Kanser Yükü Artış Gösteriyor
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Kanser Kontrol Programı Başkanı Andre Ilbawi, kanserin dünya genelinde her beş kişiden birine etkilediğine ve can kaybına yol açan ikinci hastalık olarak öne çıktığına dikkat çekti. Ilbawi, "Bazı ülkelerde 20 yıl içinde kanser yükü iki katına çıkacak." uyarısında bulundu.
Kanserin Tanımı ve Türleri
Kanser, vücutta hemen hemen her organ veya dokuda ortaya çıkan anormal hücrelerin kontrolsüz büyümesi ile başlayan geniş bir hastalık grubudur. Türkiye'de hem erkekler hem de kadınlarda en sık karşılaşılan kanser türü deri kanseridir. Özellikle erkeklerde akciğer, prostat, kalın bağırsak ve pankreas kanserleri öne çıkarken, kadınlarda ise meme, akciğer ve rahim ağzı kanserleri yaygın görülmektedir.
Belirtilerin Önemi
Kanserin belirtilerinin erken teşhis için kritik olduğuna vurgu yapan Ilbawi, bu belirtiler arasında ateş, halsizlik, ağrı, memede kitleler, kanama ve benler ile siğillerde değişiklikler yer aldığını ifade etti. Beklenmedik kilo kaybı da kanserin bir işareti olabilir.
Risk Faktörleri ve Koruma Yöntemleri
Kanserin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, değiştirilebilir ve değiştirilemeyen risk faktörleri arasında tütün ürünleri, hava kirliliği ve alkol tüketimi gibi etmenler ön plana çıkıyor. Kanser vakalarının yaklaşık yüzde 40'ının birincil korunma ile önlenebileceği tahmin edilmektedir. Bu nedenle, sağlıklı yaşam alışkanlıkları edinmek ve periyodik taramalar yaptırmak büyük önem taşıyor.
Erken Teşhis ve Tedavi Yöntemleri
İkincil korumanın önemine de dikkat çeken Ilbawi, erken teşhisin kanserden ölüm oranlarını düşürücü etkisini vurguladı. Üçüncül koruma ise tedavi sonrası uzun vadeli yıpranmayı azaltmayı hedefliyor.
Bölgesel Eşitsizlikler
Kanser oranları global düzeyde ülke gelişmişlik seviyesiyle korelasyon göstermektedir. Avrupa, Kuzey Amerika ve Okyanusya'da yüksek seviye artışlar gözlemlenirken, Afrika'da düşük düzeyde. İlbayı, "Bir ülke ne kadar zenginse kanser yükü de o kadar yüksek oluyor" diyerek, bu durumun arkasındaki sebepleri sıraladı.
Sonuç ve Uyarılar
Ilbawi, kanserin önlenmesine yönelik gerekli tedbirlerin alınmaması durumunda ülkelerin sağlık altyapısında sıkıntılar yaşanabileceği uyarısında bulundu. Kanser tedavilerine erişimdeki eşitsizlikler, gelişmesi gereken sağlık politikalarını zorunlu kılıyor.
