Geçtiğimiz yıl elde edilen konut ve iş yeri kira gelirlerinde belirlenen istisna tutarlarını aşan mülk sahipleri için kritik bir hatırlatma: Gelir İdaresi Başkanlığı'nın resmi web sitesi "gib.gov.tr" üzerinden "Hazır Beyanname Sistemi" ile beyanname verme süresi yarın sona eriyor. Detaylar ve önemli bilgiler için bir göz atalım.
21 bin Türk Lirası'nı aşan konut kira geliri ve 150 bin Türk Lirası'nı aşan iş yeri kira geliri elde eden mülk sahipleri için beyanname verme süresi sona eriyor. Gelir İdaresi Başkanlığı, bu gelirlerini beyan etmeyi ihmal edenleri 13 bin Türk Lirası para cezası ile karşılaşabilecekleri konusunda uyarıyor.
Hazır Beyanname Sistemi, mükelleflere kolaylık sağlayarak beyanname verme sürecini online platform üzerinden gerçekleştirmelerine imkân tanıyor. Bu nedenle, beyanname vermeyi düşünen mükellefler için son gün olan bugünden hemen faydalanmaları önem arz ediyor.
KİRA BEYANNAMESİ VERMEDE GEÇ KALANLARA 13 BİN LİRA CEZA GELİYOR!
Mükellefler, vergi dairesine gitmeden önce Hazır Beyan Sistemi'ni kullanarak yıllık gelir vergisi beyannamelerini elektronik ortamda doldurabilirler. "gib.gov.tr" adresinden ulaşılabilen bu sistem, mükelleflere vergi dairesine gitmeden ve uzun sıralarda beklemek zorunda kalmadan işlemlerini tamamlama imkanı sunuyor.
Bununla birlikte, yıllık gelir vergisi beyannamesi üzerinden tahakkuk eden gelir vergisi iki eşit taksitte ödenebilmektedir. Bu ödemeleri yapmak da oldukça kolay; vergi mükellefleri Dijital Vergi Dairesi veya mobil uygulama üzerinden, anlaşmalı bankaların banka kartı veya kredi kartıyla, banka hesabından havale yoluyla, yabancı ülkede faaliyet gösteren bankalara ait kartlarla, vergi tahsiline yetkili bankalar, vergi dairesi vezneleri ve PTT şubeleri aracılığıyla gerçekleştirebilirler.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, gayrimenkul sahiplerini beyanname vermeye teşvik etti. 2023 yılı istisna tutarı olan 21 bin lira üzerinde kira gelirine sahip mükelleflerin 5 Nisan'a kadar beyanname vermeleri gerektiğini hatırlatan Şimşek, kayıt dışılıkla mücadele ve adil rekabet için bu sürecin önemini vurguladı.
Şimşek'in açıklamasına göre, denetim planı kapsamında 1,2 milyon gayrimenkulün yaklaşık 420 bininde yerinde tespitler yapıldı. Bu saha denetimlerinin devam ettiğini ve mükellefleri bilgilendirmeye devam ettiklerini ifade eden Şimşek, vergi beyannamesi verme konusunda vatandaşları duyarlı olmaya çağırdı.
Vergi mevzuatına göre, beyannamelerin süresinde verilmemesi durumunda özel usulsüzlük cezası kesiliyor. Ayrıca verginin süresinde tahakkuk edilmemesi halinde ise verginin bir katı vergi ziyaı cezası uygulanıyor. Bu cezalar, vergiye uyumun sağlanması ve kayıt dışılığın önlenmesi amacıyla yasal olarak belirlenmiş durumda.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mali Hukuk Ana Bilim Dalı Başkanlığı Öğretim Üyesi ve T24 yazarı Prof. Dr. Murat Batı, kira gelirini beyan etmeyen mülk sahiplerinin yaşayacağı süreci detaylı bir şekilde kaleme aldı. Batı'nın değerlendirme yazısında vurguladığı gibi, vergi yükümlülüklerini zamanında yerine getirmeyenler ciddi yaptırımlarla karşılaşabilirler.
Ayrıca, 6183 sayılı yasa maddesi uyarınca, süresi içinde ödenmeyen amme alacaklarına aylık yüzde 3,5 gecikme zammı uygulanıyor. Bu durum, vergi ödemelerinde gecikmeye düşenleri ek mali yük altına sokuyor. Gecikme zammı, vergiye ek olarak hesaplanırken, gecikme faizi ise vergi üzerinden hesaplanıyor.
6183 sayılı Yasa'nın 55. maddesine göre, ödeme emri tebliğ edilen borçlunun 15 gün içerisinde borcunu ödememesi durumunda haciz işlemi uygulanır. Haciz, borçlunun bankadaki parasına veya maaşının belirli bir oranına uygulanabilir.
Haciz işlemi başlayabilmesi için öncelikle amme borcunun ödeme emri ile takip edilmesi ve ödeme emrine ilişkin yasada belirtilen sürecin tamamlanması gerekir. Bu süreç, ödeme emrinin usule uygun bir şekilde tebliğ edilmiş olması ve bu sürede borcun tamamının ödenmemesi gerektiğini içerir. Eğer borcun bir kısmı ödenmişse, kalan kısım haczedilebilir.
Ödeme emri alan borçlunun, borcunu ödememe durumunda 15 gün içerisinde mal bildiriminde bulunması gerekmektedir. Mal bildirimi yapmamak, borçlu için ciddi sonuçlar doğurabilir. Hatta hiç mal varlığı olmaması bile mal bildirimi olarak kabul edilir.
Vergi borcunu ödemeyen ve mal bildiriminde bulunmayan mükellefler hakkında bir defaya mahsus olmak üzere derhal hapsen tazyik kararı uygulanabilir. Ancak, bu ceza ödeme emri tebliğ edilmiş, borç ödenmemiş ve mal bildiriminde bulunulmamış kişilere uygulanır. Tam, eksiksiz veya doğru mal bildiriminde bulunanlara bu ceza uygulanmaz.
Hapis kararı, ödeme emri tebliğ edildikten sonra 15 günlük sürenin dolmasından sonra talep üzerine icra hakimi tarafından verilir. Ancak, genellikle bu yönde bir hapis cezasına rastlanmamaktadır. Vergi idaresinin amacı, borcun tahsilatını hızlı bir şekilde gerçekleştirmek olduğundan, genellikle haciz uygulaması tercih edilir.
Maliye'nin, vergi borcunu tahsil etmek için hapis cezası yerine genellikle haciz yoluna başvurduğu bilinmektedir. Bu nedenle, vergi borcunu ödemeyen mükellefler için en iyi çözüm, borcun zamanında ve eksiksiz bir şekilde ödenmesidir.
