BM Genel Kurulu'nun İsrail'e Verdiği Süre Bugün Sona Erdi
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunun, işgal altındaki Filistin topraklarından çekilmesi için İsrail'e verdiği 12 aylık süre bugün doldu.
Kararın Kökeni ve İçeriği
Genel Kurul, 18 Eylül 2024 tarihinde, 10. acil özel gündemle toplanarak aldığı kararla İsrail'den işgali sonlandırmasını istemişti. Karar, Uluslararası Adalet Divanı'nın (UAD) 19 Temmuz 2024'te verdiği danışma görüşünün Genel Kurula taşınmasıyla şekillenmişti.
UAD'nin danışma görüşü, İsrail'in Filistin topraklarındaki işgalinin tümüyle hukuka aykırı olduğunu ortaya koymuş ve işgalin derhal sonlandırılmasını talep etmişti. Genel Kurulda, söz konusu karar 14'e karşı 124 oy ile kabul edilmişti.
Genel Kurulun Öngördüğü Tedbirler
Kararda, devletlerin diplomatik, ekonomik ve hukuki araçlarla UAD kararının icrasını sağlama yükümlülüğü hatırlatıldı. Filistinlilerden gasbedilen topraklarla ticaretin durdurulması, işgalle suç ortaklığı yapan kişi ve kuruluşlara yaptırım uygulanması gibi geniş kapsamlı tedbirler öngörülmüştü.
Genel Kurul ayrıca, UAD'nin ortaya koyduğu sonuçları uygulamak için devletlerin diplomatik, ekonomik ve yasal yolları kullanması çağrısında bulunmuştu.
UAD'nin Danışma Görüşünün Vurguladıkları
UAD, 19 Temmuz 2024'te verdiği danışma görüşünde, İsrail'in Gazze, Doğu Kudüs ve Batı Şeria'da işgalci olduğunu tespit ederek işgalin "en kısa sürede son verilmesi" gerektiğini bildirmişti. Divan, İsrail'in yeni yerleşim faaliyetlerini derhal durdurması ve tüm yerleşimcileri işgal altındaki Filistin topraklarından tahliye etmesi gerektiğini kaydetmişti.
Divan ayrıca, diğer devletlerin İsrail'in işgal altındaki Filistin topraklarındaki yasa dışı varlığını "tanımama" ve "yardım veya destek sağlamama" yükümlülüğünü vurgulamıştı.
Sahadaki Durum ve Tepkiler
Verilen 12 aylık sürenin bugün dolmasına rağmen, işgali sonlandırma yönünde adımlar atılmadığı; aksine İsrail'in yerleşim faaliyetlerini artırdığı, Filistinlilere yönelik saldırı ve sistematik ihlallerin yoğunlaştığı dikkat çekiyor.
BM, özellikle Genel Kurul ve Güvenlik Konseyi'nin, İsrail'in işgal ettiği Filistin topraklarındaki hukuksuz varlığa son vermek için gereken yöntemleri ve ilave eylemleri değerlendirmesi gerektiğini bildirmişti.
Türkiye'nin Katkısı
Türkiye, UAD'nin danışma görüşüne yazılı beyanda bulunmuş ve 26 Şubat 2024'teki duruşmalarda sözlü sunumunu yapmıştı.
