Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), "Ekonomi Notları" çalışması kapsamında "Mevduat Büyüklüğüne Göre Faizlerdeki Ayrışmayı Etkileyen Faktörler" konulu bir analiz yayımladı. Bu çalışmada, mevduat büyüklüğünün faiz oranları üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğu vurgulandı. Özellikle, yüksek tutarlı mevduata uygulanan faiz oranlarının, düşük tutarlı mevduata göre daha yüksek olduğu tespit edildi.
TCMB'nin internet sitesinde yer alan çalışmada, bankaların mevduata uyguladıkları faiz oranlarının mevduat büyüklüklerine göre belirgin bir ayrışma gösterdiği ifade edildi. Küçük tutarlı mevduat sahiplerinin, büyük tutarlı mevduat sahiplerine kıyasla daha düşük faiz oranlarıyla karşılaştığı belirtildi. Yüksek ve düşük tutarlı mevduat faizleri arasındaki farkın enflasyon beklentilerinin bozulduğu ve para politikasının sıkılaştığı dönemlerde arttığı gözlemlendi.
Çalışmada, mevduat büyüklüğüne göre faiz ayrışmasının boyutunun, sistematik olarak bankaların büyüklüğüne ve likiditesine duyarlı olduğu kaydedildi. Özellikle, bankaların politikalarının da bu ayrışmada etkili olduğu, 2022 yılı son çeyreğinden itibaren faiz farklılaşmasının arttığı gözlemlendi.
Analiz, yüksek tutarlı mevduat sahiplerinin finansal okur yazarlıklarının daha fazla olduğunu ve banka riskliliğini daha iyi izlediklerini öne sürerken, düşük tutarlı mevduatın sigortalanmasının daha fazla olmasının da faiz farkını etkileyen bir etmen olduğu vurgulandı. Yüksek tutarlı mevduat sahipleri, bankalar tarafından daha yüksek faiz oranlarıyla ödüllendirilirken, bu durumun yatırımcılar üzerindeki etkileri de dikkate alındı.
TCMB çalışmasında, aynı zamanda bankaların büyüklüğü ve likidite durumlarının da mevduat büyüklüğüne göre faiz farklılaşmasında önemli bir rol oynadığı belirtildi. Araştırmalar, TL mevduat payını artırmaya yönelik politikalardan kaynaklanan faiz farkının yükselme eğiliminde olduğunu saptadı. Düşük tutarlı mevduata sahip yatırımcıların yüksek tutarlı mevduata benzer faizler alması durumunda, tüketim yerine tasarruf tercihinin artarak enflasyon görünümüne olumlu katkı sağlayabileceğinin altı çizildi.
