Çayönü Tepesi'nde Yaklaşık 9 Bin 500 Yıllık "Kamusal Yapı" Keşfi
Diyarbakır'ın Ergani ilçesindeki 12 bin yıllık Çayönü Tepesinin doğu kesimindeki arkeolojik kazılarda, geçmişte toplantı ve etkinliklere sahne olmuş olduğu değerlendirilen yaklaşık 9 bin 500 yıllık "Kamusal Yapı" ortaya çıkarıldı.
Kazı Çalışmaları ve Bulgular
Ergani'de 1964'ten bu yana aralıklarla yürütülen kazıların sürdürülmesiyle, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Çanakkale Uygulamalı Bilimler Fakültesi Müzecilik Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Savaş Sarıaltun başkanlığındaki ekip, alanın doğusunda yoğunlaştırdığı çalışmalarda bu önemli yapıya ulaştı.
Bu yıl doğu kesiminde yürütülen yaklaşık 900 metrekarelik çalışmalarda, yapının boya ve sıva izleri taşıdığı, en az iki evreden oluştuğu ve yapının yaklaşık 150-200 yıl kullanılmış olabileceği belirlendi.
Yapının Önemi ve Kullanımına İlişkin Değerlendirme
Doç. Dr. Savaş Sarıaltun, yapıyı diğer konut ve barınaklardan ayıran en önemli özelliğin boya tabanı olduğunu vurguladı. Sarıaltun'un ifadelerine göre yapı, bir eve ya da haneye işaret eden verilere sahip olmayıp, daha çok herkesin ortak kullandığı kamusal bir alan olarak yorumlanıyor. Toplantı, ortak etkinlikler, özel amaçlar veya ritüeller için kullanılmış olabileceği öne sürüldü.
Yapının hemen doğusunda yer alan ve mozaikli tabanıyla bilinen Terrazo Yapısı ile aynı dönemde inşa edilmiş olması, keşfi daha da önemli kılıyor. Sarıaltun, "Kırmızı Tabanlı Yapı için evi veya haneyi gösteren herhangi bir verimiz yok, özellikle boya tabanıyla beraber bunun özel ve kamusal bir alan olması nedeniyle öne çıkıyor" diye konuştu.
Boya ve Kronoloji
Sarıaltun, yapıda kullanılan boya renginin kırmızının tüm tonlarını içerdiğini, dağlık alanda aşıboyası (sarı ya da kırmızı demir cevherinden elde edilen doğal boya) veya kırmızı renkli kil malzemeyle boya yapıldığının öngörüldüğünü söyledi. "Analizlerimiz sonucunda bunu netleştireceğiz. Çayönü Tepesi için bu yapıyı kırmızı tabanlı yapı olarak adlandırabiliriz" dedi.
Yapının kronolojik açıdan da değer taşıdığına dikkat çeken Sarıaltun, bu yapının M.Ö 7600-7500 evresinin yaşam modelini anlattığını ve günümüzden 9 bin 500 yıl önceki insanların nasıl yaşadığını tanımlama açısından önemli olduğunu belirtti.
Diyarbakır'ın Ergani ilçesindeki 12 bin yıllık Çayönü Tepesi'nin doğusunda yürütülen arkeolojik kazıda, yaklaşık 9 bin 500 yıllık "Kamusal Yapı" bulundu.
