Mart ayıyla birlikte kira geliri elde edenlerin beyanname dönemi başladı ve mülk sahipleri, gelirlerinden 21 bin lira düşülerek vergi hesaplayacaklar. Bu süreçte ev için yapılan masraflar ve ödenen kiralar da vergiden indirilebilecek. Türkiye'de mart ayı, gelir elde edenler için beyanname dönemi olarak belirlenmiş durumda ve bu gelirler arasında en yaygın olanı kira geliri. Ev ya da iş yeri sahipleri, mülklerini kiraya vermişlerse bu gelirleri Maliye'ye bildirerek vergi hesaplaması yapıyorlar.
Kira geliri beyannamesi vermek zorunda olanlar, gayrimenkul sermaye iradı adı verilen gelirlere sahip olan kişilerdir. Eğer sahip olunan mülkte hisse varsa, yani ortak mülk durumu söz konusuysa, hisse sahipleri de hisse oranlarında beyanname vermek zorundadır.
Bu yılın beyanname dönemi, 2023 yılında elde edilen kira geliri ile ilgili olacak. Yılın tamamında ya da bir bölümünde gelir elde edilmişse, bunların tamamı beyan edilmesi gerekiyor. Beyanname verme şartı, kira geliri elde edenler için her yıl belirlenen istisna tutarı kapsamında değerlendiriliyor. Bu yıl için belirlenen tutar 21 bin lira olup, bu miktarın altında gelir elde edenler beyanname verme zorunluluğuyla karşılaşmıyor. Üzerinde gelir elde edenler için ise beyanname vermek zorunlu, ancak gelirlerinden 21 bin TL düşülüyor.
Beyanname hazırlama süreci artık oldukça kolay. Gib.gov.tr adresine girilerek hazır beyannamelerden biri seçilerek bilgiler giriliyor. İki seçenek sunulan bu beyannameler, gelir ve giderlere göre farklılık gösteriyor. İki tür beyanname seçeneği bulunuyor: götürü usulü ve gerçek usul. Eğer kiraya verilen konutta herhangi bir gider bulunmuyorsa veya kişinin kendisinin kira gideri yoksa, götürü usulü seçilmelidir. Bu şekilde otomatik olarak istisna tutarı ve yüzde 15 vergi indiriminden yararlanmak mümkün olur.
Ancak, kiraya verilen konut için yapılan masraflar varsa veya kişi kirada oturuyorsa, gerçek usulü seçmek daha avantajlı olacaktır. Bu durumda, tüm masraflar ve giderler vergiden düşülebilir. Kiraya verilen mülk için ödenen sigorta, emlak vergisi, harç gibi ödemeler de vergiden indirilebilir. Eğer kiraya verilen konut kredi ile alındıysa, faiz giderleri de indirim konusu yapılabilir. Ayrıca, kişi kira ödemelerini de beyannameye işleyebilir.
Kira geliri vergisi, iki yöntemden biri seçildikten sonra elde edilen kira gelirinden istisna ve masraflar düştükten sonra kalan tutar üzerinden hesaplanır. Eğer giderler veya ödenen kira, elde edilen gelirle eşit veya fazlaysa, vergi miktarı sıfır olarak hesaplanır.
Örneğin, hiç gideri olmayan bir durumda (götürü usulü) 2023 kira geliri 50.000 TL ise, istisna tutarı olan 21.000 TL düştükten sonra kalan 29.000 TL üzerinden hesaplanan vergi miktarı 3.697,50 TL olacaktır. Eğer masraflar varsa (gerçek usul), 2023 kira geliri 50.000 TL, istisna 21.000 TL ve masraf 10.000 TL ise, ödenecek vergi miktarı 2.850 TL olacaktır. Kirada oturan bir kişi ise (gerçek usul), aynı gelir üzerinden kira gideri 29.000 TL ve üstüne sahipse, ödenecek vergi miktarı sıfır olacaktır.
Eğer ev boşsa ve herhangi bir kira geliri elde edilmediyse, kira beyannamesi vermek zorunlu değildir. Ayrıca, boş kalan konutlar için emsal kira bedeli hesaplanmaz ve vergi ödenmez fakat bu konutların korunması amacıyla başkalarına bedelsiz olarak bırakılması durumunda mal sahipleri vergi ödemez.
Kira geliri beyan edilmez veya eksik beyan edilirse, 2023 yılı için belirlenen 21 bin liralık istisnadan yararlanılamaz. Ayrıca, geriye dönük faiziyle birlikte vergi ve ceza ödemek zorunda kalınabilir.
Beyanname sonrasında vergi tahakkuk ederse veya hiç vergi çıkmazsa, sadece damga vergisini tüm bankalardan kolayca ödemek mümkündür. Kredi kartıyla da ödeme imkanı bulunmaktadır.
