Türkiye'de günlük hayatın vazgeçilmez içeceği çay, son zam haberleriyle bir kez daha gündemde. 16 Kasım 2023 tarihinde yapılan yeni zamla birlikte, haziran ayından bu yana çaya yapılan zamların toplamı yüzde 110'u geçti. Çay, ülkemizde sıklıkla tüketilen bir ürün olmasıyla beraber, artan fiyatlar tüketicileri olumsuz etkilemeye devam ediyor.
Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) hesaplamalarında, gıda ve alkolsüz içeceklerin payının son üç yılda yüzde 25'in üzerine çıkması, çay fiyatlarındaki artışın arkasındaki nedenlerden biri olarak öne çıkıyor. 2021 yılında yüzde 25,94 olan bu oran, geçen sene yüzde 25,32'ye düşmüş olsa da, bu sene tekrar yüzde 25,43'e yükselmiştir.
Çayın Türkiye'deki önemini gösteren verilere göre, Trabzon Ticaret Borsası'nın açıklamalarına göre ülkemizde günde 245 milyon bardak çay içilmekte. Bu da aylık 735 milyon, yılda ise 8 milyar 820 milyon bardak çay tüketildiği anlamına gelmektedir. Ancak, çayın vazgeçilmez olduğu bu coğrafyada, fiyatların artışıyla birlikte tüketicilerin bütçeleri olumsuz etkileniyor.
Haziran ayından bu yana sürekli bir artış gösteren çay fiyatları, özellikle ikinci yarıda adeta aralıksız bir zam dalgasına dönüştü. Bu dönemde çay fiyatlarındaki yüzde 88'lik artışla birlikte, 1 kilogram çayın fiyatı 120 liranın üzerine çıkmıştı. ÇAYKUR'un resmi açıklamalarında, çay fiyatlarına yönelik resmi bir bilgi bulunmazken, marketler ve ÇAYKUR'un en çok tüketilen çaylarının fiyatları 147-155 lira aralığına kadar yükseldi.
Türkiye'de çay fiyatlarının belirleyicisi olan ÇAYKUR, yaş çay alımlarında ve kuru çay satışında özel sektör firmaları tarafından yakından takip edilmektedir. Yaş çay alım fiyatlarındaki yüzde 64'lük artışa karşın, kuru çayın nihai fiyatındaki yüzde 120'yi aşan artışa rağmen, çay sanayicileri fiyatların yetersiz olduğunu ifade ediyorlar. Hatta, çay fiyatının 200 liraya çıkması gerektiği öne sürülmektedir.
