Haydar Aliyev'in Mirası ve Önemi
Azerbaycan'ın eski Cumhurbaşkanı ve ulusal lideri Haydar Aliyev, vefatının 21. yılında saygı ve minnetle anılıyor. Sovyetler Birliği döneminde üst düzey görevlerde bulunan Aliyev, bağımsızlıktan sonra ülkesinin yaşadığı krizlerle mücadele ederek kurtarıcı bir rol üstlendi.
Azerbaycan halkının büyük bir kısmının sevgisini kazanan Aliyev'in hatırası, halk tarafından ona verilen "Umummilli lider" unvanıyla yaşatılmakta. 10 Mayıs 1923'te Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nde başlayan hayatı, bununla birlikte dolu dolu 80 yıl süren bir dönemdir.
Kariyerine Yükselişi
1939'da Nahçıvan Pedagoji Teknik Okulundan mezun olan Aliyev, Azerbaycan Sanayi Enstitüsü Mimarlık Fakültesine kayıt yaptırdı; ancak İkinci Dünya Savaşı sırasında eğitimini tamamlayamadı. 1944'te SSCB Devlet Güvenlik Komitesinde (KGB) göreve başlayan Aliyev, 1967'de Azerbaycan KGB'si Başkanı oldu.
1969'da Azerbaycan Komünist Partisi Merkezi Komitesi Genel Sekreteri seçilen Aliyev, 1982’ye kadar bu görevde kalarak Azerbaycan'ı yönetti. 1987’de SSCB Komünist Partisi Merkez Komitesinin yürüttüğü politikalara itiraz ederek istifa eden Aliyev, 1990'da ülkesine döndü.
Bağımsızlık Yolunda Yeniden Siyasi Arenaya Dönüşü
Azerbaycan, 1991'de bağımsızlığını ilan ettiğinde, Aliyev Nahçıvan'daki görevini sürdürerek halkla bütünleşti. 21 Kasım 1992'de günümüzde de iktidarda olan Yeni Azerbaycan Partisi'ni kurdu. Aliyev, 15 Haziran 1993'te Azerbaycan Yüksek Konseyi Başkanı olarak halkın desteğiyle göreve getirildi.
3 Ekim 1993'de yapılan seçimlere katılarak cumhurbaşkanı oldu. 1991'de başlayan Karabağ Savaşı sırasında ordunun güçlendirilmesi için hemen harekete geçti, Azerbaycan'ı istikrara kavuşturmayı başardı.
Ekonomik Gelişime Yönelik Adımları
Azerbaycan'ın en büyük petrol yatağı Azeri-Çırak-Güneşli (AÇG) havzasının işletilmesini öngören ve 7 ülkeden 11 şirketle imzalanan "Asrın Anlaşması" ile ülkenin ekonomik kalkınmasının temelini attı. Ayrıca, evrensel demokratik değerlere dayanan bir anayasayı kabul ettirerek idam cezasını kaldırdı.
Uluslararası İlişkiler ve Ölümü
Aliyev, Türk devleri başta olmak üzere herkesle ilişkilerini güçlendirdi. "Bir millet, iki devlet" sözü, Türkiye-Azerbaycan ilişkilerinin temel prensibi haline geldi. 11 Ekim 1998'de yapılan seçimde %76,1 oy alarak yeniden cumhurbaşkanı seçilen Aliyev, 15 Ekim 2003'te sağlık sorunları nedeniyle adaylığını İlham Aliyev lehine geri çekti.
Haydar Aliyev, 12 Aralık 2003'te tedavi gördüğü ABD'de hayatını kaybetti ve 15 Aralık'ta Bakü'deki Fahri Hiyaban'da defnedildi.
