Kastamonu Üniversitesi 'Sağlık Turizmi ve Kapsayıcı Sağlık Yaklaşımları' Sempozyumuna Ev Sahipliği Yaptı
Kastamonu Üniversitesi Merkez Kütüphane Cemil Meriç Salonu'nda düzenlenen 'Yaşlı ve Engelli Bireylerin Sağlığının Korunması ve Geliştirilmesinde Kastamonu Sağlık Turizmi Potansiyeli' başlıklı sempozyumda, yaşlı ve engelli bireylerin sağlık hizmetlerine erişimi, kapsayıcı sağlık uygulamaları ve Kastamonu'nun sağlık turizmi potansiyeli çok yönlü olarak değerlendirildi. Sempozyuma, Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Abdülkadir Tuna, Tosya Meslek Yüksekokulu Müdürü Dr. Öğretim Üyesi Orçun Çağlar Kurtuluş, akademisyenler ve öğrenciler katıldı.
Açılış: Kapsayıcı ve Bütüncül Bir Yaklaşım Gerekliliği
Sempozyumun açılış konuşmasını yapan Tosya Meslek Yüksekokulu İş Sağlığı ve Güvenliği Programı öğretim üyesi Dr. Öğretim Üyesi Ayşe Özdemir, yaşlı ve engelli bireylerin sağlığının korunmasının yalnızca sağlık hizmetleriyle sınırlı kalmayan sosyal, çevresel ve insani boyutları da kapsayan bütüncül bir yaklaşımı zorunlu kıldığını vurguladı. Özdemir, Kastamonu'nun tarihi ve doğal zenginlikleri ile gelişen sağlık altyapısının yaşlı ve engelli bireyler için önemli bir sağlık turizmi alternatifi sunduğunu belirtti.
Oturumlar ve Sunumlar: Bilimsel Perspektifler
İlk oturum Prof. Dr. Nimet Ovatoylu ve Doç. Dr. Filiz Özel Çakır başkanlığında yapıldı. Prof. Dr. Ovatoylu, yaşlı ve engelli bireylerin sağlık hizmetlerinden etkin yararlanmasının sosyal devlet anlayışının temel unsurlarından biri olduğunu ve üniversitelerin bu alandaki bilimsel sorumluluğuna dikkat çekti. Doç. Dr. Filiz Özel Çakır ise disiplinler arası çalışmaların önemine vurgu yaparak sağlık, sosyal hizmetler ve turizmin bütüncül ele alınması gerektiğini ifade etti.
Prof. Dr. Ayşe Gül Kale 'Yaşlılık, Değişen Yaşam Dinamikleri ve Huzurevleri' başlıklı sunumunda yaşlı bireylerin değişen ihtiyaçlarına dikkat çekerken; Doç. Dr. Ayla Demirtaş 'Yaşlı Bireylerin Güçlendirilmesinde Hemşirelik Uygulamaları' sunumunda, hemşirelik bakımında güç temelli yaklaşımların yaşlıların yaşam kalitesini artırmada önemini vurguladı: 'Güç temelli hemşirelik yaklaşımı, yaşlı bireylerin fiziksel ve psikososyal ihtiyaçlarını gidermek için çevrelerinde mevcut olan kaynakları değerlendirmelerine yardımcı olarak yaşam kalitesinin geliştirilmesine odaklanır.'
Engellilik ve Erişim Sorunları: Çarpıcı Veriler
İkinci oturum Prof. Dr. Özlem Ovayolu başkanlığında gerçekleştirildi. Oturumda Doç. Dr. Havva Kaçan engelliliğin sosyal boyutunu ele alırken; Prof. Dr. Gülendam Karadağ 'Engellilikte Sağlık: Koruyucu, Destekleyici ve Geliştirici Güncel Yaklaşımlar' sunumunda önemli veriler paylaştı. Karadağ, Türkiye'de 2 milyon 511 bin 950 engellinin Ulusal Engelli Veri Sisteminde kayıtlı olduğunu belirterek, 2021 çalışmasına göre katılımcıların %25,4ünün sağlık hizmetlerine eriştiğini ve bu katılımcıların yaklaşık dörtte üçünün, yani %74,6'sının sağlık hizmetlerine erişimde en az bir engelle karşılaştığını aktardı.
Karadağ ayrıca ülke genelinde engellilerin %61,5'inin fiziksel engel, %62,7'sinin tıbbi ekipmanla ilgili engel ve %59,3'ünün iletişim engeliyle karşılaştığını söyledi. 2024'te yayınlanan bir sistematik incelemenin, engelli bireylerin ağız sağlığına önem verdiğini ancak diş hizmetlerine erişimde ciddi zorluklarla karşılaştıklarını vurguladığını aktardı; örneğin down sendromlu çocukların yaklaşık %47%37'sinden fazlası ilk diş muayenelerini 6 yaş ve üstünde yaptırmıştı.
Kastamonu'nun Sağlık Turizmi Potansiyeli ve Demografik Beklentiler
Son oturum Prof. Dr. Serap Parlar Kılıç başkanlığında, Prof. Dr. Gülendam Karadağ'ın oturum başkan yardımcılığında yapıldı. Dr. Öğretim Üyesi Hakkı Çılgınoğlu 'Kastamonu Sağlık Turizmi Potansiyeli' sunumunda ilin doğal kaynakları, iklim özellikleri ve sağlık altyapısının sunduğu fırsatları değerlendirdi. Dr. Öğretim Üyesi Zeynep Arabacı ise 'Yaşlı Bireyler İçin Sağlık Turizmi' sunumunda yaşlı dostu turizm uygulamalarının gerekliliğini vurguladı.
Arabacı demografik eğilimlere ilişkin şu dikkat çekici verileri paylaştı: 'Dünya Nüfus Beklentilerine göre, 2050 yılına kadar dünyadaki her altı kişiden biri 65 yaş üstü olacak. 2070'lerin sonlarına doğru 65 yaş ve üzeri küresel nüfusun 2,2 milyara ulaşarak 18 yaş altı çocuk sayısını geçeceği tahmin ediliyor. 2030'ların ortalarında 80 yaş ve üzeri 265 milyon birey olacak.'
Türkiye'ye ilişkin veriler arasında, yaşlı nüfusun 9 milyon 112 bin 298 kişi olduğu; yaşlı nüfus oranının 2019'da %9,1 iken 2024'te %10,6'ya yükseldiği; yaşlı nüfusun 2024'te %44,6'sının erkek, %55,4'ünün kadın olduğu ve yaşlı bağımlılık oranının 2024'te %15,5 olduğu yer aldı. Arabacı, demografik değişimlere hazırlık için sağlık ve uzun süreli bakım sistemlerinin güçlendirilmesi, sosyal korumanın sürdürülmesi ve yeni teknolojilere yatırım yapılması gerektiğini vurguladı.
Arabacı ayrıca Türkiye'de 2024'te 26 milyon 599 bin 261 haneden 6 milyon 726 bin 583'ünde 65 ve üzeri en az bir yaşlı bulunduğunu; tek başına yaşayan yaşlı sayısının ise 1 milyon 750 bin 900 olduğunu açıkladı. Bu hanelerin %74,0'ını yaşlı kadınlar, %26,0'ını yaşlı erkekler oluşturdu. Görmede çok zorlanan veya hiç göremeyen yaşlıların oranı %10,1 olarak bildirildi.
Doğa ve İyileştirici Uygulamalar
Dr. Öğretim Üyesi Kerim Güney 'Kastamonu Doğasında Gelen Şifanın Yaşlı ve Engelli Sağlığındaki Yeri' başlıklı sunumunda doğa temelli sağlık uygulamalarının yaşlı ve engelli bireyler için sunduğu potansiyele dikkat çekti.
Kapanış
Sempozyum soru-cevap bölümünün ardından konuşmacılara teşekkür belgelerinin takdim edilmesiyle sona erdi. Etkinlikte paylaşılan bilgiler ve deneyimlerin bilimsel çalışmalara ve uygulamalara ışık tutması hedeflendi.
Kastamonu Üniversitesi’nde Sağlık Turizmi ve Kapsayıcı Sağlık Yaklaşımları masaya yatırıldı
