BM İnsan Hakları Konseyi 60'ıncı Oturumu Cenevre'de başladı
Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Konseyi'nin (İHK) 60'ıncı Oturumu, BM Cenevre Ofisi'nde açıldı. Toplantı, İsviçre'nin BM Cenevre Ofisi Nezdinde Daimi Temsilcisi Büyükelçi Jurg Lauber başkanlığında başladı.
Volker Türk: İsrail'e UAD kararlarına uyma çağrısı
BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk açılış konuşmasında, Gazze'deki durumun kapsamlı bir insan hakları ve insani kriz olduğuna dikkat çekti. Türk, "İsrail'in Gazze'de Filistinli sivilleri topluca katletmesi, tarifsiz acılar ve toplu yıkıma neden olması, yeterli hayat kurtarıcı yardım ulaştırılmasını engellemesi ve bunun sonucunda sivillerin aç kalması, gazetecileri öldürmesi ve savaş suçu üstüne savaş suçu işlemesi dünya vicdanını sarsıyor. Üst düzey İsrailli yetkililerin açıkça soykırım söylemi kullanması ve Filistinlilerin utanç verici bir şekilde insanlıktan çıkarılması karşısında dehşete kapılıyorum."
Türk, Gazze'nin bir mezarlığa dönüştüğünü vurgulayarak, "İsrail, Uluslararası Adalet Divanı (UAD) tarafından emredilen adımları atmak, soykırım eylemlerini önlemek, soykırıma teşvik edenleri cezalandırmak ve Gazze'deki Filistinlilere yeterli yardımın ulaşmasını sağlamakla yasal olarak yükümlü."
İnsan hakları komiseri ayrıca, "Uluslararası toplum görevini yerine getirmiyor. Gazze halkını yüzüstü bırakıyoruz. Soykırımı önlemek için kararlı adımlar nerede? Ülkeler neden vahşet suçlarını önlemek için daha fazlasını yapmıyor? Ülkeler, savaş yasalarını ihlal etme riski taşıyan silahların İsrail'e akışını durdurmalı." çağrısında bulundu.
Türk, ülkelerin ateşkes, esirlerin ve keyfi olarak alıkonulanların serbest bırakılması ve Gazze'ye yeterli insani yardımın ulaştırılması için ellerindeki tüm imkanları kullanarak azami baskı uygulaması gerektiğini belirtti. Ayrıca, "(Ülkeler) İsrail'in, Gazze'yi askeri olarak ele geçirme planına ve işgal altındaki Batı Şeria'yı hızla ilhak etmesine karşı kararlı adımlar atmalı" dedi.
Uluslararası hukuka yönelik endişeler ve yaptırımlar
Türk, Rusya'nın çıkardığı tutuklama emirleri ve ABD'nin Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) hakim ve yargıçlarına uyguladığı yaptırımların "derinden rahatsız edici" olduğunu söyledi. Ayrıca, İHK tarafından atanan BM Özel Raportörü (BM Filistin Özel Raportörü Francesca Albanese) hakkında uygulanan ABD yaptırımlarının kaldırılması gerektiğini vurguladı.
Rusya-Ukrayna çatışması
Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşın artan yoğunluğuna işaret eden Türk, temmuzda Rusya'nın ülke genelindeki saldırıları yoğunlaştırması sonucunda Mayıs 2022'den bu yana herhangi bir ayda yaşanandan daha fazla sivilin öldürüldüğünü ve yaralandığını belirtti. Türk, "Son haftalarda, savaşın başlangıcından bu yana en büyük hava saldırılarından bazılarına tanık olduk... Sivil enerji sistemlerine ve sivil yaşam için hayati önem taşıyan diğer altyapılara yönelik kasıtlı saldırılar, uluslararası hukukun ciddi ihlalleridir." diyerek endişesini dile getirdi.
Sudan, Myanmar ve Kongo'daki krizler
Sudan'da ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki çatışmalarda tarafların uluslararası insani yardım ve insan hakları hukukuna saygısız davrandığını belirten Türk, "(Sudan'da) Bu yıl binlerce sivil hayatını kaybetti. Darfur ve Kurdufan'da çatışmalar yoğunlaşıyor. Her iki taraf da sağlık tesislerini, pazar yerlerini ve su tesislerini hedef alıyor." ifadelerini kullandı.
Myanmar'da darbeyi takip eden dört yılda halkın "korkunç bir insan hakları felaketi" ile karşı karşıya olduğunu belirten Türk, ordunun sivilleri evlerinde, köylerinde, okullarında ve kamplarında hava saldırıları, bombardımanlar, keyfi tutuklamalar, işkence, cinsel şiddet ve zorla askere alma gibi yöntemlerle hedef aldığını söyledi.
Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde (KDC) ise hükümet ile doğuda faaliyet gösteren 23 Mart Hareketi (M23) isyancı grubu arasındaki çatışmada tüm taraflara ilişkin ağır ihlal ve suistimal iddialarına dair çarpıcı kanıtlar olduğuna dikkat çekildi.
Kapanış
BM Komiseri Volker Türk, konuşmasının kalan bölümünde dünya genelindeki diğer kriz ve çatışmalara ilişkin değerlendirmelerde bulunarak uluslararası toplumun daha kararlı adımlar atması çağrısını yineledi.
