Belarus, Batı ile artan gerginliklerin gölgesinde önemli bir seçim sürecine hazırlanıyor. Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko'nun görev süresinin ağustos ayında sona erecek olması nedeniyle, yarın cumhurbaşkanlığı seçimi gerçekleştirilecek.
Merkez Seçim Komisyonu'nun verilerine göre, 6 milyon 900 bin 504 kayıtlı seçmenden 88 binden fazla kişi ilk defa oy verecek. Seçmenler, toplam 5 bin 325 sandıkta oylarını kullanacak. Seçimlere Türkiye dahil olmak üzere, Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ve Şanghay İşbirliği Örgütü üyesi ülkelerden yaklaşık 500 uluslararası gözlemci katılacak.
Ancak, Avrupa Güvenlik İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Belarus'a gözlemci göndermemeyi tercih etti. AGİT yetkilileri, zaman kısıtları nedeniyle bu kararı aldıklarını açıkladı. Belarus Cumhurbaşkanlığı İdaresi Başkanı Dmitriy Krutoy, AGİT'in tavrını eleştirerek, "Bunların oyun olduğu açık. Seçimlerimizin tanınmaması konusunda metinler önceden hazırlanmıştı." dedi.
Seçim sürecini 331 yabancı gazeteci takip edecek. Bu gazeteciler, 70 yabancı medya kuruluşu ile 24 yerel medya kuruluşu adına çalışacak. Belarus yasalarına göre, seçmenlerin yarısından fazlasının oylamaya katılması durumunda seçimler geçerli sayılacak. Eğer herhangi bir aday, oylamaya katılan seçmenlerin yarısından fazlasının oyunu alamazsa, en yüksek oyu alan iki aday ikinci tura kalacak.
Mevcut Cumhurbaşkanı Lukaşenko, bu seçimde 7. kez aday olurken, diğer adaylar arasında Oleg Gaydukeviç, Aleksandr Hijnyak, Sergey Sırankov ve bağımsız aday Anna Kanopatskaya yer alıyor.
Seçim günü, sandığa gidemeyecek seçmenler için 21-25 Ocak arasında "erken oy verme" işlemi yapılmıştı.
Belarus Barış Vakfı Başkanı Maksim Misko, yaptıkları gözlemler sonucunda seçimlerin sakin bir ortamda geçmesini beklediklerini açıkladı. Misko, "Belarus halkı yaşanan uluslararası sorunları gözlemleyerek, kendi ülkelerinde daha iyi şartlarda yaşadıklarının farkında." ifadelerini kullandı.
Seçim öncesinde Batı’dan gelen tepkiler de dikkat çekici. Avrupa Parlamentosu üyeleri, seçim sonuçlarının tanınmaması ve Minsk'e karşı yaptırımların güçlendirilmesi yönünde karar aldı. Belarus Dışişleri Bakanlığı ise bu iddiaları yalanlayarak, "Seçim daha yeni başladı ve şimdiden her şeyi kınıyorlar." şeklinde bir açıklamada bulundu.
Öte yandan, 2020 yılında yapılan seçimler sonrası yaşanan olaylar, Belarus'a karşı alınan yaptırımlar ve diplomatik gerilimler hala hafızalarda. Rusya-Ukrayna savaşı süresince Belarus'un Moskova'dan aldığı destek, bu ilişkilerin daha da derinleşmesine yol açtı. Belarus, Batı'nın yaptırımlarından etkilenmekte ve bu nedenle Rusya ile işbirliğini artırmaya devam etmektedir.
