ve gelecek riskleri
Nakipoğlu nun aktardığına göre Kızılırmak üzerinde yürütülen çalışma sonucunda izole edilen bakterilerde antibiyotik direnç genlerinin türler arasında aktarıldığı tespit edildi. Ayrıca Nakipoğlu, OECD nin değerlendirmesine atıfta bulunarak gerekli önlemler alınmazsa Türkiye de dirençli enfeksiyonların oranının 2035 yılında yüzde 40a yükselebileceğini ve bu durumda Türkiye nin Hindistan dan sonra ikinci sıraya yerleşebileceğinin öngörüldüğünü ifade etti.
Çözüm arayışı: Atık sudan antibiyotiği uzaklaştırma projeleri
Bartın Üniversitesi ile İngiltere Kingston Üniversitesi iş birliğinde, yüzey sularda biriken antibiyotik kalıntılarını engellemeye yönelik çalışmalar yürütüldüğü açıklandı. Nakipoğlu, projede antibiyotik giderim sistemleri geliştirilerek hem sağlık hem çevre odaklı çözümler hedeflendiğini belirtti.
Londra Kingston Üniversitesinden Prof. Dr. Mouhamad Khoder ise su ortamındaki antibiyotik kalıntılarını gidermeyi amaçlayan Antibiyotiklerin Biyolojik ve Çevresel Ortamlardan Uzaklaştırılması Yoluyla Antimikrobiyal Direncin Ele Alınması başlıklı projeyi ve yürütülen çalışmaları detaylı şekilde sundu.
Kızılırmak ta tespit edilen bulgular, antibiyotik kullanımına yönelik farkındalık ve atık su arıtma altyapısının güçlendirilmesi gerekliliğini bir kez daha ortaya koydu.
"BİLİM KAFE" ETKİNLİKLERİ KAPSAMINDA "HASTALIKLARDA ANTİBİYOTİKLERİN ETKİSİZ KALDIĞI BİR DÜNYAYA NE KADAR HAZIRIZ?" BAŞLIKLI SÖYLEŞİ DÜZENLENDİ
