2026-2028 Yatırım Programı: Türkiye'nin Yeni Öncelikleri
AYŞE BÖCÜOĞLU BODUR - AA muhabirinin 2026-2028 Dönemi Yatırım Programı Hazırlama Rehberi'nden yaptığı derlemeye göre, Türkiye'nin kamu kaynaklarının önümüzdeki üç yılda hangi sektör ve projelere ayrılacağı netleşti.
Önceliklerin genel çerçevesi
Programın ana hedefi, kamu yatırımlarının büyümeye katkısını maksimize etmek, özel kesim yatırımlarını desteklemek, bölgelerin gelişme potansiyelini harekete geçirmek ve üretim, istihdam ve ülke refahını artırmak olarak belirlendi. Bu doğrultuda, kamu kaynakları öncelikle özel sektör tarafından gerçekleştirilemeyecek ekonomik ve sosyal altyapı projelerine yönlendirilecek.
Hangi projeler ön planda olacak?
Öncelikler arasında; özel kesimde üretim maliyetlerini azaltacak, yeni üretim kapasitesi oluşturacak ve üretimin yenilikçi ile rekabetçi gelişmesini destekleyecek projeler yer alıyor. Ayrıca üst politika metinlerinde belirlenen makroekonomik hedefleri destekleyecek, sürdürülebilir büyümeyi hedefleyen ve nitelikli insan gücü ile güçlü toplum hedefleriyle uyumlu projeler yatırım programına dahil edilecek.
Öncelikli sektör ve yatay alanlar
2026-2028 dönemi kamu yatırım tahsislerinde, kamu-özel işbirliği modeliyle yürütülen projeler de dahil olmak üzere, 12. Kalkınma Planı'nda önceliklendirilen imalat sanayisi sektörleri ve bunlara yönelik beşeri ile fiziki altyapıya ağırlık verilecek. Öncelikli yatay alanlar arasında AR-GE, dijitalleşme, insan kaynakları, lojistik, enerji ve eğitim bulunuyor. Ayrıca tarım ve gıda, turizm ve savunma sanayisi öncelikli alanlar olarak değerlendirilecek.
Bölgesel öncelikler ve planlama
Kamu yatırım teklifleri, bölgeler arası gelişmişlik farklarının azaltılmasına katkı sağlayacak şekilde hazırlanacak. Yatırımların mekânsal dağılımında geçmiş yıllardaki yatırım tahsislerinin dağılımı ve gelecek döneme ilişkin bölgesel politikalar dikkate alınacak. İstanbul, Tekirdağ, Balıkesir, İzmir, Samsun, Şanlıurfa gibi illeri kapsayan Düzey-2 Bölgeleri için hazırlanan planlar; bölgedeki tüm kamu kurum ve kuruluşlarının yatırım projelerinin planlanmasında esas alınacak.
GAP, DAP, DOKAP ve KOP bölge kalkınma idarelerinin sorumluluk alanındaki iller için hazırlanmış eylem planları kapsamındaki yatırımlara öncelik tanınacak. Bölge ekonomilerinde öne çıkan sektörlerin daha yüksek katma değerli ve rekabet edebilir üretim yapılarına dönüşmesini sağlayacak yatırımlar desteklenecek.
Afet hasarlarının telafisi ve risk azaltma
2026-2028 dönemine ilişkin proje bazındaki ödenek tekliflerinde, sektörel ve bölgesel önceliklerin yanı sıra Kahramanmaraş merkezli 2023 depremlerinden etkilenen illerde altyapının yeniden tesisine yönelik projelere, afet risklerinin azaltılması, hazırlık ve hasarların telafisine yönelik projelere özel önem verilecek.
Sanayi altyapısı, savunma ve yerli üretim
Üretimin idamesine, halk ve çevre sağlığına, Avrupa Birliği uyumuna ve uluslararası yükümlülüklere ilişkin zorunlu projelere öncelik verilecek. Yurt içi ham maddenin değerlendirilmesine yönelik projeler, savunma sanayisi ile yerli ve özgün raylı sistem araçları ve hava araçları projeleri öncelikli kabul edilecek.
Sanayi altyapısına yönelik organize sanayi bölgeleri, küçük sanayi sitesi ve teknoloji geliştirme bölgeleri projelerinde sektörel ve tematik projeler ön planda olacak. Teknoloji geliştirme bölgelerine sağlanan desteklerde, faaliyete geçmemiş ve performans endeksi sıralamasında başarılı olan projelere öncelik tanınacak. Bu projelerde girişimcilere hizmet kalitesinin artırılması, yenilikçi girişimciliğin geliştirilmesi, dijital dönüşümün sağlanması ve kümelenme desteklerinin yer alması bekleniyor.
Küçük sanayi sitesi projelerinde öncelik kriterleri
Yatırım programına yeni küçük sanayi sitesi projesi alınmasında, nüfusu ve esnaf-sanatkar sayısı daha fazla olan yerleşim yerleri, çevresel ve planlı kentleşme açısından zorunluluk arz edenler ile ihtisas küçük sanayi sitesi niteliği taşıyan yerler öncelikli olacak.
Kuruluşlar, yatırım programı hazırlıklarında ve proje stokunun önceliklendirilmesinde genel, sektörel, bölgesel ve proje bazındaki önceliklerin yanı sıra alt sektör bazındaki kriterleri de dikkate alacak.
