Türkiye'de 122 bin 750 tohum örneği gen bankalarında korunuyor
MEHMET CAN TOPTAŞ - AA muhabirinin Tarım ve Orman Bakanlığı kaynaklarından edindiği bilgiye göre, Türkiye genelinde bitki genetik kaynaklarına ait tohum örnekleri gen bankalarında tasnif ve analiz süreçleriyle muhafaza ediliyor.
Gen bankalarının rolü ve kaynak temini
Genetik kaynak niteliğindeki bitki materyali, doğadan, çiftçilerden veya araştırma projelerinden temin edilerek, genetik çeşitliliğin korunması amacıyla merkezlerde saklanıyor. Tarımda yaygın kullanılan tohumlar, iklim değişikliği ve salgın hastalıklar gibi değişikliklere uyum sağlamak üzere geliştirilmeye devam ediliyor.
Yerel çeşitler (ata tohum) sistematik olarak toplanıp tanımlanarak gen bankalarında korunuyor ve yeni çeşit geliştirme ile ıslah çalışmalarında gen kaynağı olarak kullanılıyor.
Depolanan örnekler ve tescil çalışmaları
Bu kapsamda, 2020-2022 yıllarında farklı bölgelerden Bakanlığa ulaşan toplam 1537 yerel çeşit örneği İzmir'deki Ulusal Tohum Gen Bankası ile Ankara'daki Türkiye Tohum Gen Bankasında muhafaza altına alındı.
İncelemeler sonucunda teslim edilen örnekler arasında tekrarlanan, standart veya açık tozlanan ticari çeşitler ayıklanarak ilk etapta 37 yerel çeşit tescil edildi. Bu yıl itibarıyla toplam 49 tescilli yerel çeşit bulunuyor.
Gen bankalarındaki dağılım
Ülkenin bitki genetik kaynaklarının korunması, uzun süreli muhafazası ve bilimsel araştırmalarda kullanımı amacıyla yürütülen çalışmalarda, İzmir'deki Ulusal Tohum Gen Bankasında 3 bin 99 türe ait 59 bin 150 tohum örneği bulunuyor.
Ankara'daki Türkiye Tohum Gen Bankasında ise 1402 türe ait 63 bin 600 tohum örneği korunuyor. Ayrıca 18 arazi gen bankasında 107 türe ait 10 bin 108 canlı örnek muhafaza ediliyor.
Böylelikle toplamda 4 bin 501 türe ait 122 bin 750 tohum örneği gen bankalarında güvence altına alınmış durumda.
Diğer koleksiyonlar ve bağışlar
Ayrıca 6 araştırma enstitüsünde 1000 türde yaklaşık 7 bin popülasyona ait soğanlı ve yumrulu doğal süs bitkisi (geofit) koleksiyonları bulunuyor.
Ülkenin genetik kaynaklarının korunması ve yetiştirilen ürünlerin gelecek kuşaklara aktarılması amacıyla çiftçiler ve vatandaşlar tarafından Bakanlığa 1000'i aşkın tohum bağışı yapıldı.
