Gazze'de Ekolojik Kırım: Abeer Butmeh 'En Kritik Dönemdeyiz'
Filistin Sivil Çevre Örgütleri Ağı Koordinatörü Abeer Butmeh, İsrail'in Gazze'deki saldırılarının yol açtığı çevresel tahribatın bir kısmının geri döndürülemez olduğunu vurgulayarak Gazze'nin bugün için en kritik döneminden geçtiğini söyledi.
Çevresel hasarlar ve insani kriz
İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana sürdürdüğü saldırılarda, Gazze'de 65 binden fazla kişinin yaşamını yitirdiği, insani krizin giderek derinleştiği belirtiliyor. Butmeh, saldırıların henüz ikinci gününde su, gıda ve enerji kaynaklarının kesildiğini ve bu kesintilerin silah gibi kullanıldığını ifade etti.
Butmeh, Gazze'de yürütülen operasyonları 'en vahşi soykırım ve ekolojik kırım' olarak nitelendirdi. Hava, su ve toprakta ortaya çıkan kirliliğin insan sağlığı, tarım ve deniz yaşamı üzerinde kalıcı etkiler bıraktığını belirtti.
Butmeh, saldırıların başladığı ilk andan itibaren 85 bin tondan fazla yasaklı silah kullanıldığını ve kullanılan yasaklı silahların neden olduğu kimyasal emisyon miktarının, savaşın 18 ayında bazı ülkelerin yıllık emisyonlarına eşdeğer olduğunu aktardı. Ayrıca, farklı su rezervuarlarından alınan örneklerin tümünde fekal koliform bulunduğunu, WHO standartlarına göre içme suyunda böyle bir konsantrasyonun kabul edilemez olduğunu söyledi.
Atık, altyapı yokluğu ve tarımın çöküşü
Atık su ve çöpün toplanamaması nedeniyle atıkların tarım alanlarına, çadırlara ve denize ulaştığı, bunun tarımda yüksek tuzluluk, su kaynaklarında kirlilik ve deniz yaşamında olumsuz etkiler yarattığı bildirildi. Bu gelişme salgın hastalık riskini artırıyor ve balıkçılığı zayıflatıyor.
Butmeh, Gazze Şeridi'nin doğu kesimindeki çöp depolama alanlarının İsrail kontrolünde olduğunu, belediyelerin çöp toplayamaz hale gelmesiyle birçok noktada katı atık biriktiğini belirtti. Tıbbi atıkların ayrıştırılamaması da ilave sağlık riskleri doğuruyor.
2014 savaşının çevresel etki değerlendirmesinden elde edilen bulgulara atıfta bulunan Butmeh, mevcut savaşı daha önceki herhangi bir saldırıyla kıyaslayamadıklarını; 2014'te hedef alınan tarım alanlarının büyük bölümünün verimliliğini kaybettiğini söyledi. Mevcut saldırılarda ise tarım alanlarının yüzde 80'inden fazlasının hedef alındığı, ayrıca arazilerin yaklaşık yüzde 70'inden fazlasına erişimin kısıtlandığı bildirildi.
Direniş ve uzun vadeli kaygılar
Gazze halkının zor koşullar altında bile ekim girişimlerinde bulunduğunu, ancak çoğu kez kumlu ve tarıma uygun olmayan topraklarda üretim yapmaya çalıştıklarını aktaran Butmeh, ağır metal kirliliği ve kimyasalların etkisini değerlendirmek için toprak ve bitki örneklerinin analiz edilmesi gerektiğini söyledi. Ancak tüm laboratuvarlar, kurumlar ve üniversitelerin hedef alınmasının bu çalışmaları zorlaştırdığını vurguladı.
Butmeh ayrıca, Gazze'nin 7 Ekim'den önce uzun süren kuşatma nedeniyle yakıt sıkıntısı çektiğini, yenilenebilir enerji projelerinin hedef alındığını belirtti. Refah'a su sağlayan ana kuyunun zarar gördüğünü ve güneş enerjisiyle çalışan atık su arıtma tesislerinin yüzde 75'inin kısmen veya tamamen yıkıldığını ifade etti.
Sonuç ve çağrı
Butmeh, Gazze'deki ekokırımın uzun vadeli etkilerini değerlendirebilmek için öncelikle saldırıların durdurulması gerektiğini, kirleticilerin konsantrasyonunun analiz edilebilmesinin şart olduğunu söyledi. Bazı çevresel hasarların geri döndürülemez ve telafi edilemez olacağını, ancak bir kısmının geri döndürülebileceğini, bazılarının ise uzun süreli toprak iyileştirmesi gerektireceğini belirtti.
Butmeh'in vurgusu net: Gazze için 'en kritik dönemde olduğumuzu düşünüyorum' ve bu ekokırım ile soykırımı durdurmak için gerçek eylemler gerekiyor.
