ADSYB Başkanı Mehmet Sedat Güngör: Şap Salgını Yetiştiricide Milyar Dolarlık Kayıp
Aydın İli Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği (ADSYB) Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Sedat Güngör, ülke genelinde etkili olan şap vakalarının yetiştiriciler üzerinde ağır ekonomik sonuçlar doğurduğunu belirtti ve etkilenen yetiştiricilerin kredi borçlarının ertelenmesini talep etti.
Ekonomik Etki: TARPOL Raporu ve Kayıplar
Güngör, Tarımsal Strateji ve Politika Geliştirme Merkezi tarafından 2025 yılında yayımlanan ‘Şap Hastalığı Ekonomik Etki Raporu’na atıf yaparak, "Hastalık nedeniyle oluşan kaybın içinde özellikle yetiştiricileri etkileyen; et üretim kaybı, süt verimindeki düşüş, tedavi ve ilaç giderleri ile buzağı ölümleri toplamda 3,62 milyar dolarlık bir zarar oluştuğu belirtilmektedir."
Raporun ayrıca, Türkiye’de büyükbaş hayvan varlığının yalnızca %30’unun etkilenmesi durumunda bile toplam ekonomik kaybın 4,1 milyar dolara ulaşabileceğini ortaya koyduğu vurgulandı. Güngör, bu bulguların şapın yalnızca biyolojik bir tehdit olmadığını; yetiştirici üzerinde "kendi imkanlarıyla karşılanamayacak ölçüde bir ekonomik yük" yarattığını gösterdiğini söyledi.
Salgının Seyri ve Bulaşma Yolları
Başkan Güngör, "Türkiye, 2025 yılının başında komşu ülkelerde hızla yayılan şap vakalarının ardından, hastalığın doğu sınırlarından giriş yapmasıyla birlikte ciddi bir salgınla karşı karşıya kalmıştır." dedi. Virüsün sınır ticareti, hayvan hareketliliği ve yabani çift tırnaklı türler aracılığıyla kısa sürede birçok ile taşındığını, özellikle büyükbaş hayvancılığın yoğun olduğu bölgelerde hızla yayıldığını belirtti.
Güngör, salgının "akut enfeksiyon ve üretim kayıpları" ile ülkenin hayvansal üretim kapasitesini tehdit eden önemli bir kriz haline geldiğini ifade etti.
Yönetim ve Aşı Stratejileri
Hastalığın yüksek bulaşıcılığına dikkat çeken Güngör, karantina tedbirlerinin sıkı uygulanması gerektiğini vurguladı ve şunları söyledi: "Hastalık çıkan işletmelerin yakınlarındaki işletmelerin, o bölgede görülen tip ve şap enstitüsünde üretilen aşı ile önerilen sürede (21-28 gün) rapelleri beraber uygulanması gerekmektedir."
Kredi Erteleme ve Destek Talepleri
ADSYB Başkanı, sahadan gelen bilgilerin salgının özellikle aile işletmelerini derinden etkilediğini gösterdiğini belirterek, verim düşüşleri, artan tedavi giderleri ve buzağı kayıpları nedeniyle birçok yetiştiricinin borçlarını ödeyemez duruma geldiğini söyledi. Güngör, "Şap hastalığı sebebiyle ortaya çıkan bu zarar yetiştiricinin tek başına taşıyabileceği bir yük değildir" diyerek Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerine olan borçların en az bir yıl süreyle faizsiz ertelenmesini talep etti.
Güngör ayrıca, şap çıkan işletmelerde süt ve et verim kayıplarının karşılanması, tedavi giderleri, ilaç maliyetleri ve buzağı kayıplarının destek kapsamına alınmasının zorunlu olduğunu belirtti. Don afetlerinde uygulanan gelir kaybı desteğinin bu konuda güçlü bir örnek teşkil ettiğini vurguladı.
Sonuç ve Acil Çağrı
Güngör, "Tüm ülkenin etkilendiği bu salgında süte ve ete verilen destek artırılmalı, konulan kriterlere bakmaksızın tüm işletmelere acilen destek verilmelidir." ifadelerini kullanarak, bu çözüm önerilerinin hızla uygulanmasının hem mevcut krizin etkilerini azaltmak hem de yetiştiricilerin üretimden kopmasını önlemek açısından hayati önem taşıdığını söyledi.
ADSYB Başkanı Mehmet Sedat Güngör'ün talebi, salgının ekonomik boyutunun giderilmesi için devlet desteğinin genişletilmesi ve kredi ertelemelerinin uygulanması yönündedir.
AYDIN İLİ DAMIZLIK SIĞIR YETİŞTİRİCİLERİ BİRLİĞİ (ADSYB) YÖNETİM KURULU BAŞKANI MEHMET SEDAT GÜNGÖR, ÜLKE GENELİNDE ETKİLİ OLAN ŞAP VAKALARININ YETİŞTİRİCİDE YAKLAŞIK 4 MİLYAR DOLAR ZARARA NEDEN OLDUĞUNU BELİRTEREK HASTALIKTAN ETKİLENEN YETİŞTİRİCİLERİN ZİRAAT BANKASI VE TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİNE OLAN KREDİ BORÇLARININ ERTLENMESİNİ TALEP PETTİ.
