Uraloğlu: Kaptan Fahrettin Aksu Kılavuzluk İstasyonu yeni hizmet binası açıldı
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Kaptan Fahrettin Aksu Kılavuzluk İstasyonu'nun yeni hizmet binasının açılış töreninde konuştu. Bakan Uraloğlu, binanın kılavuz kaptanlara konforlu ve teknolojik bir çalışma ortamı sağlayacağını belirterek, bu sayede onların zor görevlerini daha etkin yerine getireceklerine dikkat çekti.
Limanlarda büyüme ve dış ticaretin deniz yolu ağırlığı
Bakan Uraloğlu, 2002'den bu yana limanlarda elleçlenen yük miktarının %180, konteyner miktarının ise %443 arttığını vurguladı. 2024 verilerine göre limanlarda elleçlenen yük miktarı yaklaşık 532 bin ton, konteyner miktarı ise 13 milyon 529 bin 729 TEU olarak açıklandı.
Uraloğlu, Türkiye'nin dış ticaret taşımalarının %86'sının deniz yoluyla gerçekleştiğine dikkat çekti ve Türk sahipli filonun 2002'de dünyanın 17'nci sırasından 2024 sonu itibarıyla 11'inci sıraya yükseldiğini söyledi.
Ambarlı, Kocaeli, Tekirdağ, Mersin ve bu yıl ilk kez listeye giren Aliağa limanlarının dünyanın en fazla konteyner elleçlenen 100 limanı arasında yer aldığını belirten Uraloğlu, bu beş limanın geçen yıl yaklaşık 11,4 milyon TEU ile ülke toplam konteyner elleçlemesinin %84,1'ini gerçekleştirdiğini aktardı. Aliağa 91'inci, Ambarlı 72'nci, Kocaeli 86'ncı, Tekirdağ 94'üncü, Mersin 98'inci sırada yer aldı.
Bu yılın ocak-ağustos döneminde limanlarda elleçlenen yük miktarının geçen yılın aynı dönemine göre %3 artarak 366 milyon 799 bin 327 ton ve elleçlenen konteyner miktarının %3,5 artışla 9 milyon 381 bin 358 TEU olduğu bilgisini paylaştı.
İnciburnu ve İstanbul Boğazı: 'Mavi vatan'ın kilit noktası
Uraloğlu, İnciburnu'ndaki konumuyla istasyonun İstanbul Boğazı'nın güvenliğinin kilit noktalarından biri olduğunu, bunun da 'mavi vatan' emniyetini güçlendireceğini ifade etti. Türkiye'nin İstanbul ve Çanakkale Boğazlarıyla Akdeniz ve Karadeniz havzalarında stratejik bir konuma sahip olduğunu vurguladı ve İbn Haldun'dan alıntılayarak coğrafyanın önemine dikkat çekti.
İstanbul Boğazı'nın tehlikeleri ve trafik yoğunluğu
Bakan, İstanbul Boğazı'nın dar yapısı, keskin dönüşleri, güçlü akıntıları ve yoğun gemi trafiği nedeniyle dünyanın en tehlikeli su yollarından biri olduğunu belirtti. Boğazın yaklaşık 17 mil uzunluğunda olduğunu, Aşiyan ve Kandilli arasında Asya ile Avrupa kıtalarının birbirine yaklaşık 700 metre yaklaştığını ve gemilerin kritik olarak 80 dereceye varan 12 rota değişimi yapmak zorunda kaldığını anlattı.
Boğazda yıl boyunca kuzey-güney yönlü, saatte 6 deniz milinin üzerine çıkan yüzey akıntısı bulunduğunu; Kandilli, Kanlıca ve Yeniköy'de anafor akıntıları ile ortalama 15 metre derinlikte başlayan ters akıntının varlığını söyledi. Tüm bu doğal zorlukların yoğun gemi trafiğiyle birleştiğinde güvenliği daha da ön plana çıkardığını vurguladı.
2024'te İstanbul Boğazı'ndan geçen gemi sayısının 41 bin 363 olduğunu, 2025'in ilk 8 ayında ise 26 bin 264 gemi trafiğinin gerçekleştiğini kaydetti. Bu yoğun trafiğin güvenliğinin sağlanmasının büyük bir sorumluluk olduğunu belirterek, bu sorumluluğu Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü ekipleri ve kılavuz kaptanların üstlendiğini ifade etti.
Kılavuz kaptanlar ve kurtarma faaliyetleri
Uraloğlu, kılavuz kaptanlığın denizcilik mesleğinin en seçkin ve zorlu dallarından biri olduğunu söyledi ve kılavuz kaptanları 'denizlerimizin gizli kahramanları' olarak nitelendirdi. Sadece 2024'te İstanbul Boğazı'ndan geçen 41 bin 363 geminin 25 bin 327'sine kılavuz kaptan hizmeti verildiğini; 2025'in ilk 8 ayında ise 15 bin 975 kılavuz kaptan hizmeti sağlandığını aktardı.
Aynı dönemde 120 can kurtarma operasyonu ile 351 kişinin kurtarıldığını ve 15 gemi kurtarma operasyonunun başarıyla gerçekleştirildiğini bildirdi.
Gemi trafik merkezleri ve teknolojik yatırımlar
2003'te Türk Boğazları Gemi Trafik Hizmetleri Merkezi'nin kurulduğunu, ardından İzmit (2016), İzmir (2017) ve Mersin (2019) Gemi Trafik Hizmetleri Merkezlerinin hizmete alındığını anlattı. Ankara'da, bu merkezlerden elde edilen verilerle Gemi Trafik Yönetim Merkezi'nin de hayata geçirildiğini belirtti ve Gemi Trafik Hizmetleri Merkezleri ile Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü'nü güçlendirecek yatırımların süreceğini vurguladı.
Teknolojide yerelleşme adımlarına da dikkat çeken Uraloğlu, ASELSAN tarafından geliştirilen yerli ve milli SERDAR-7M radarlarıyla İstanbul, Çanakkale, İzmir, İzmit ve Mersin'de kullanılan yabancı menşeli radarların millileştirildiğini söyledi. Bu radarların donanım ve yazılım entegrasyonuyla bakım, onarım ve yedek parça süreçlerinde zaman ve maliyet tasarrufu sağlayacağını belirtti.
Son iki yılda üç adet milli radar sisteminin faaliyete alındığını; 2027'ye kadar üç yıl içinde bu merkezlerdeki 8 radar sisteminin yenilenerek millileştirileceğini ve diğer radarların da kademeli olarak yenileneceğini açıkladı.
Filoya yapılan yatırımlar ve gelecek planları
Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü filonun güçlendirilmesine ilişkin Uraloğlu, son 5 yılda filoya 10 acil müdahale römorkörü, 15 rib bot ve 6 kılavuzluk hizmet botu kazandırıldığını, böylece kurtarma römorkörü filonun iki katına çıktığını ifade etti.
2017'de Türk boğazlarında 1422 gemiye römorkör refakat hizmeti verilirken, 2024'te bu rakamın 10 bin 543'e çıktığını aktardı. Önümüzdeki ay sonu itibarıyla iki acil müdahale römorkörü ve altı kılavuz hizmet botunun imalatlarının biterek filoya katılacağını, gelecek yıl ise iki acil müdahale römorkörü, altı kılavuz hizmet botu ve 16 çok maksatlı hızlı can kurtarma botu daha ekleneceğini bildirdi.
Kapanış
Uraloğlu, yeni hizmet binasının kılavuz kaptanlara daha modern bir çalışma ortamı sunacağını ve bunun 'mavi vatan' emniyetine katkı sağlayacağına yürekten inandığını söyledi. Tören sonunda Bakan Uraloğlu ve heyeti Kıyı Emniyeti Müdürlüğü bot ve gemi gösterilerini izledi ve yeni hizmet binasını gezdi.
Not: Metindeki özel isimler, tarihler ve sayısal veriler korunmuştur.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Kaptan Fahrettin Aksu Kılavuzluk İstasyonu'nun yeni hizmet binasının açılış törenine katılarak konuşma yaptı.
