DOLAR
42,57 -0,01%
EURO
49,64 -0,05%
ALTIN
5.765,05 -0,08%
BITCOIN
3.908.774,67 -0,05%

Türkiye'nin Yüksek Teknoloji Rekoru: AR-GE, Tasarım ve TGB'lerde Hızlı Artış

AR-GE, tasarım ve teknoloji geliştirme bölgelerine yatırımlarla Türkiye, yüksek teknoloji üretiminde rekor kırdı; AR-GE merkezi 1360, tasarım merkezi 339 oldu.

Yayın Tarihi: 22.08.2025 11:14
Güncelleme Tarihi: 22.08.2025 11:14

Türkiye'nin Yüksek Teknoloji Rekoru: AR-GE, Tasarım ve TGB'lerde Hızlı Artış

Türkiye'nin yüksek teknoloji rekoru ve altyapı yatırımları

ZEYNEP DUYAR - AA muhabirinin Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı verilerinden yaptığı derlemeye göre, Türkiye Yüzyılı hedefleri ve Milli Teknoloji Hamlesi kapsamında sürdürülen çalışmalar, ülkenin yüksek teknoloji üretiminde yeni bir döneme işaret ediyor. Teknoloji ürünlerinin üretiminde endeks bazında yılın ilk 6 ayında rekor seviyelere ulaşılırken, ülkenin yüksek teknolojili ürün imalatındaki artışı haziranda yüzde 88,2 ile tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı.

AR-GE merkezleri: 1360 merkezle yaygınlaşma

Temmuz itibarıyla faaliyette olan AR-GE merkezi sayısı 1360 oldu. Bu merkezler 58 şehirde dağılım gösteriyor; en fazla merkez 432 ile İstanbul, ardından 155 ile Ankara, 140 ile Kocaeli, 138 ile Bursa ve 105 ile İzmir'de bulunuyor.

Merkezler, otomotivden enerjiye, sağlıktan bankacılığa, iklimlendirmeden mobilyaya, havacılıktan denizciliğe, ambalajdan kozmetiğe kadar 46 sektöre yayıldı. Öne çıkan alanlar arasında makine ve teçhizat imalatı, otomotiv yan sanayisi, yazılım, bilgisayar iletişim teknolojileri ve elektrik-elektronik yer alıyor. Bu merkezlerde, destek personeli dahil toplam 89 bin 53 kişi görev yapıyor.

Ülke genelindeki AR-GE merkezlerinde yaklaşık 75 bin proje tamamlanırken 14 binden fazla proje devam ediyor. Bu merkezlerin gerçekleştirdiği patent tescil sayısı 16 bin 335, patent başvuru sayısı ise 29 bin 308 olarak kaydedildi. AR-GE merkezi olan yabancı ortaklı firma sayısı 249 oldu.

Teknoloji geliştirme bölgeleri (TGB): Firma ve proje yoğunluğu

Türkiye'de 110 alan teknoloji geliştirme bölgesi (TGB) olarak ilan edildi; bunların 91i aktif faaliyet gösteriyor. Yıl sonuna kadar 4 alanın daha TGB olarak ilan edilmesi bekleniyor.

Bu tesislerde yer alan firma sayısı 11 bin 858, istihdam edilenlerin sayısı ise 123 bin 554e ulaştı. TGB'lerde tamamlanan ve devam eden proje sayısı 84 bin 419 olarak kaydedildi. Patent tescil sayısı 2 bin 180, patent başvuru sayısı da yaklaşık 5 bin olarak belirlendi.

Bölgelerdeki yabancı ortaklı firma sayısı 515, kuluçka firma sayısı 3 bin 260 olarak kayıt altına alındı. Söz konusu bölgelerin toplam satışı 1 trilyon lirayı, ihracatı ise 14,6 milyar doları buldu. Ayrıca 600'den fazla faydalı model ve yaklaşık 500 endüstriyel tasarım TGB ürünü olarak tescil edildi.

Tasarım merkezleri: 339 merkeze ulaşıldı

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca verilen son tasarım merkezi belgeleriyle faaliyetteki merkez sayısı 339a çıktı. Bu merkezler ülke genelinde 29 kentte yer alıyor.

Faaliyetteki bu 339 merkezde 8 binden fazla personel görev alırken, 15 binin üzerinde projenin tamamlanması sağlandı. Tasarım merkezlerine ait patentlerden 342'si tescil edildi, 618'i ise başvuru aşamasında bulunuyor. Bu merkezlerde 42 yabancı ortaklı firma faaliyet gösteriyor.

Tasarım merkezleri 32 sektöre yayılmış durumda; en yoğun dağılım işletme tekstil, mühendislik-mimarlık, imalat sanayisi, otomotiv yan sanayi ile medya ve iletişim alanlarında gerçekleşti.

Sanayi üretimini sürdürülebilir ve katma değerli hale getirme hedefiyle yapılan bu yatırımlar, Türkiye'nin yüksek teknoloji üretimindeki rekor performansının arkasındaki itici güç olarak öne çıkıyor.