Kasım ayında market ve üretici fiyatlarında dikkat çekici değişimler
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) tarafından yürütülen aylık fiyat çalışmasına göre Kasım ayında markette takip edilen 42 üründen 24'ünde fiyat düşüşü
TZOB'un açıklaması
TZOB açıklamasında, çalışmaların amacının üreticinin emeğinin karşılığını alıp almadığını ortaya koymak, tüketicinin neden yüksek fiyatla karşılaştığını açıklamak ve spekülatif fiyat oluşumlarının önüne geçilmesine katkıda bulunmak olduğu belirtildi. TZOB, tekil kampanya fiyatlarının ortalama fiyat seviyesini temsil etmediğini; paylaşılan rakamların tüm bölgelerden ve farklı satış kanallarından alınan fiyatların ortalamasına dayandığını ifade etti.
Üretici ile market arasındaki en yüksek fark: Mandalina
Kasım ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkı en yüksek %392,86 ile mandalinada%206,87 ile portakal, %203,80 ile ıspanak, %191,39 ile maydanoz ve %189,17 ile havuç izledi. Farklı ifadeyle; mandalina 4,9 kat, portakal 3,1 kat, ıspanak 3 kat, maydanoz, havuç ve kuru incir 2,9 kat daha pahalıya satıldı.
Üretici ve market fiyatları örnekleri: mandalina üreticide 6,20 TL, markette 30,56 TL; portakal üreticide 16,80 TL, markette 51,55 TL; ıspanak üreticide 17,53 TL, markette 53,27 TL; maydanoz üreticide 5,09 TL, markette 14,82 TL; havuç üreticide 11,00 TL, markette 31,81 TL.
Kasım ayı: market ve üretici fiyat hareketleri
Markette takip edilen 42 üründen 18'inde fiyat artışı24'ünde fiyat düşüşü149,5 ile pırasa'da görüldü; bunu yüzde 118,3 ile ıspanak, yüzde 71,7 ile fındık ve yüzde 58,5 ile antep fıstığı izledi. Markette en çok düşüş ise yüzde 55 ile marul'da oldu; maruldaki düşüşü yüzde 46,6 ile portakal ve yüzde 43,3 ile kuru soğan takip etti.
Üreticide ise 34 üründen 10'unda fiyat artışı18'inde fiyat düşüşü görüldü; 6 üründe değişim olmadı. Üreticide en büyük düşüş yüzde 43,1 ile portakal'da ölçüldü. Bunu yüzde 38 ile mandalina, yüzde 36,5 ile karnabahar ve yüzde 30,8 ile kabak izledi. Üreticide en fazla artış yüzde 34,9 ile patates'te kaydedildi; patatesti artışı yüzde 34,6 ile salatalık, yüzde 17,2 ile pırasa ve yüzde 15,8 ile kuru incir takip etti.
Fiyat değişimlerinin nedenleri
Açıklamada, Kasım ayında bazı üretim, hasat ve ihracat faktörlerinin fiyatlara etkisi vurgulandı. Örneğin Adana'da tarım işçilerinin ücret artışı talebiyle 10 gün süren grevin erkenci mandalina hasadını aksattığı, bunun sonucunda erkenci mandalinaların dalında kalarak raf ömrünü kaybettiği belirtildi. Ayrıca Rusya'nın bu sezon Türkiye yerine alternatif ülkelere yönelmesinin ihracatta daralmaya ve iç piyasada ürün fazlasına yol açtığı, bunun da mandalina ve dolayısıyla portakal fiyatlarını aşağı çektiği ifade edildi. Karnabahar ve kabakta yaşanan arz fazlalığı ile talep düşüşünün de fiyat gerilemesine neden olduğu aktarıldı.
Aylık ve yıllık girdi fiyatları
Ziraat Odaları verilerine göre Kasım ayında gübre fiyatlarında aylık bazda artışlar görüldü: amonyum nitrat yüzde 5,6amonyum sülfat yüzde 4,2üre yüzde 2,5, 20.20.0 kompoze yüzde 2,1 ve DAP yüzde 0,3. Yıllık bazda ise üre yüzde 65,5, 20.20.0 kompoze yüzde 47,5, amonyum nitrat yüzde 45,5, DAP yüzde 45,1 ve amonyum sülfat yüzde 29,5 oranında arttı.
Ayrıca Kasım ayında Ekim'e göre süt yemi yüzde 1, besi yemi yüzde 0,7 artarken, yıllık bazda süt yemi yüzde 28 ve besi yemi yüzde 29,8 yükseldi. Tarım ilacı fiyatları yüzde 13,6, elektrik fiyatları yıllık yüzde 12,8 oranında artış gösterdi. Mazot fiyatları aylık yüzde 2,9, yıllık bazda yüzde 29,9 oranında arttı.
TÜRKİYE ZİRAAT ODALARI BİRLİĞİ (TZOB), 20 YILDIR YÜRÜTÜLEN AYLIK ÜRETİCİ VE MARKET FİYAT ÇALIŞMASINA DAİR YAZILI AÇIKLAMA YAPTI. BUNA GÖRE KASIM AYINDA MARKETTE 42 ÜRÜNÜN 24’ÜNDE FİYAT DÜŞÜŞÜ OLDU.
