Lahey Temyiz Mahkemesi, aldığı kararda, uluslararası insani hukuk ihlalleri nedeniyle İsrail'e F-35 savaş uçağı parçalarının satışını durdurma kararı verdi. Mahkemeden yapılan açıklamada, insan hakları örgütleri Oxfam Novib, PAX ve The Rights Forum'un, İsrail'e F-35 savaş uçağı parçalarının ihracatının durdurulması isteğini reddeden mahkeme kararına karşı temyiz başvurusunun kabul edildiği bildirildi.
Açıklamada, İsrail'in Gazze'ye yaptığı saldırılarda sivillerin zararını yeterince göz önünde bulundurmadığı belirtilerek, Hollanda'nın İsrail'e F-35 parçalarının ihracatını yedi gün içerisinde durdurma kararı verdiği aktarıldı. İsrail'in F-35 savaş uçaklarının Gazze Şeridi'nde insancıl hukuku ağır şekilde ihlal etme tehlikesinin açık olduğuna işaret edilen açıklamada, "İsrail'in saldırıları, aralarında binlerce çocuğun da bulunduğu sivilleri orantısız şekilde öldürmüştür." denildi.
Açıklamada, Hollanda'nın katıldığı çeşitli uluslararası düzenlemeler gereği, insancıl savaş hukukunun ağır şekilde ihlal edilme tehlikesinin açık olduğu hallerde askeri teçhizatın ihracatını yasaklaması gerektiği vurgulandı. Bu durumun Hollanda'dan, İsrail'e hiçbir F-35 parçasının ihraç edilemeyeceği anlamına geldiği kaydedildi. Açıklamada, Hollanda Dış Ticaret Bakanlığının, İsrail'e F-35 savaş uçağı parçalarının satışını mümkün kılan 2016 tarihli ihracat lisansını iptal etmesi gerektiği belirtildi.
İNSAN HAKLARI KURULUŞLARINDAN İSRAİL'E F-35 PARÇA SATIŞINI DURDURUN ÇAĞRISI
Davada insan hakları örgütleri, 4 Aralık'ta gerçekleşen duruşmalarda, İsrail'e F-35 parçalarının ihracatının, İsrail'in Gazze'de yaptığı "olası savaş suçlarına" Hollanda'nın iştirak etmesi anlamına geldiğini belirtmişti. Avukat Liesbeth Zegvield'ın duruşmada gerçekleştirdiği açıklamaya göre, "Devlet, İsrail'e F-35 parçası gönderimini derhal durdurmalı." ifadeleri kullanıldı. Öte yandan gerekli mahkemeden bu parçaların İsrail'e satışının gerçekleştirilmesinin durdurulması talep edildi.
Hollanda, daha evvel kurulan izin çerçevesinde İsrail'e F-35 parçası satmaya devam edebileceğine dair 15 Aralık'ta bir mahkeme kararı almıştı. Mahkeme, Hollanda'nın İsrail'e F-35 parçaları gönderme kararını verirken, "İlgili menfaatleri gözettiği ve söz konusu karara makul şekilde ulaştığı" sonucunu çıkarmıştı.
Hollanda hükümetinin İsrail'e F-35 parçaları sevkiyatını durdurma talebini reddetmesine karşı insan hakları örgütlerinin avukatları, 22 Ocak'ta Lahey Temyiz Mahkemesine başvurmuştu. Avukat Zegveld, F-35 parçalarının ihracatının, Hollanda'nın İsrail'in Gazze'de "olası savaş suçlarına" iştirak etmesi demek olduğunu söylerken, mahkemenin ihracatı engellemeyen ilk kararının hukuki olarak hatalı ve noksan olduğunu savunmuştu.
Zegveld, Gazze'de BM kurumları tarafından ihlaller belirlendiğini söyleyerek, Hollanda'nın İsrail'e F-35 parçaları sevkiyatını kesmesi için Temyiz Mahkemesine başvurmuştu. Hollanda devletinin avukatları ise Gazze'deki durumun çok karışık olduğu, F-35 satışının ülkenin ekonomik çıkarlarına hizmet ettiği, ikili ilişkilerin kıymetli olduğu ve Hollanda satmasa bile başka ülkelerin satacağı gerekçeleriyle İsrail'e F-35 parçaları göndermeyi durdurma mecburiyeti olmadığını savunmuştu.
