Türkiye katılım finansında küresel merkez olma hedefini vurguluyor
MAHMUT ÇİL - İLKE Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Sait Öner, Türkiye'nin katılım finansında Malezya, Körfez ülkeleri gibi öncü bir ülke olma hedefini açıkladı. Öner, bu hedefe ulaşmak için "Elbette bunun için uygulamaya, bilgiye ve teknolojiye dair birtakım transfer ihtiyaçları var." dedi.
Kapsayıcı yasalar ve uygulama alanının genişletilmesi
Öner, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, Türkiye'de kapsayıcı bir katılım finans yasasının çıkarılması ve bununla uygulamadaki alanın genişletilmesi gerektiğini belirtti. Ayrıca katılım finans alanında standartların ve regülasyonların güçlendirilmesinin önemine dikkat çekti.
"İnsan kaynağı araştırma ve uygulama kapasitesinin artırılması için yine alana dair birtakım imkanların oluşturulması gerekiyor. Ahlaki adil finans yaklaşımının öne çıkarılması gerekiyor. Toplumda da bu anlamda bir farkındalık oluşturulduğu takdirde, Türkiye bu yeniliklerle beraber Malezya, Körfez ülkeleri gibi bu alanda bir öncü rolünü üstlenebilecektir."
İLKE Vakfı ve İKAM'ın rolü
Öner, İLKE Vakfı'nın araştırma merkezleriyle yapılandığını ve bu merkezlerden birinin İslam İktisadı Araştırma Merkezi (İKAM) olduğunu belirtti. İKAM aracılığıyla akademi, sivil toplum ve sektör işbirliğine önem verdiklerini vurgulayan Öner, akademik bilgi ile sivil toplumu buluşturarak "katılım finans üzerine yaygın bir farkındalık oluşturma" hedefinde olduklarını söyledi. Bu kapsamda sivil topluma yönelik hem ihtisas hem de eğitim faaliyetleri yürütüldüğü aktarıldı.
Genç araştırmacılar ve yayımlanan eserler
İLKE Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Öner, İKAM'ın 12 yıldır sahada güçlü ve kapsayıcı çalışmalar yürüttüğünü, merkezde genç araştırmacıların yetiştirildiğini ve İKAM'ın yalnızca araştırma merkezi değil bir enstitü gibi çalıştığını ifade etti. Öner, İKAM'ın İslam iktisadı üzerine çıkan eser sayısının 200'e yakın olduğunu belirtti.
Öner, genç araştırmacılara verilen eğitimlerin; uluslararası yenilikleri takip etme, dijital teknolojileri izleme ve ülkenin bu alanda öncü rol üstlenmesi için kişisel öncülük geliştirme odaklı olduğunu söyledi. Hedefin; bilgiyle birlikte sosyal adaleti ve ahlaki değerleri savunan, katılımcı ekonomi vizyonuna sahip öğrenciler yetiştirmek olduğu vurgulandı.
Katılım bankalarında büyüme ve dijitalleşme
İKAM Direktörü Melih Turan ise katılım bankalarının Türkiye'de son dönemde ciddi büyüme kaydettiğini belirterek, "Özellikle hem aktif büyümelerinde hem öz kaynaklarda yüzde 50'nin üzerinde büyümeler gerçekleşti." dedi. Turan, Türkiye'de 10. katılım bankasının kurulmasıyla oyuncu sayısının arttığını ve dijital bankacılık tarafında ilk kurulan dijital bankaların katılım esaslı olduğunu söyledi.
Turan, faizsiz çalışan yatırım kuruluşları ve yatırım bankalarının ortaya çıktığını, Türkiye'nin dijital bankacılık penetrasyonunda dünyada öne çıktığını, bunun katılım finansa da yansıdığını kaydetti. Ayrıca bazı katılım bankalarının Almanya'da dijital ve tam lisanslı bankacılık faaliyetleri gerçekleştirdiğini, Körfez ve Asya tarafında işbirliklerinin artacağını belirtti.
Niteliksel ve niceliksel büyüme
Turan, katılım bankalarının 2024'te yüzde 7 civarında özkaynak artışı kaydettiğini ve "Katılım bankaları hem niteliksel hem de niceliksel anlamda büyüyor." değerlendirmesinde bulundu. Ancak toplam bankacılık içindeki payın henüz çok hızlı artmadığını, sektörün daha fazla pazarlanması ve birtakım adımlar atılması gerektiğini söyledi.
Danışma kurulları ve finansal fıkıh mirası
Turan, şer'i danışma kurullarının Türkiye'de köklü olduğunu, Osmanlı'dan kalan ciddi bir finansal fıkhi birikim bulunduğunu aktararak, 7 yıl önce merkezi danışma kurulunun kurulmasının sektörde standartlaşmayı başlattığını belirtti. Özel danışma kurullarının faaliyetlerinin çeşitliliği artırdığını ve Türkiye'nin teknik ve finansal anlamda katılım finans icazet hususlarında güçlü bir ülke olduğunu vurguladı.
FinTek'lerin rolü ve yenilikler
Turan, İslami finans alanında FinTek'lerin büyüme potansiyeline dikkat çekti. İngiltere ve Amerika'da Türkiye'den daha fazla "İslami FinTek" kuruluşu bulunduğunu, girişimciler tarafından kurulan bu FinTek'lerin katılım finansını yaygınlaştırma ve hızlandırma kapasitesine sahip olduğunu söyledi. Özellikle varlığa dayalı tokenizasyon ve merkeziyetsiz finans alanlarında İslami finans uyumluluğunun yüksek olduğunu belirtti.
Strateji, devlet-özel sektör işbirliği ve uluslararası ilgi
Turan, yaklaşık 3 yıl önce Türkiye'de katılım finans stratejisinin geliştirildiğini ve bu stratejinin piyasada karşılık bulduğunu, hem Orta Vadeli Program (OVP) hem de Cumhurbaşkanlığı Yatırım ve Finans Ofisi tarafından hazırlanan stratejilerde önemli adımlar atıldığını söyledi. Devletin attığı adımların özel sektörle paralel hareket etmesi gerektiğini, paradigmaların yalnızca devlet politikalarıyla değil toplumsal yönelimle oluştuğunu ifade etti.
Turan, devletin ve akademinin ilgisinin özel sektör tarafından karşılık bulduğunu, uluslararası piyasanın da buna yatırım yaptığını belirterek, "Son dönemde Türkiye'de kurulan bir dijital katılım bankasına Körfez'den ciddi bir yatırım geldi." dedi.
Sonuç olarak, İLKE Vakfı ve İKAM öncülüğünde yürütülen çalışmalar, katılım finansı ekosisteminde hem insan kaynağı ve farkındalık hem de dijital ve yapısal dönüşüm açısından Türkiye'yi bölgede ve küreselde daha etkin bir aktör haline getirmeye odaklanıyor.
İslam İktisadı Araştırma Merkezi (İKAM) Direktörü Melih Turan, açıklamalarda bulundu.
