Su mercimeğiyle beslenen balık gübresi topraksız tarımda verim sağlıyor
ESMA KÜÇÜKŞAHİN - Erciyes Üniversitesi (ERÜ) Tarımsal Araştırma ve Uygulama Merkezi'nde yetiştirilen su mercimeğiyle beslenen Japon balıklarının dışkıladığı su, topraksız tarımda gübre olarak kullanılıyor.
Projede kapsam ve yöntem
ERÜ'nün yöneticisi olduğu TÜBİTAK 1004 Mükemmeliyet Merkezi Destek Programı kapsamında yürütülen "Türkiye Tarımsal Üretiminde Küresel İklim Değişikliğine Uyumlu Sürdürülebilir Tarım Teknolojileri Platformu" bünyesinde 55 proje yer alıyor. Bu çerçevede geliştirilen biyomineral solüsyonlar, laboratuvar ortamındaki 3 metrelik havuzlarda ve 200 litrelik su tanklarında su mercimeği yetiştirilmesinde kullanılıyor.
Uygulama ve elde edilen veriler
Su mercimeği hem kuru hem yaş olarak Japon balıklarına veriliyor. Bu balıkların dışkıladığı su, başka bir havuzda çilek fidelerinin beslenmesinde gübre kaynağı olarak kullanılıyor. ERÜ Tarımsal Araştırma ve Uygulama Merkezi (ERÜTAM) Müdürü Doç. Dr. Abdullah Ulaş, geliştirdikleri biyomineral solüsyonları maydanoz, roka, ıspanak gibi yapraklı bitkilerde test ettiklerini ve verimde artış gözlemlediklerini belirtti.
Ulaş, sucul bitki su mercimeğinin kuru haldeyken yüzde 35-40 oranında protein içerdiğini ve solüsyonla bitkinin hızla çoğaldığını vurguladı. Ayrıca balık dışkısından elde edilen çözeltinin zengin besin elementleri içerdiğini, bunun da topraksız tarımda çilek ve diğer sebzelerin gelişimini desteklediğini söyledi.
Solüsyon uygulamasında yüzde 5'lik oran kullanıldığını belirten Ulaş, gerekli azot, fosfor, potasyum, magnezyum ile mikro elementler (demir, çinko, bakır) sayesinde bitkilerin sağlıklı ve yeşil bir görünüm kazandığını ifade etti.
Çevresel faydalar ve kullanım alanları
Doç. Dr. Ulaş, balık gübresinin topraksız marul üretimi için ideal bir kaynak olduğunu söyledi. Balık dışkılarından çıkan gübrenin üre ve amonyum içeriği ile fosfor açısından zengin olması, bu suyun doğrudan nehre veya kanala bırakılması halinde içme sularını kirletebileceği riskini beraberinde getiriyor. Bu nedenle atığın topraksız tarımda değerlendirilmesi hem kaynak verimliliğini artırıyor hem de çevresel kirliliğin önüne geçiyor.
Ulaş, hızlı gelişen sebzelerin (marul, maydanoz, ıspanak, roka gibi) üretiminde balık suyunun rahatlıkla kullanılabileceğini ve önceki çalışmalarda balık suyuyla marul yetiştirip hasat ettiklerini belirtti.
Erciyes Üniversitesinde (ERÜ) su mercimeğiyle beslenen Japon balıklarının gübresi topraksız tarımda kullanılıyor.
