Türkiye domateste ve tohumculukta dünya çapında güçlü oyuncu
TÜRKTOB Yönetim Kurulu Başkanı Hacı Ömer Güler, Türkiye'nin domates üretimi ve tohumculuğunda kendi ihtiyacını karşılayan ve dünya pazarında güçlü bir oyuncu olduğunu vurguladı. Güler, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu tarafından dile getirilen bazı ürünlerin İsrail kaynaklı olduğu iddialarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Türkiye'nin üretim ve ticaretteki yeri
Güler, Türkiye'nin 2024'te domates üretiminin bir önceki yıla göre yüzde 10 artarak 13,3 milyon tondan 14,6 milyon tona çıktığını ve bu üretimle Çin ve Hindistan'ın ardından dünyada üçüncü sırada yer aldığını belirtti. Antalya, Bursa, Konya ve Manisa başta olmak üzere birçok bölgenin üretimde lider olduğunu söyledi. Türkiye'nin yeterlilik derecesinin %117,1 ve kişi başına tüketiminin 109,1 kilogram olduğunu aktardı.
2023-2024 sezonunda domates ihracatının 533 bin ton olduğunu ve bunun karşılığında 459 milyon dolar gelir elde edildiğini; ithalatın ise yalnızca 463 ton ile sınırlı kaldığını, dolayısıyla Türkiye'nin net ihracatçı bir ülke olduğunu kaydetti.
Tohumculukta büyüme ve ihracat
Güler, Tarım ve Orman Bakanlığı ile özel sektörün işbirliği sayesinde domates tohumu üretimi ve ihracatının her yıl arttığını söyledi. Türkiye'nin 2024 yılında yaklaşık 14 ton domates tohumu ürettiğini ve 16 milyon 568 bin dolar tutarında ihracat gerçekleştirdiğini ifade etti. Ayrıca Türk tohumculuk sektörünün kendi çeşitleriyle 100'den fazla ülkeye ihracat yaptığını belirtti.
İsrail'in küresel domates piyasasındaki rolü
Netanyahu'nun çeşitli ürünleri örnek göstererek gıda üzerinden mesaj vermeye çalıştığını aktaran Güler, buna karşılık Türkiye'nin hem iç pazarı besleyen hem de dışarıya ürün sunan bir konumda olduğunu vurguladı. Güler, İsrail'in küresel domates üretiminde ve tohumculuğunda 'sınırlı' bir role sahip olduğunu, dünya üretiminde Çin, Hindistan, Türkiye, ABD ve Mısır'ın ilk sıralarda; ihracatta ise Meksika, Hollanda, Fas, İspanya ve Türkiye'nin öne çıktığını söyledi. Dolayısıyla İsrail'in ne üretimde ne de ihracatta bu sıralarda yer almadığını belirtti.
Güler, Netanyahu'nun 'cep telefonundan kiraz domatese kadar' örneklerle aslında 'Biz olmasak yaşamınız eksik olur' mesajı vermek istediğini, ancak Türkiye'nin domates üretiminde dünyada ilk üçte ve taze domates ihracatında beşinci sırada olduğunu hatırlattı.
