Avrupa Birliği (AB), ilaç sektöründe yaşanan tedarik sıkıntılarını aşmak ve kritik ilaçların Avrupa'da daha fazla üretilmesini sağlamak amacıyla önemli bir yasayı gündeme getirdi. AB Komisyonu, bu kapsamda hazırlanan Kritik İlaçlar Yasası teklifi hakkında açıklamalarda bulundu.
Açıklamaya göre, yasa teklifi, ilaçların tedarik zincirinin çeşitlendirilmesi, AB'de ilaç üretiminin artırılması ve insan sağlığının daha iyi korunması hedeflerini güdüyor. Özellikle piyasalarda bulunmayan ilaçlara erişimin iyileştirilmesi üzerinde duruluyor.
AB'nin ilaçlarda dışa bağımlılığını azaltmayı amaçladığı vurgulanan açıklamada, az sayıda tedarikçi veya üreticiden sağlanan ilaçlar için daha dayanıklı bir sistem oluşturmaya çalışıldığı ifade edildi. Ayrıca, son yıllarda AB ülkelerinin ciddi ilaç kıtlıklarıyla karşılaştığına dikkat çekildi. Kovid-19 salgını ve jeopolitik gerilimlerin, AB'nin ilaç tedarik zincirinde önemli zayıflıkları gün yüzüne çıkardığı belirtiliyor.
İlaç kıtlıklarının hastaların yaşamını tehlikeye atabileceği ve sağlık sistemlerine ağır yükler getirebileceği ifade edilen açıklamada, bu sorunların üretim ve tedarik zinciri problemlerinden veya kaynaklar için küresel rekabetten kaynaklandığı hatırlatıldı.
Kritik İlaçlar Yasası'nın AB ülkelerini ilaç üretimi için daha cazip hale getirmeyi hedeflediği kaydedilirken, yasayla birlikte tedarik zincirlerinin daha dayanıklı hale getirilmesi için teşvik edici önlemlerin alınacağı vurgulandı. Ayrıca, yararlanacak şirketlerin yatırımlarının kolaylaştırılacağı ve üye ülkelerin ortak alım yapma imkânına kavuşacağı ifade edildi.
Stratejik projeler aracılığıyla kritik ilaçların üretim kapasitesinin AB içinde artırılacağı belirtilirken, bu tür projelerin daha kolay fon alması ve bürokratik izin süreçlerinin hızlandırılması konusunda destek verileceği kaydedildi. Üye ülkelerin bu stratejik projelere kamu desteklerini sunmalarına da yardımcı olunacağı ifade edildi.
Kritik ilaç tedarikçilerinin belirli gereklilikleri yerine getirmesi gerektiği bilgisi paylaşılırken, tek bir veya sınırlı sayıda ülkeye yüksek bağımlılığın mevcut olduğu durumlarda, AB'nin kritik ilaç üretimini destekleyen şartların devreye gireceği vurgulandı.
Ayrıca, AB genelinde kritik ilaçların bulunabilirliğini artırmak için farklı üye ülkeler arasında ortak tedariklerin destekleneceği ve tedarik zincirinin genişletilmesi amacıyla benzer düşünen ülkelerle uluslararası iş birliklerinin önemi dile getirildi.
Özellikle jenerik ilaçların üretiminin uzun bir süredir Avrupa dışındaki ülkelerde yapıldığına işaret edilirken, AB’nin temel ilaçlar ve farmasötik bileşenler konusunda Çin ve Hindistan gibi ülkelere bağımlı durumda olduğu belirtiliyor. Bu bağlamda, çok kritik ilaçların Avrupa’da bulunmasında yaşanan sorunlar da gündemi meşgul ediyor.
