Maliye Bakanlığı, IBAN ile ödeme talebinde bulunan işyerleri hakkında işlem başlattı. IBAN ödemesi yapanlara, ödemeyi yapanlara, hesaplarının kullanılmasına izin verenlere yani “IBAN kiracılarına” yaptırım uygulanabilir mi? Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Vergi hukuku uzmanı avukat Aslanpınar, konuşmasında “Banka hesapları için bloke koyulabilir, malvarlıkları da tamamen durdurulabilir” ifadelerini kullandı. İşte, avukat Aslanpınar'ın o değerlendirmeleri:
IBAN'a para transferi yasal mı?
"İşlemde yer alan taraflar ve tutar doğru olduğu ve aynı zamanda da gerçek durumla eşleştiği sürece banka hesabından para çekmek elbette yasaldır. Ancak banka ücretlerinden, geç ödemelerden, vergilerden, kayıt olmama vb. durumlardan kaçınmak için başkasının IBAN'ını kullanırsanız sorun yasal değildir. Ayrıca tüm taraflar ağır para cezalarıyla karşı karşıya. Bu cezalar seçeneğe göre değişmektedir.
Adına IBAN ile ödeme alıp fatura kesmeyen kişilere herhangi bir ceza uygulanıyor mu?
Bu seçeneklerden ilki ve en hayırlısı firmanın fatura kesmeden kendi hesabına ödeme yapmasıdır. Bu şirketin vergiye tabi olması durumunda, düzenlenmeyen her faturaya yönelik fatura tutarının %10'u kadar, en az 3.400 TL (2024) tutarında özel ceza uygulanacaktır. Bu miktarın 2024 yılındaki yıllık toplamı 1,7 milyon TL'yi aşamaz. Ayrıca ödenmeyen vergilere ek olarak (serbest tacir (tek tacir) olması durumunda gelir vergisi, ticari şirket olması durumunda kurumlar vergisi ve katma değer vergisi), çifte ceza ve aylık %3,5 faiz oranı uygulanacaktır. Vergi borcunun bulunmaması halinde bu cezalara daha sonra vergi beyannamesinin verilmemesinden kaynaklanan cezalar da dahildir. Bunları birleştirip topladığınızda çok büyük bir miktar ortaya çıkıyor.
IBAN kullanmanın cezaları nelerdir?
IBAN'ını kullanan veya "IBAN'ını kiraya veren" kişinin ilk yaptırımı ücret geliri elde etmesidir. Bir vergi denetimi, hiç kimsenin bu tür şeyleri ücretsiz olarak yapmadığı, ancak bunu ücret geliri (genellikle %2 olarak belirlenir) karşılığında yaptığı sonucuna varmıştır. Bu nedenle IBAN kullanan kişilerin tahmini gelirlerine göre vergi, ceza ve faiz ödemeleri gerekmektedir. Ancak bu muhtemelen uygulanabilecek en hafif yaptırımdır. Vergi idareleri de durumu Cumhuriyet Başsavcılığı'na ve Mali Suçları Araştırma Komisyonu'na (MASAK) bildirebilecek. Bu durumda, "Yazılı bildirimde bulunmaksızın kendi adına veya başkası adına bir bankada işlem yapan kişi" 6 aydan 1 yıla hapis veya 5.000 güne kadar da adli para cezasıyla cezalandırılacak. (5549 sayılı Suç Gelirleri Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun-madde 15)
İşyeri müşteriyi IBAN ile ödeme yapmaya zorlayabilir mi?
Şüpheye mahal vermemek adına öncelikle belirtmekte fayda var ki, mal ve hizmetlerin alıcının hesabından satıcının hesabına doğru tutarda ve geçerli bir sebeple aktarılması gerekmektedir. para aktarıldı ve fatura kesildi, herhangi bir sorun yaşanmaması gerekiyor. Mali ve vergisel yönler. Ancak müşteri POS cihazından kredi veya banka kartıyla ödeme yapmak istese bile, cihaz “arızalı” diye müşteriyi IBAN ile ödeme yapmaya zorlamak da ayrı bir hukuk ihlalidir. İlgili düzenlemeler uyarınca işletmelerin, kart sahiplerinin mal ve hizmet satın alımlarında banka veya kredi kartıyla ödeme yapma taleplerini kabul etmesi gerekmektedir. (Banka ve Kredi Kartları Kanunu – Madde 17).
