İTÜ: Dijital ve Robotik Teknolojilerle Tarımda Sürdürülebilir Çözümler
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Bilgisayar ve Bilişim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Abdül Halim Zaim, üniversitelerin sürdürülebilirlik ve teknoloji odaklı bölümlerinin tarımsal faaliyetlere somut çözümler sunduğunu söyledi. Zaim, yapay zeka ve robotik uygulamaların tarımsal verimliliği artırmada kritik rol oynadığını vurguladı.
YÖK dönüşümü ve yeni istihdam odaklı programlar
Yükseköğretim Kurulu'nun (YÖK) başlattığı dönüşüm çalışmaları kapsamında bu yıl ilk kez açılan istihdam odaklı programlara öğrencilerin yoğun ilgi gösterdiği belirtildi. Öğrenciler, bilişim, yapay zeka, siber güvenlik, yeşil beceriler, sağlık ve tarımda dijital dönüşüm temelli yeni ön lisans programlarını tercih etti.
Yapay zeka, enerji ve sürdürülebilirlik ikilemi
Prof. Dr. Zaim, yapay zekanın hayatın her alanında etkisinin arttığını belirterek, ChatGPT ve Google Gemini gibi üretken yapay zeka araçlarının henüz tam anlamıyla benimsenmediğini söyledi. Zaim şu değerlendirmeyi yaptı: "Yapay zeka araçlarını kullanmak için bizim ciddi bir enerji tüketimine ihtiyacımız var. Bu araçlar arka tarafta hem CPU hem GPU gücü kullandığı için bunlar da çok fazla enerji tükettiği için bir yandan da tabiata zarar veriyorlar." Bu durumun, daha verimli üretim hedefiyle sürdürülebilirlik arasında bir ikilem yarattığını ifade etti.
Zaim, enerji ve suyun daha verimli kullanımına yönelik araştırmaların yoğunlaştığını ve yeşil dönüşümün artık sadece doğa bilimlerinin değil, dijital teknolojilerin de ana gündemi olduğunu aktardı.
Tarıma entegrasyon: Robotik ve dron uygulamaları
Zaim, dijital teknolojilerin tarımda kullanımına dair şu örnekleri paylaştı: "Üniversitelerdeki sürdürülebilirlik ve teknoloji odaklı bölümler tarımsal faaliyetlerde etkin çözümler sunabiliyor. ... Mesela ilaçlama yapan robotlar dizayn ediyoruz. Doğrudan hastalığı tespit edip boş yere ilacı püskürtmeyen, bitkinin sadece hasta olan bölgesinde ilacı püskürten robotlarımız var."
Zaim, ayrıca şu ifadeyi kullandı: "Ürünü olabildiğince etkin toplayacak ve insan gücünü ortadan kaldıracak robotlar tasarlanıyor. Robot teknolojileriyle ekme, toplama, ilaçlama, dron teknolojileriyle takip işlemi gibi robotik çözümlerle tarımsal verimliliğin artırılması noktasında ciddi çözümler üretebiliyoruz."
Eğitim, araştırma ve uygulama altyapısı
İTÜ'de öğrenciler tarafından kurulan ve dijital teknolojilere odaklanan 60 civarında proje takımı, uygulama araştırma merkezi, iklim değişikliği merkezi ve dijital ikiz merkezi bulunduğunu belirten Zaim, bu merkezler aracılığıyla sürdürülebilir teknolojiler, tarım ve sağlık sektörlerine yönelik çözümler geliştirildiğini söyledi.
Zaim, ayrıca yüksek lisans ve doktora düzeyinde verilen programlar arasında çevre biyoteknolojisi, enerji bilim ve teknolojisi, hidrolik ve su kaynakları mühendisliği ile sürdürülebilirlik gibi alanların yer aldığını hatırlattı.
Su yönetimi ve etkin kullanım
Su kaynaklarının doğru yönetilmesi ve tarımda verimliliğin artırılması için teknolojinin etkin kullanılmasının önemine dikkat çeken Zaim, şu değerlendirmeyi yaptı: "Sulamaya ihtiyaç olduğu anda sulama sistemini çalıştırmak çok kolay bir teknolojik adım. Böylelikle, su kaynaklarımızı gereksiz tüketmeyerek tarımda dijital teknolojiyi kullanmış oluyoruz." Bu sayede toplum sağlığı korunurken üretkenliğin artırılabileceğini vurguladı.
Son olarak Zaim, dijital dönüşüm çağında nitelikli insan gücüne ihtiyaç duyulduğunu ve Türkiye'de eğitim ile istihdamı eşleştirip sektörel yönlendirmeyi sağlayacak mekanizmaların kurulması gerektiğini ifade etti.
