Ani'de Selçuklu Dönemine Ait Kümbet Kalıntısı Gün Yüzüne Çıkarıldı
UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan Ani Ören Yeri'nde yürütülen kazı çalışmalarında, Fethiye Camisi (Ani Katedrali) önünde tuğla gövdeli bir Selçuklu kümbet kalıntısı bulundu. Kalıntının çevresindeki kazı çalışmaları, yapının tamamen ortaya çıkarılması amacıyla devam ediyor.
Kazı Çalışmaları ve Ekip
Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Kafkas Üniversitesi ortaklığında sürdürülen kazılar, sahada 5 farklı noktada devam ediyor. Sanat tarihçileri, arkeologlar, mimarlar ve restoratörlerin de yer aldığı yaklaşık 130 kişilik ekip ile toprak altındaki taşınmaz ve taşınır nitelikteki kalıntıların gün yüzüne çıkarılması hedefleniyor. Ani Ören Yeri Kazı Başkanı Doç. Dr. Muhammet Arslan, AA muhabirine Nisan ayı itibarıyla sahadaki çalışmalara başladıklarını ve Aralık ayı sonuna kadar çalışmanın süreceğini bildirdi.
Mezarlık Alanı ve Buluntuların Önemi
Çalışmaların yürütüldüğü alanlardan birisi, Anadolu'daki ilk Türk-İslam mezarlığı olarak nitelendirilebilecek bölgeyi kapsıyor. Doç. Dr. Arslan, söz konusu alanın Fethiye Camisi'nin yaklaşık 30 metre güneybatısında bulunduğunu ve 2021 kazı sezonunda açılan yüzey buluntuları ve veriler doğrultusunda buranın gerçekten bir mezarlık olduğunun tespit edildiğini aktardı.
Daha önceki sezonlarda kare kaide üzerinde sekizgen gövdeli bir Selçuklu kümbeti ve etrafında sandukalı mezar taşları ile Orta Asya kaynaklı, Anadolu'da İslamlaşmış hâliyle kabul edilen akıt tipi mezar odaları gün yüzüne çıkarılmıştı. Bu yıl ise aynı bölgede sandukalı mezar taşlarına rastlanmaya devam edildi ve tuğla gövdeli bir Selçuklu kümbetinin kalıntılarına ulaşıldı.
Doç. Dr. Arslan, bu buluntunun Anadolu'daki kümbet mimarisi için belki de en erken örneklerden biri olduğunu vurgulayarak, Sultan Alparslan'ın 1064 yılında burayı fethetmesinin ardından mezarlığın hızla oluşturulduğunu ve Selçukluların Anadolu öncesi coğrafyalarda, özellikle İran'da tuğla ile inşa ettikleri kümbet geleneğinin Ani'de de benzer malzeme kullanılarak devam ettirildiğini söyledi.
Kazı çalışmalarında bulunan kalıntının ayrıntılı belgelenmesi ve korunması için çevresindeki çalışmalar sürüyor; alanda açığa çıkarılan yapı ve mezarların değerlendirilmesi, restore edilmesi ve koruma planlamalarıyla ilerlemesi hedefleniyor.
UNESCO Dünya Mirası Listesi'ndeki Ani Ören Yeri'nde taşınmaz ve taşınır nitelikteki kalıntıların gün yüzüne çıkarılması amacıyla 5 noktada devam eden kazı çalışmalarında Selçuklu dönemine ait kümbet kalıntısı bulundu.
