Türkiye’de döviz kurları, 28 Kasım 2023 tarihinde tarihi zirvelerine ulaştı. Serbest piyasada dolar, gün içinde 28,91 TL’yi görerek rekor kırdı. Euro da 31,72 TL ile yeni bir zirveye ulaştı. Dolar ve euro, günü sırasıyla 28,90 TL ve 31,70 TL’den kapattı
Jeopolitik Riskler Dövizi Yükseltiyor
Döviz kurlarındaki yükselişin nedenleri arasında jeopolitik riskler önemli bir rol oynuyor. Türkiye’nin Suriye, Irak, İran ve Rusya ile ilişkileri, bölgesel ve küresel güç dengelerini etkiliyor. Ayrıca, Türkiye’nin ABD ve AB ile yaşadığı siyasi ve ekonomik gerilimler de döviz kurlarını olumsuz yönde etkiliyor. Özellikle, ABD’nin Türkiye’ye yaptırım uygulama tehdidi, Türk lirasının değer kaybetmesine neden oluyor.
Enflasyon Endişeleri Dövizi Yükseltiyor
Döviz kurlarındaki yükselişin bir diğer nedeni de enflasyon endişeleri. Türkiye’de Ekim ayında yıllık enflasyon yüzde 25,24 ile son 15 yılın en yüksek seviyesine çıktı. Enflasyonun yüksek seyretmesi, Türk lirasının alım gücünü azaltıyor ve döviz talebini artırıyor. Ayrıca, enflasyonun hedeflenen seviyenin çok üzerinde olması, merkez bankasının faiz politikasını da zorlaştırıyor. Merkez bankası, enflasyonu düşürmek için faizleri artırmak zorunda kalıyor, ancak bu da ekonomik büyümeyi yavaşlatıyor.
Merkez Bankalarının Faiz Politikaları Dövizi Yükseltiyor
Döviz kurlarındaki yükselişin bir başka nedeni de merkez bankalarının faiz politikaları. ABD Merkez Bankası (Fed), ekonomideki toparlanma ve enflasyon baskısı nedeniyle faiz artırımına hazırlanıyor. Fed, 2023 yılında en az üç kez faiz artıracağını ve varlık alımlarını azaltacağını açıkladı5. Bu durum, ABD dolarının değer kazanmasına ve gelişmekte olan ülke para birimlerinin baskı altında kalmasına neden oluyor. Avrupa Merkez Bankası (ECB) da, enflasyonun yükselmesi ve ekonomik büyümenin ivmelenmesi nedeniyle parasal genişlemeyi sonlandırmaya hazırlanıyor. ECB, 2023 yılında faiz artırımına gidebileceğini ve varlık alımlarını azaltacağını duyurdu6. Bu durum, euro’nun değer kazanmasına ve Türk lirasının değer kaybetmesine neden oluyor.
Küresel Piyasalardaki Dalgalanmalar Dövizi Yükseltiyor
Döviz kurlarındaki yükselişin son nedeni de küresel piyasalardaki dalgalanmalar. Küresel piyasalar, koronavirüs salgını, ticaret savaşları, enerji fiyatları, kripto paralar ve diğer faktörler nedeniyle belirsizlik ve volatilite yaşıyor. Bu durum, yatırımcıların riskli varlıklardan kaçınmasına ve güvenli liman olarak gördükleri dolar ve euro’ya yönelmesine neden oluyor. Türk lirası ise, küresel piyasalardaki dalgalanmalardan olumsuz etkilenen bir para birimi olarak görülüyor.
Dolar-euro kuru bugün ne kadar?
Dolar-euro kuru, 28 Kasım 2023 tarihinde 0,91 seviyesinde işlem görüyor. Bu, 1 euro’nun 0,91 dolar olduğu anlamına geliyor8.
Dolar-euro kuru nasıl hesaplanır?
Dolar-euro kuru, doların euro karşısındaki değerini gösterir. Dolar-euro kuru, doların euro cinsinden fiyatı olarak tanımlanabilir. Dolar-euro kuru hesaplamak için, doların TL cinsinden fiyatını euro’nun TL cinsinden fiyatına bölerek bulabilirsiniz. Örneğin, dolar 28.91 TL, euro 31,72 TL ise, dolar-euro kuru 28,71/31,40 = 0,91 olur9.
Dolar-euro kuru neden yükselir veya düşer?
Dolar-euro kuru, arz ve talep dengesine göre belirlenir. Doların euro’ya olan talebi artarsa, dolar-euro kuru yükselir. Doların euro’ya olan talebi azalırsa, dolar-euro kuru düşer. Doların euro’ya olan talebini etkileyen faktörler arasında ekonomik, siyasi, sosyal ve psikolojik faktörler bulunur. Örneğin, ABD ekonomisi Avrupa ekonomisinden daha iyi performans gösterirse, dolar-euro kuru yükselir. ABD ve Avrupa arasında siyasi bir gerilim yaşanırsa, dolar-euro kuru düşer.
